Lý do khiến Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley bất ngờ từ chức

Theo hãng tin CNN, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cùng với bà Haley trả lời trước báo giới rằng ông biết trước ý định từ chức của bà vào tuần trước và lý do bà có quyết định này là bởi bà đã thực hiện nghĩa vụ của mình trong hai năm và nhận thấy rằng đây là thời điểm thích hợp để ra đi.

Bà Nikki Haley xuất hiện cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump khi tuyên bố quyết định từ chức Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc trước báo giới.

“Tôi đã có 8 năm đầy căng thẳng”, bà Haley nói về thời gian bà làm thống đốc bang Nam Carolina và thời gian bà là một thành viên trong chính quyền Mỹ. “Tôi là kiểu người tin rằng ai cũng phải chấp hành thời hạn nhiệm kỳ của mình”.

Mặc cho những tuyên bố từ ông Trump, sự ra đi của bà Haley dường như đã khiến các quan chức cấp cao trong chính quyền Trump, ví dụ như Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, bất ngờ. Không chỉ vậy, việc một quan chức quan trọng như bà từ chức vào thời điểm chỉ còn 4 tuần nữa cuộc bầu cử Quốc hội Mỹ diễn ra cũng như những căng thẳng nội bộ nước Mỹ hiện tại là rất không lý tưởng đối với ông Trump.

Vậy lý do thực sự khiến bà Haley từ chức là gì? Hãng tin CNN đã đưa ra ba giả thuyết khác nhau.

1. Bà Haley thất thế trước những quan chức như ông Bolton và ông Pompeo

Cả ông Bolton và ông Pompeo đều là những người có chính sách đối ngoại cứng rắn. Mặc dù bề ngoài bà Haley cũng đưa ra những phát ngôn mạnh bạo trước Liên Hợp Quốc và cả các quan chức chính quyền Trump, song bà là người có tư tưởng ôn hòa và tuân thủ chặt chẽ quan điểm vốn có của đảng Cộng hòa.

Mặc dù trong năm đầu tiên của chính quyền Trump bà có thể coi là một ngôi sao sáng, song đã rất nhiều lần những phát ngôn của bà đi ngược lại với phát biểu của ông Trump. Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 4 vừa qua, bà Haley tuyên bố rằng Mỹ sẽ áp đặt những hình thức trừng phạt mới đối với Nga. Ông Trump khẳng định rằng chưa có bất kỳ lệnh trừng phạt nào được xem xét và Nhà Trắng cho hay sự hiểu lầm này là do có sự “nhầm lẫn nhất thời” từ phía bà Haley, sau đó chính bà trả lời rằng bà “không hề nhầm lẫn”.

Trong bối cảnh ông Bolton và ông Pompeo trở thành những nhân vật quan trọng nhất trong nội các của Tổng thống Trump, vị thế của bà Haley đã giảm sút và đây có thể là lý do bà chủ động từ chức trước khi bị sa thải thực sự.

2. Bà Haley muốn kiếm thêm thu nhập

Đại sứ Mỹ đã có một khoảng thời gian dài làm việc cho chính phủ. Trước khi được bầu làm Thống đốc bang Nam Carolina vào năm 2010, bà đã có 6 năm làm thành viên Hạ viện bang. Đây không phải là những công việc mang lại thu nhập cao. Năm 2015, một năm trước khi bà trở thành thành viên của chính quyền Trump, thu nhập mỗi năm của bà và chồng bà được xác định là vào khoảng 170.000 USD. Năm 2014, con số này là 190.000 USD và vào năm 2013, thu nhập của hai người là 270.000 USD.

Bà Haley trao đổi với Tổng thống Trump tại Liên Hợp Quốc.

Theo báo cáo tài chính năm 2018 mà bà Haley thực hiện, bà nói rằng bà đang có một số khoản nợ đáng kể nằm trong khoảng từ 25.000 đến 65.000 USD trong thẻ tín dụng của mình, cùng một khoản vay thế chấp trên 1 triệu USD và hạn mức tín dụng nằm trong khoảng từ 250.000 đến 500.000 USD.

Trong lúc một người con của bà đang học đại học và người còn lại sẽ vào đại học trong vài năm tới, bà Haley có thể đã bị hấp dẫn bởi mức lương triệu USD mà một doanh nghiệp nào đó trả cho một người như bà.

3. Bà Haley muốn tranh cử Tổng thống

Có thể nói chắc rằng bà Haley đã để mắt đến vị trí cao nhất trong Nhà Trắng từ lâu khi bà đưa cố vấn chính trị thân cận và chuyên gia tranh cử Jon Lerner làm việc cùng mình tại Liên Hợp Quốc.

Biết rằng quyết định từ chức của mình sẽ khiến dư luận đồn đoán rằng bà sẽ trở thành đối thủ của ông Trump trong cuộc tranh cử Tổng thống năm 2020, bà gạt bỏ khả năng này trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Mỹ và tỏ rõ mong muốn giúp đỡ ông Trump vận động tranh cử vào 2 năm tới.

Thực tế, mặc dù tỉ lệ tín nhiệm của ông Trump nhìn chung không cao, song đối với những cử tri ủng hộ đảng Cộng hòa ông là Tổng thống đáng tin cậy nhất và hiện tại trong đảng Cộng hòa không ai được cho là có thể đánh bại ông vào năm 2020. Tuy nhiên cho dù bà Haley không tham gia tranh cử vào năm 2020 không có nghĩa là bà không có ý định này.

Đến năm 2024, đảng Cộng hòa sẽ tiếp tục tổ chức tìm ra ứng viên chính tranh cử Tổng thống. Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nhiều khả năng sẽ là một ứng cử viên nặng ký, đặc biệt là khi ông Trump đắc cử nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai. Ông Pence sẽ được ông Trump ủng hộ nhiệt liệt. Tuy nhiên trong trường hợp các cử tri muốn có một lựa chọn khác, muốn một người có quan hệ khá tốt với chính quyền Trump nhưng không hoàn toàn chạy theo quan điểm của ông, bà Haley là người rất phù hợp.

Anh Tuấn (lược dịch)