Lý do thuyết phục được TT Putin đưa ra khi mời Saudi Arabia mua S-400 của Nga

Theo Politico, phát biểu trong cuộc họp báo với người đồng cấp Iran Rouhani và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan diễn ra sau khi các quan chức Mỹ cáo buộc rằng Iran đứng sau vụ tấn công vào hai nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới của Saudi Arabia hôm 14/9 dù Iran phủ nhận.

“Saudi Arabia cần đưa ra một quyết định thông minh, như Iran từng đưa ra khi mua hệ thống S-300 của chúng tôi hay Tổng thống (Thổ Nhĩ Kỳ) Erdogan quyết định mua các hệ thống phòng không S-400 hiện đại nhất từ Nga. Những hệ thống này có khả năng bảo vệ bất kỳ cơ sở hạ tầng của Saudi Arabia trước các cuộc tấn công", Tổng thống Putin trả lời báo chí tại Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 16/9.

Tổng thống Nga Putin

Tổng thống Putin đưa ra phát biểu trên khi trả lời câu hỏi về vụ tấn công. Mỹ đổ lỗi cho Iran đứng sau vụ tấn công này, mặc dù nhóm phiến quân Houthi của Yemen đã lên tiếng nhận trách nhiệm.

Phiến quân Houthi cho biết đã sử dụng 10 máy bay không người lái để thực hiện vụ tấn công nhằm vào hai nhà máy dầu Saudi Arabia. Giới phân tích đã hoài nghi về năng lực phòng không của Saudi Arabia cũng như các đồng minh của nước này, trong đó có Mỹ, khi không thể ngăn chặn mối đe dọa từ máy bay không người lái.

Những bình luận của Tổng thống Nga rõ ràng nhằm vào Washington hơn là Riyadh.

Mỹ lâu nay vẫn phản đối việc Nga bán hệ thống phòng thủ S-300 cho Tehran. Trong gần một thập kỷ, Nga từ chối bán hệ thống phòng không này cho Iran dựa theo thỏa thuận được ký năm 2007 bởi trước hết là vì áp lực của Mỹ và Israel và sau đó là bởi lệnh trừng phạt của Mỹ áp đặt vì chương trình hạt nhân của Iran.

Tuy nhiên, hệ thống phòng thủ này đã được Nga bàn giao cho Iran vào năm 2016.

Tương tự, Washington cũng phản đối kịch liệt việc Thổ Nhĩ Kỳ lên kế hoạch mua S-400 của Nga và đe dọa trừng phạt mạnh tay Ankara, một đồng minh của NATO. Chính quyền ông Trump cũng đã hối thúc ông Erdogan mua hệ thống phòng thủ Patriot thay vì S-400.

Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ cương quyết mua S-400 và đáp trả, Mỹ rút Ankara ra khỏi chương trình máy bay F-35 do Lockheed Martin (Mỹ) chế tạo. Dẫu vậy, cho đến nay Ankara vẫn phớt lờ các cảnh báo cứng rắn của Washington.

Vượt qua những mâu thuẫn về hệ thống phòng không, Saudi Arabia cũng là một trong những khách hàng lớn nhất mua hệ thống vũ khí do Mỹ sản xuất.

Sự leo thang mới nhất ở vùng Vịnh không nằm trong số các chủ đề được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh ba bên ở Ankara giữa Tổng thống Putin, Tổng thống Recep Erdogan và Tổng thống Hassan Rouhani. Tuy nhiên, 3 nhà lãnh đạo đồng ý rằng cuộc chiến ở Yemen phải kết thúc càng sớm càng tốt.

Ông Putin đã trích dẫn kinh Koran để cảnh báo cuộc chiến của liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen, cho biết trong cuốn kinh Hồi giáo viết rằng hình thức hợp pháp duy nhất chống lại bạo lực là tự vệ, và trong bối cảnh đó thì hệ thống tên lửa do Nga sản xuất là một giải pháp khả thi.

Vũ Thu Hương