Lý do Trump tấn công Thổ Nhĩ Kỳ bằng thuế và lệnh trừng phạt

Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn có quan hệ tốt hơn với Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, với việc thông báo kế hoạch áp thuế lên thép và nhôm nhập từ Thổ Nhĩ Kỳ lên tương ứng 50% và 20%, ông chủ Nhà Trắng đã biết “quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ lúc này không tốt!”.

Trong bài đăng trên Twitter hôm 10/8, ông Trump nói sẽ tăng thuế bởi “đồng tiền của họ, lira Thổ Nhĩ Kỳ, mất giá nhanh chóng so với đồng USD rất mạnh”. Lira tiếp tục mất giá, giảm 20% sau thông tin trên.

Nhà Trắng cố giải thích rõ dòng tweet từ Tổng thống Trump, cho biết nó chỉ nghĩa là ông “đã cho phép chuẩn bị các tài liệu để nâng thuế” với kim loại nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Cuối ngày 9/8, ngay trước thông báo của Trump, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan nói ông sẽ không lùi bước trước áp lực từ Mỹ.

“Có nhiều chiến dịch đang được thực hiện. Đừng chú ý đến họ”, ông Erdogan nói. “Đừng quên, nếu họ có USD, chúng ta có người dân, có đấng tối cao của chúng ta. Chúng ta đang nỗ lực hết sức. Hãy nhìn chúng ta cách đây 16 năm và hiện tại”.

Căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã xuất hiện nhiều lần trong năm nay.

Thành viên lưỡng đảng tại quốc hội và chính quyền Trump đã phản đối việc Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nhận một hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga. Trong khi đó, một thỏa thuận bán chiến đấu cơ F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ vẫn được thực hiện vào tháng 6, bất chấp sự phản đối từ quốc hội.

Các nghị sĩ Mỹ lo ngại Thổ Nhĩ Kỳ dùng hệ thống phòng thủ tên lửa Nga để khai thác điểm yếu từ chiến đấu cơ Mỹ, sau đó có thể chia sẻ thông tin này với Nga.

Khi Thượng viện Mỹ bỏ phiếu áp đảo để ngăn thương vụ F-35, các thành viên cũng nhắc đến trường hợp của mục sư Brunson. Thổ Nhĩ Kỳ đã giam ông từ năm 2016 với cáo buộc liên quan cuộc đảo chính thất bại ở Ankara năm đó. Brunson bác bỏ cáo buộc này.

Hồi đầu tháng 8, Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt Bộ trưởng Tư pháp và Nội vụ Thổ Nhĩ Kỳ vì vụ bắt Brunson. Vài ngày trước đó, ông Trump tweet rằng “người đàn ông vô tội đó nên được thả ngay lập tức”.

Căng thẳng song phương lan sang thương mại. Chính quyền Trump hồi tháng 3 áp thuế 25% và 10% với thép và nhôm nhập khẩu từ hầu hết đối tác thương mại, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong tháng 6, Thổ Nhĩ Kỳ đáp trả bằng áp thuế lên 1,8 tỷ USD hàng hóa Mỹ, bao gồm than và giấy.

Tổng giá trị thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ khoản 22,4 tỷ USD trong năm 2016.

Như Tâm/Theo CNBC