Mạng lưới gián điệp sân bay đã giúp Mỹ ám sát tướng Soleimani

Tướng Qassem Soleimani của Iran đến sân bay Damascus trong chiếc xe có kính màu tối. Bốn người lính từ Vệ binh Cách mạng Iran đi cùng ông. Họ đỗ xe gần cầu thang dẫn đến chiếc Airbus A320 của Cham Wings, dự kiến đến Baghdad.

Theo nhân viên hãng hàng không Cham Wings, cả Soleimani lẫn các binh sĩ đều không được đăng ký trong danh sách hành khách.

Nguồn tin an ninh của Iraq cho biết Soleimani tránh sử dụng máy bay riêng của mình vì lo ngại an toàn cho bản thân.

Chuyến bay chở khách là hành trình cuối cùng của Soleimani. Tên lửa bắn ra từ máy bay không người lái của Mỹ khiến ông thiệt mạng khi rời sân bay Baghdad cùng đoàn hộ tống gồm hai xe bọc thép.

Abu Mahdi Muhandis, phó chỉ huy Lực lượng Huy động Nhân dân Iraq (PMF), người gặp ông ở sân bay, cũng bị giết hại.

Abu Mahdi al-Muhandis, phó chỉ huy Lực lượng Huy động Nhân dân, cũng bị giết trong cuộc tấn công hôm 3/1. Ảnh: AFP/Getty.

Mạng lưới gián điệp bên trong sân bay

Hai quan chức an ninh Iraq cho biết cuộc điều tra của Iraq về các cuộc tấn công ngày 3/1 bắt đầu vài phút sau đó. Các nhân viên an ninh quốc gia đã phong tỏa sân bay và ngăn hàng chục nhân viên an ninh rời đi, bao gồm cảnh sát, nhân viên hộ chiếu và nhân viên tình báo.

Các nhà điều tra tập trung vào việc những người cung cấp thông tin khả nghi bên trong các sân bay Damascus và Baghdad hợp tác với quân đội Mỹ để giúp theo dõi và xác định vị trí của Soleimani như thế nào.

Các nghi phạm bao gồm hai nhân viên cảnh sát và hai nhân viên của Cham Wings Airlines, hãng hàng không thương mại tư nhân của Syria có trụ sở tại Damascus.

Cuộc điều tra do Falih al-Fayadh dẫn đầu. Ông từng là cố vấn an ninh quốc gia của Iraq và người đứng đầu PMF, cơ quan phối hợp với các dân quân chủ yếu là người Shi'ite của Iraq, nhiều người trong số đó được Iran hậu thuẫn và có quan hệ chặt chẽ với Soleimani.

Một quan chức an ninh Iraq nói với Reuters rằng các cơ quan điều tra của Cơ quan An ninh Quốc gia "có dấu hiệu rõ ràng cho thấy các mạng lưới gián điệp bên trong sân bay Baghdad có liên quan đến việc rò rỉ các chi tiết an ninh nhạy cảm" về chuyến bay của Soleimani cho Mỹ.

Một phương tiện bị cháy ở sân bay Baghdad sau cuộc không kích của Mỹ. Ảnh: AP.

Các nghi phạm bao gồm hai nhân viên an ninh tại sân bay Baghdad và hai nhân viên của Cham Wings - "một điệp viên tại sân bay Damascus và một người khác làm việc trên máy bay", một nguồn tin cho biết.

Các điều tra viên của Cơ quan An ninh Quốc gia tin rằng bốn nghi phạm chưa bị bắt làm việc như một phần của nhóm cung cấp thông tin cho quân đội Mỹ.

Hai quan chức an ninh Iraq cho biết hai nhân viên của Cham Wings đang bị tình báo Syria điều tra. Tại Baghdad, các nhân viên an ninh quốc gia đang điều tra hai nhân viên an ninh sân bay, thành viên Cục Bảo vệ Hạ tầng của quốc gia.

"Phát hiện ban đầu của nhóm điều tra Baghdad cho thấy tin tức đầu tiên về Soleimani đến từ sân bay Damascus. Công việc của nguồn tin sân bay là xác nhận sự xuất hiện của mục tiêu và thông tin chi tiết về đoàn xe của ông", quan chức này nói.

Các quan chức Mỹ giấu tên nói với Reuters rằng Mỹ đã theo dõi chặt chẽ các động thái của Soleimani trong nhiều ngày trước cuộc tấn công nhưng từ chối cho biết quân đội đã xác định vị trí của ông như thế nào trong đêm tấn công.

Kiểm tra tất cả cuộc gọi và tin nhắn

Máy bay chở Soleimani hạ cánh xuống sân bay Baghdad vào khoảng 0h30 sáng 3/1, theo hai quan chức sân bay, trích dẫn cảnh quay từ camera an ninh của hãng.

Vị tướng và cận vệ của ông rời máy bay trên cầu thang dẫn trực tiếp đến đường băng, bỏ qua hải quan.

Muhandis gặp ông bên ngoài máy bay, sau đó hai người lên chiếc xe bọc thép đang chờ sẵn. Các quan chức sân bay cho biết các binh sĩ bảo vệ vị tướng lên chiếc SUV bọc thép khác.

Hai chiếc xe đi xuống con đường chính dẫn ra khỏi sân bay. Hai tên lửa đầu tiên của Mỹ bắn vào chiếc xe chở Soleimani và Muhandis lúc 0h55. Chiếc SUV chở nhân viên an ninh bị trúng tên lửa vài giây sau.

Là chỉ huy lực lượng tinh nhuệ Quds của Vệ binh Cách mạng, Soleimani điều hành các hoạt động bí mật ở nước ngoài và là nhân vật chủ chốt trong chiến dịch lâu dài của Iran để đẩy lực lượng Mỹ ra khỏi Iraq.

Ông dành nhiều năm điều hành các hoạt động bí mật và nuôi dưỡng các lãnh đạo dân quân ở Iraq để mở rộng ảnh hưởng của Iran và chống lại lợi ích của Mỹ.

Bắt đầu từ tháng 10, Soleimani bí mật tiến hành các cuộc tấn công tăng cường vào lực lượng Mỹ đóng quân tại Iraq và trang bị cho dân quân Iraq vũ khí tinh vi để thực hiện chiến dịch.

Người biểu tình hô khẩu hiệu chống Mỹ và Israel khi cầm áp phích với hình ảnh Tư lệnh Qassem Soleimani trong cuộc biểu tình ở thị trấn Magam Kashmir, ngày 3/1. Ảnh: AFP/Bloomberg.

Cuộc tấn công vào vị tướng này gây phẫn nộ trên diện rộng và quyết tâm báo thù. Hôm 8/1, Iran đã đáp trả với cuộc tấn công bằng tên lửa vào hai căn cứ quân sự Iraq, nơi lính Mỹ đồn trú. Không có người Mỹ hay người Iraq nào bị giết hoặc bị thương trong cuộc tấn công.

Vài giờ sau vụ tấn công, các nhà điều tra đã xem xét tất cả cuộc gọi và tin nhắn văn bản của nhân viên ca đêm tại sân bay để tìm kiếm ai có thể cung cấp cho Mỹ thông tin về đường đi nước bước của Soleimani.

Các nhân viên an ninh quốc gia đã tiến hành các cuộc thẩm vấn kéo dài hàng giờ với các nhân viên an ninh sân bay và Cham Wings. Một nhân viên an ninh cho biết các đặc vụ đã thẩm vấn anh ta trong 24 giờ trước khi thả ra.

Trong nhiều giờ, họ cật vấn anh về người mà anh đã nói chuyện hoặc nhắn tin trước khi máy bay của Soleimani hạ cánh - bao gồm bất cứ "yêu cầu kỳ lạ" nào liên quan đến chuyến bay Damascus - và tịch thu điện thoại di động của anh.

"Họ hỏi tôi cả triệu câu hỏi", anh kể lại.

Biệt đội Quds của tướng Soleimani quyền lực thế nào ở Iran? Vào năm 1997-1998, ông Qassem Soleimani trở thành chỉ huy của biệt đội Quds. Ông bị ám sát bởi máy bay không người lái của Mỹ vào ngày 3/1.

Tuyết Mai