Lý do bất ngờ khiến kính viễn vọng săn người ngoài hành tinh nổi tiếng bị sập

Kính viễn vọng săn người ngoài hành tinh nổi tiếng tại Đài Thiên văn Arecibo, Puerto Rico

Kính viễn vọng vô tuyến khổng lồ tại Đài Thiên văn Arecibo, Puerto Rico, một trong những kính thiên văn lớn nhất thế giới, đã sụp đổ sau 57 năm khám phá vũ trụ.

Cấu trúc nặng 900 tấn treo bên trên đĩa vô tuyến rộng lớn nhờ ba chục dây cáp hỗ trợ của kính thiên văn Arecibo sụp đổ nhưng may mắn không có thương tích nào.

Kính thiên văn Arecibo là một trong những kính lớn nhất thế giới và là công cụ cho nhiều khám phá thiên văn kể từ những năm 1960, có vai trò nhận sóng vô tuyến từ không gian. Kết quả ghi nhận được sẽ chuyển tới các nhà khoa học trên khắp thế giới sử dụng để tìm kiếm các dấu hiệu sự sống ngoài Trái đất, nghiên cứu các hành tinh xa xôi và tìm các tiểu hành tinh nguy hiểm tiềm tàng.

Sau vụ sụp đổ, các chuyên gia đã tiến hành cuộc điều tra với bằng chứng ban đầu cho thấy một vấn đề sản xuất có thể đã góp phần gây ra sự cố này.

Khoảng tháng 8/2020, các chuyên gia phát hiện một trong những sợi cáp nâng đỡ bị tuột ra khỏi ổ cắm. Đến tháng 11 sợi cáp thứ hai bị đứt. Tổ chức Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ (NSF) khi đó cho biết kính viễn vọng không ổn định nên đã ngừng hoạt động để sửa chữa nhưng chưa kịp tiến hành thì đã tự sập vào tháng 12.

Francisco Cordova, Giám đốc đài thiên văn cho biết các kỹ sư đã tiến hành điều tra dây cáp, các đội tiến hành dọn dẹp mảnh vỡ và tiếp tục theo dõi các mối lo ngại về môi trường.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng tiến hành điều tra đánh giá về cáp phụ gồm 12 sợi dây cáp được bổ sung vào những năm 1990. Cáp đầu tiên bị lỗi là một trong những cáp phụ này, sợi cáp bị tuột ra khỏi ổ cắm, nơi cáp kết nối với một trong ba tháp đỡ xung quanh đĩa.

Francisco Cordova cho biết: "Điều tra sơ bộ đã phát hiện ra rằng có lỗi sản xuất trong những sợi cáp đó, quá trình lắp đặt đã không thực hiện một cách chính xác, phù hợp. Điều này dẫn đến sự xuống cấp".

Các nhà khoa học cũng điều tra các sợi cáp chính nguyên gốc từ khi xây dựng kính thiên văn vào đầu những năm 1960. Đó là sợi dây cáp đứt vào tháng 11/2020.

Tuy nhiên, ngoài vấn đề sản xuất, tuổi đời lâu năm cũng là một phần nguyên nhân cùng với nhiều khó khăn thách thức về thời tiết khác trong suốt thời gian tồn tại. Năm 2017, cơn bão Maria đã tấn công hòn đảo và trong suốt năm 2020, nơi đây đã trải qua hơn 10.000 trận động đất .

Francisco Cordova nói: "Về cơ bản, chúng đã rung lắc trong suốt thời gian qua và đó chắc có thể là một yếu tố. Nhưng điều này vẫn đang trong quá trình phân tích từ các nhóm kỹ thuật".

Hoàng Dung (lược dịch)