Lương thấp, người lao động không có cách nào khác là phải làm thêm giờ

Lương thấp, nhiều NLĐ buộc phải làm thêm để có thêm thu nhập, đảm bảo cuộc sống (ảnh minh họa). Ảnh: Quế Chi

Hội thảo do CDI phối hợp với mạng lưới hành động vì lao động di cư (M.net) tổ chức.

Hội thảo đã chia sẻ bản khuyến nghị góp ý về dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) của nhóm hơn 30 tổ chức và cá nhân thuộc 6 mạng lưới/ nhóm làm việc.

Bản khuyến nghị cho rằng, cần cân nhắc đến yếu tố sức khỏe của NLĐ về lâu dài khi điều chỉnh tăng khung giờ làm thêm hàng năm và bỏ giới hạn làm thêm giờ theo tháng. Theo bà Kim Thị Thu Hà, Giám đốc điều hành CDI, tình trạng vi phạm giới hạn làm thêm giờ theo tháng rất phổ biến.

Theo thông tin từ hoạt động tham vấn NLĐ, CN thậm chí phải làm thêm 90-100 giờ mỗi tháng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày của NLĐ. “Hiện nay, lương của NLĐ còn thấp nên để đảm bảo cuộc sống, họ không có cách nào khác là phải làm thêm giờ. Nếu lương đủ sống thì không NLĐ nào lại muốn làm thêm giờ cả”- bà Hà nhấn mạnh.

Cũng theo bản khuyến nghị này, thời gian qua, một số DN nêu ý kiến cho rằng giới hạn giờ làm thêm của Việt Nam còn thấp so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới nên cần phải nâng thời giờ làm thêm. Nghiên cứu chỉ ra rằng, hiện số quỹ giờ làm việc tiêu chuẩn của Việt Nam đã ở mức cao so với khu vực: 2.330 giờ/năm, nếu cộng thêm với thời giờ làm thêm là 400 giờ/năm sẽ khiến tổng quỹ thời gian làm việc trung bình của NLĐ Việt Nam có thể lên tới 2.720 giờ/năm.

Báo cáo của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) cũng chỉ rõ, các DN ở Indonesia được phép huy động NLĐ làm thêm tới 728 giờ/năm, nhưng họ chỉ làm việc 40 giờ/tuần nên cộng cả thời gian làm việc tối đa và làm thêm tối đa thì quỹ thời gian làm việc của NLĐ nước này là 2.608 giờ/năm (thấp hơn ở Việt Nam 112 giờ). Tương tự, ở Hàn Quốc chỉ có 2.446 giờ/năm và Trung Quốc là 2.288 giờ/năm. Như vậy, có thể nói thực chất quỹ thời gian làm việc của NLĐ Việt Nam đang ở mức cao, nếu tăng giờ làm thêm là đi ngược với xu hướng “tăng lương giảm giờ làm” của thế giới.

Tăng giờ làm thêm cũng làm giảm cơ hội việc làm của nhiều NLĐ khác. Cụ thể, với việc sử dụng công nghệ 4.0, nhiều DN đã từng bước thay thế NLĐ bằng máy móc, dẫn đến xu hướng NLĐ mất việc làm. Nếu Việt Nam cho phép tăng số giờ làm tăng ca có thể dẫn đến việc các DN sử dụng một lực lượng lao động nhất định để vận hành máy móc, bao gồm cả tăng ca mà không tuyển thêm lao động để giảm chi phí.

Vì vậy, bản khuyến nghị đề xuất đưa thêm giới hạn 12 giờ làm thêm tối đa trong 1 tuần; giữ nguyên giới hạn số giờ làm thêm trong năm theo như quy định hiện hành bảo đảm bảm tổng số giờ làm thêm của NLĐ không quá 200 giờ trong một năm, trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì được làm thêm không quá 300 giờ trong 1 năm.

Quế Chi