Lưỡng đảng đua tranh trước thềm bầu cử Mỹ

Cuộc chiến giữa đảng Dân chủ và Tổng thống Trump đang trở nên nóng hơn bao giờ hết

Lợi thế của đảng Dân chủ

Vừa qua, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ, dân biểu Adam Schiff cho biết, cuộc điều tra luận tội tổng thống Mỹ liên quan vấn đề Ukraine sẽ bắt đầu phiên điều trần đầu tiên vào ngày 13/11. Sau đó, Ủy ban tình báo Hạ viện sẽ ban sẽ nghe điều trần của cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine, bà Marie Yovanovitch vào ngày 15/11.

Có thể thấy với bước đi này, phe Dân chủ đã lên kế hoạch tổ chức các phiên điều trần để qua đó chính thức chuyển cuộc điều tra luận tội nhằm vào Tổng thống Trump sang giai đoạn công khai. Và điều này đang không có lợi cho cá nhân ông Trump.

Tháng trước, trong phiên điều trần kín, bà Yovanovitch đã nói với các nghị sĩ rằng nguồn tin từ Ukraine đã tiết lộ cho bà biết về chiến dịch của ông Rudy Giuliani, luật sư riêng của ông Trump, nhằm lật đổ bà khỏi vị trí trong chính quyền.

Ngay sau đó, Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland cũng thừa nhận ông đã cảnh báo chính quyền Ukraine rằng Mỹ sẽ không viện trợ xu nào nếu Kiev không công khai tuyên bố đang điều tra cha con ông Joe Biden, đối thủ của ông Trump.

Những lời khai mới của bà Yovanovitch cũng như ông Gordon được xem là bằng chứng mạnh nhất chống lại Tổng thống Trump mà đảng Dân chủ sở hữu từ trước đến nay. Và bây giờ các đồng minh của ông Trump sẽ phải tập trung hơn vào các nội dung của cuộc điều tra.

Đảng Dân chủ tin rằng họ có lợi thế với nhiều nhân chứng xuất hiện để chứng thực việc Tổng thống đã gây áp lực lên Ukraine để tạo lợi thế trong cuộc bầu cử. Đối với đảng Dân chủ, đó là căn cứ không thể chối cãi để luận tội.

Các chuyên gia cho rằng, có khả năng đảng Dân chủ đang nắm trong tay nhiều bằng chứng cho thấy Tổng thống Trump đang tận dụng những ưu thế của mình để nhanh chóng đạt được vị thế dẫn đầu trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng khi ông đưa cho các đồng minh của Mỹ một lựa chọn bất đắc dĩ, làm theo yêu cầu của ông, hoặc chấp nhận những hậu quả tiêu cực trong các lĩnh vực quan trọng.

Trong trường hợp của Anh, việc không tuân thủ điều kiện từ phía Mỹ có thể kéo theo các vấn đề với thỏa thuận thương mại thời hậu Brexit. Mặc dù không có bằng chứng cho thấy điều này xảy ra nhưng có một số báo cáo cho biết rằng cá nhân ông Trump đã tìm kiếm sự giúp đỡ của ông Boris Johnson, để làm mất uy tín của cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller.

Thậm chí, việc Tổng thống Trump công khai đề nghị tiến trình đàm phán thương mại với Trung Quốc có thể phụ thuộc vào yêu cầu của Bắc Kinh được cho là để đánh đổi với lời đề nghị Trung Quốc điều tra hành động tham nhũng của ông Joe Biden và con trai ông.

Các cuộc thăm dò mới đây cho thấy tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump đang ngày càng giảm khi cuộc luận tội đến gần. Thăm dò trên báo The Wall Street Journal cho thấy 49% tin rằng ông sẽ bị luận tội và phải rời nhiệm sở, và 53% ủng hộ điều tra luận tội ông.

Lợi thế của Tổng thống Trump

Vị Tổng thống Mỹ được cho là vẫn có nhiều ưu thế bất chấp cuộc điều tra luận tội

Tuy nhiên, không phải ưu thế đang nghiêng hoàn toàn về phía đảng Dân chủ. Khi nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa bỏ phiếu năm 1998 để bắt đầu một cuộc điều tra luận tội Tổng thống Bill Clinton, đã có 45 thành viên đảng Dân chủ đứng về phía đảng Cộng hòa. Nhưng trong ngày hôm nay, câu chuyện đã khác khi Washington đã phân cực một cách rõ ràng.

Không một thành viên đảng Cộng hòa nào đã tham gia cùng đảng Dân chủ trong việc thông qua nghị quyết cho giai đoạn tiếp theo của quá trình luận tội, mặc dù đảng Dân chủ đã yêu cầu tiến hành bỏ phiếu trong nhiều tuần. Điều này cũng cho thấy rằng, cuộc điều tra luận tội đang mang tính đảng phái hơn là vì một cuộc điều tra về những tội lỗi của Tổng thống.

Gần như chắc chắn Thượng viện sẽ không bao giờ phế truất Tổng thống. Có rất ít cơ hội cho thấy đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa có thể chung quan điểm chung về những gì ông Trump đã từng làm. Vị Tổng thống Mỹ đương nhiệm vẫn thống trị trong các cuộc thăm dò trước bầu cử của đảng Cộng hòa. Điều này đảm bảo rằng dù cuộc điều tra luận tội có phanh phui thêm thông tin nào, sẽ chẳng có gì thay đổi.

Mặt khác, cuộc bỏ phiếu của đảng Dân chủ làm suy yếu niềm tin của công chúng vào quá trình tố tụng, khiến cử tri dễ dàng coi công cuộc luận tội như một cuộc giao tranh giữa các đảng phái trước thềm bầu cử.

Do đó, nếu điều này xảy ra, và ông Trump vẫn ngồi vững trên cương vị Tổng thống, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và các đồng minh của mình sẽ bị coi là những kẻ thua cuộc, lãng phí tài nguyên công cho mục tiêu vô ích. Phe Dân chủ sẽ mất đi lợi thế trong cuộc bầu cử.

Bản thân ông Trump vẫn sở hữu khối lượng lớn thành tựu cho mình. Theo số liệu từ Tradingeconomics, tăng trưởng GDP theo quý so với cùng kỳ trong nhiệm kỳ ông Obama dù có những con số cao lên tới trên 4% nhưng lại không đều, thậm chí và cuối nhiệm kỳ còn để lại một khoảng trượt dốc liên tục từ 2015 đến 2016. Trong khi đó, chỉ số này đã liên tục tăng trưởng trong nhiệm kỳ của ông Trump.

Về chỉ số tiền lương, khi chính quyền Obama – Biden bắt đầu lãnh đạo đất nước vào tháng 1/2009, tiền lương đã tăng ở mức 3,6% nhưng đến tháng 5 năm đó, con số đã giảm xuống còn 2,9%. Dưới thời Trump, tháng 4 vừa qua chính là tháng tăng trưởng lương thứ 9 liên tiếp ở mức hoặc trên 3%. Một cuộc khảo sát gần đây của các nhà kinh tế cho thấy gần 70% số người được hỏi dự kiến tăng trưởng tiền lương sẽ còn nhanh hơn trong năm tới.

Cho đến nay, Tổng thống Trump vẫn không hoàn toàn mất ưu thế. Chặng đua vào Nhà trắng nhiệm kỳ 2 vẫn đang được mở rộng. Tuy nhiên, ông cần đạt được nhiều hơn những gì đã, đang và sẽ mất vào tay đảng Dân chủ khi cuộc luận tội đang tới gần.

Cẩm Anh