Lùm xùm tranh thật, tranh giả và cuộc đối thoại lửng lơ

Chiều 5-9, Nhà đấu giá nghệ thuật Chọn đã tổ chức một cuộc đối thoại giữa những người liên quan đến bức tranh lụa được cho là giả của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương dưới sự chứng kiến của báo chí.

Bán đấu giá không xong và có người tranh chấp

Trước đó, đầu tháng 7-2018, nhà sưu tập Phạm Việt Phương (Tây Hồ, Hà Nội) gửi đến Nhà đấu giá Chọn một bức tranh lụa chân dung bé gái, kích thước tranh 50 x 40 cm. Tên tác phẩm: “Con gái nhà văn Dương Thu Hương”, tác giả Vũ Giáng Hương, sáng tác năm 1995, chữ ký “g Huong 95” góc dưới phải, mức giá đề xuất 3.000 USD.

Sau khâu thẩm định sơ bộ, tác phẩm đã được trưng bày công khai trước công chúng tại Nhà đấu giá Chọn (Trần Quốc Toản, Hà Nội) từ ngày 23 đến 28-7.

Ngày 29-7, Nhà đấu giá Chọn đem bức tranh thuộc sở hữu của nhà sưu tầm Phạm Việt Phương bổ sung vào danh sách tác phẩm đấu giá trong phiên đấu số 15: lot 21 với mức giá khởi điểm 70 triệu đồng (3.000 USD). Tuy nhiên, bức tranh không được giao dịch và đã được trả lại cho nhà sưu tầm Phạm Việt Phương sau phiên đấu.

Ông Trần Quốc Hùng, Giám đốc điều hành Nhà đấu giá nghệ thuật Chọn.

Ngày 3-9, họa sĩ Nguyễn Văn Đông đã đăng tải lên trang Facebook cá nhân nội dung khẳng định bức tranh lụa được đấu giá ở lot 21 phiên đấu giá số 15 tại Nhà đấu giá Chọn không phải tranh của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương mà là một bức tranh chép lại từ tác phẩm của anh.

Theo đó, cách đây khoảng tám tháng, họa sĩ Nguyễn Văn Đông nhận lời vẽ một bức chân dung sơn dầu bé gái theo đơn đặt hàng của gia đình chị PQ (Hà Nội), nhân vật trong tác phẩm là bé BK - con gái nhỏ của chị PQ.

Vào tháng 4-2018, họa sĩ Nguyễn Văn Đông cho phép một bạn sinh viên nữ Trường ĐH Mỹ thuật Việt Nam tên là Bùi Thị Hằng chuyển thể bức chân dung bé BK từ sơn dầu sang lụa để làm bài tập chuyên khoa tại trường.

Đến tháng 7-2018, họa sĩ Nguyễn Văn Đông phát hiện bức tranh lụa do Bùi Thị Hằng chuyển thể được ký tên “g Hương 95” thuộc sở hữu của nhà sưu tầm Phạm Việt Phương và nằm trong danh sách đấu giá phiên số 15 tại Nhà đấu giá Chọn.

Vẫn chưa biết đâu là sự thật

Thông tin về cuộc đối thoại này, Nhà đấu giá Chọn cho biết: Tại buổi gặp mặt, các bên liên quan bao gồm đại diện Nhà đấu giá nghệ thuật Chọn, họa sĩ Nguyễn Văn Đông và nhà sưu tầm Phạm Việt Phương sẽ trực tiếp trao đổi, trả lời công khai các câu hỏi về sự việc.

Tại buổi đối thoại, ông Trần Quốc Hùng, Giám đốc điều hành Nhà đấu giá nghệ thuật Chọn, cho hay: “Không thể nói 100% đây không phải là bức tranh của họa sĩ Vũ Giáng Hương”.

Nói về việc thẩm định tranh, ông Hùng cho hay: Việc thẩm định các tác phẩm đấu giá hoàn toàn thông qua yếu tố con người là bằng mắt. Tuy nhiên, đơn vị đấu giá không thể cung cấp tên tuổi các thành viên của hội đồng thẩm định vì đây là uy tín của cá nhân.

Họa sĩ Nguyễn Văn Đông, người khẳng định bức tranh là do mình vẽ.

Nhà sưu tầm Phạm Việt Phương (người sở hữu bức tranh lụa) khẳng định tác phẩm này thuộc sở hữu của ông từ nhiều năm nay. “Tôi ngạc nhiên vì có sự trùng hợp này, tuy không giống 100% nhưng hai tác phẩm có nhiều nét tương đồng”.

Khi được hỏi về việc chứng minh đây có phải là tác phẩm của cố họa sĩ Giáng Hương thì ông Phương hoàn toàn không thể đưa ra giấy tờ cụ thể. Theo nhà sưu tầm lý giải: “Tôi thấy đẹp và thích thì tôi mua. Cùng với đó, khi người bán đề xuất giá hợp lý, tôi mua ngay và treo trong nhà. Vì giá bức tranh lúc đó quá rẻ nên tôi cũng không làm giấy tờ. Còn bức tranh là thật hay giả, tôi nghĩ có sự thẩm định lại. Bản thân tôi cũng muốn biết đây có phải tác phẩm của tác giả Vũ Giáng Hương hay không?”.

Nhà sưu tầm Phạm Việt Phương (người sở hữu bức tranh lụa).

Sao không gặp đủ các nhân vật liên quan

Được hỏi về việc thẩm định lại bức tranh với sự tham gia của hội đồng thẩm định và các phương thức thẩm định khác, ông Hùng cho hay: Chọn sẽ đi đến cùng sự việc. Sẵn sàng cùng với nhà sưu tầm tìm ra sự thực bức tranh.

Nói về phản ứng của gia đình cố họa sĩ Vũ Giáng Hương về bức tranh lụa này, ông Hùng thông tin: Họ cho đó là tài sản cá nhân của một nhà sưu tầm. Gia đình chưa được xem bức tranh thực tế. “Con gái của bà Giáng Hương đã đối thoại với chúng tôi trong quá trình thẩm định thông tin” - ông Hùng nói.

Tuy nhiên, họa sĩ Nguyễn Văn Đông lại cho hay con gái của cố họa sĩ Vũ Giáng Hương đã nhắn với anh nội dung phải làm cho tới sự việc này. Theo họa sĩ Đông, con gái của cố họa sĩ Giáng Hương khẳng định bức tranh trên không phải là tác phẩm của mẹ mình.

Vậy sự thật người "đẻ" ra bức tranh này là ai? Có lẽ cần phải có thêm sự xác tín của nhiều người, ví dụ như cô sinh viên Bùi Thị Hằng, chị PQ (mẹ của bé BK, người mà họa sĩ Đông nói là đặt hàng cho anh vẽ)...

VIẾT THỊNH