Luật hóa ủng hộ Gruzia, Washington đeo vòng kim cô lên Tbilisi?

Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia

Georgian Journal đưa tin, ngày 23/10, Hạ viện Mỹ đã thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, được giới thiệu bởi các Dân biểu Adam Kinzinger và Gerry Connolly cùng với sự đồng bảo trợ của 31 nhà lập pháp khác.

Theo Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, Mỹ ủng hộ việc tiếp tục phát triển các giá trị dân chủ ở Gruzia, bao gồm bầu cử tự do và công bằng, minh bạch và trách nhiệm giải trình khu vực công, hoàn thiện luật pháp và các nỗ lực chống tham nhũng.

Mỹ ủng hộ chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Gruzia theo đường biên giới được quốc tế công nhận, không công nhận sự chiếm đóng với các vùng Abkhazia và Nam Ossetia của Gruzia bởi Liên bang Nga.

Mỹ ủng hộ quyền của người Gruzia được tự do trong việc xác định tương lai của đất nước mình, gồm đưa ra các lựa chọn độc lập và có chủ quyền đối với chính sách đối ngoại và an ninh, hướng tới việc hội nhập vào không gian Châu Âu-Đại Tây Dương.

Luật hóa ủng hộ Gruzia là bước đi đầy nham hiểm của Mỹ

Theo Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, Mỹ ủng hộ giải quyết xung đột ở Gruzia bằng biện pháp hòa bình và thiết lập các cơ chế an ninh quốc tế ở Abkhazia và Nam Ossetia. Mỹ kêu gọi đảm bảo sự an toàn cho người tị nạn và cư dân sinh sống ở các khu vực tranh chấp.

Mỹ lên án các vụ giam giữ, bắt cóc và vi phạm nhân quyền khác đang diễn ra ở các khu vực "bị cưỡng bức chiếm đóng" bởi Liên bang Nga, bao gồm các vụ giết hại các công dân Gruzia Archil Tatunashvili, Giga Otkhozoria và Davit Basharuli.

Ngày 6/11, phát biểu tại Hội nghị Quốc phòng và An ninh Gruzia lần thứ 13 diễn ra tại Batumi, đồng tác giả Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, Nghị sĩ Adam Kinzinger đã cho hay đây là dịp hiếm hoi Đảng Cộng hòa và Dân chủ thống nhất cao về một dự luật.

"Điều quan trọng nhất trong hành động này là lưỡng đảng - chúng tôi, đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, dù không đồng ý về một số vấn đề, nhưng khi nói đến Gruzia là chúng tôi đồng thuận ngay".

Nhà lập pháp Mỹ cũng cho biết mục đích của ông, Nghị sĩ Gerry Connolly cùng các đồng bảo trợ khi xây dựng Đạo luật Hỗ trợ Gruzia và thúc đẩy Hạ viện thông qua là nhằm xác lập cơ chế để trừng phạt Nga trong vấn đề Abkhazia và Nam Ossetia.

"Đạo luật tập trung vào sự công nhận của Nga đối với những vùng đất mà họ chiếm đóng của Gruzia, từ đó giúp người dân Gruzia hiểu đúng hành động của chính phủ Gruzia, Điều này tạo ra khả năng xử phạt những thực thể liên quan đến việc chiếm đóng Gruzia".

Trước việc Mỹ Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, chính quyền Tbilisi đã thể hiện sự cảm kích với Washington. Thủ tướng Gruzia Giorgi Gakharia đã bày tỏ lòng biết ơn tới Hạ viện Mỹ về hành động này.

"Thay mặt người dân Gruzia, tôi cảm ơn Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia. Đây là hoạt động lập pháp đầu tiên của Mỹ liên quan đến Gruzia, đưa quan hệ của chúng ta lên một tầm cao mới. Giờ đây, Mỹ đã là đồng minh chiến lược của Gruzia.

Đạo luật Hỗ trợ Gruzia sẽ tăng cường quan hệ an ninh quốc phòng, kinh tế và an ninh mạng giữa Gruzia và Mỹ. Quan hệ hợp tác chặt chẽ với Mỹ sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn, xây dựng một tầng lớp trung lưu mạnh mẽ và duy trì an ninh bền vững ở Gruzia".

Như vậy là Mỹ đã thực hiện luật hóa việc ủng hộ Gruzia, qua đó bước một bước sâu hơn vào không gian hậu Xô Viết, đồng thời tiếp tục khoan sâu hơn xuống nền cứng Nam Caucasus - sân sau chiến lược của Nga.

Tác giả Đạo luật Hỗ trở Gruzia, Adam Kinzinger, đang úy lạo tinh thần cho Tbilisi

Washington đeo vòng kim cô lên Tbilisi

Việc Mỹ luật hóa ủng hộ Gruzia tưởng chừng là điều tốt lành với Tbilisi, khi Gruzia chưa hòa nhập được vào không gian chung Châu Âu-Đại Tây Dương, chưa bước vào ngôi nhà chung NATO, mà đã trở thành đồng minh chiến lược của Washington.

Tuy nhiên, theo giới phân tích thì đây là một động thái nguy hiểm với Tbilisi. Bởi qua luật hóa ủng hộ Gruzia, Washington đã đeo vòng kim cô lên đầu Tbilisi, mà việc vào NATO đã trở nên xa hơn với Gruzia, nhưng Tbilisi không thể lệch chuẩn Mỹ.

Có thể thấy, từ mục đích xây dựng Đạo luật Hỗ trợ Gruzia đến nội dung của đạo luật này, Mỹ đoàn kết với Gruzia, nâng tầm quan hệ Washington-Tbilisi luôn là trọng tâm và bao trùm của mọi điều khoản.

Chỉ có điều Mỹ càng thể hiện sự đoàn kết với Gruzia, Washington càng thể hiện sự gắn kết với Tbilisi thì sự mâu thuẫn giữa nội hàm và ngoại diên của Đạo luật Hỗ trợ Gruzia càng lớn và khó hóa giải.

Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia được xem cách Mỹ giúp Gruzia sớm hòa nhập vào không gian Châu Âu-Đại Tây Dương, giúp cho Gruzia sớm đạt chuẩn NATO để bước vào ngôi nhà chung của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương.

Vậy nhưng nếu phân tích các điều khoản của đạo luật thì thực ra Washington đã gia cố vững chắc rào cản ngăn Gruzia bước vào NATO, khi luật hóa các xung đột giữa Gruzia với Nga, khiến cho việc giải quyết vấn đề không thể linh hoạt theo ý Tbilisi.

Trong việc giúp Gruzia tìm kiếm phương cách giải quyết tranh chấp lãnh thổ với Nga, giới hoạch định chiến lược của NATO từng nêu ra giải pháp Gruzia từ bỏ 2 thực thể ly khai là Abkhazia và Nam Ossetia.

Còn nhớ, ngày 9/10, khi trả lời báo giới, cựu Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen - người được xem như Cố vấn không chính thức về "Chiến lược Đông tiến" cùa NATO, từng đề nghị :

"Gruzia nên đáp ứng các tiêu chí cần thiết nhất để có thể trở thành thành viên NATO, còn với các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng là Abkhazia và Nam Ossetia thì hãy nên quên đi.

Vì vậy, tôi nghĩ đã đến lúc Gruzia nên bắt đầu các cuộc thảo luận nội bộ về việc liệu có thể chấp nhận việc tham gia NATO mà không cần Abkhazia và Nam Ossetia hay không", Georgian Journal tường thuật.

Luật hóa ủng hộ Gruzia, Washington quyết không để cuộc chiến tranh Nga-Gruzia lùi vào dĩ vãng

Như vậy, "đổi đất lấy quy chế thành viên NATO" là một giải pháp, thậm chí với tình thế hiện nay của cuộc xung đột Nga - Gruzia thì đây có thể là giải pháp khả dĩ nhất với Gruzia. Và đó chính là lý do mà ông Rasmussen đưa ra đề nghị với Tbilisi.

Tuy nhiên, khi Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia thì Tbilisi không còn cơ hội lựa chọn giải pháp "đổi đất lấy quy chế thành viên NATO", trừ khi Đạo luật Hỗ trợ Gruzia được sửa đổi, mà điều này quá khó vì nó phụ thuộc vào ý chí Mỹ.

Trong khi đó, thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, Washington xác lập căn cứ để từ đó trừng phạt Nga trong vấn đề ly khai của Abkhazia và Nam Ossetia, càng khiến việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ giữa Nga và Gruzia trở nên bế tắc hơn.

Rõ ràng, "vòng kim cô Đạo luật Hỗ trợ Gruzia"của Washington đã khiến Gruzia từ nay không thể chuyển động lệch chuẩn Mỹ, còn Tbilisi không thể lựa chọn giải pháp và thực hiện bất cứ hành động nào lệch pha với Washington, dù có thất vọng.

Theo giới phân tích, với việc Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Hỗ trợ Gruzia, chính quyền Mỹ đã có nền tảng pháp lý quan trọng cho việc xây dựng Gruzia thành vùng đệm chiến lược cho Mỹ-NATO trong cuộc đối trọng với Nga.

Còn chiếc "vòng kim cô Đạo luật Hỗ trợ Gruzia"của Washington khiến Tbilisi khó có thể đưa Gruzia vào NATO, nhưng cũng không thể quay trở lại quan hệ với Nga hay tái hòa nhập vào không gian hậu Xô Viết.

Đã hơn 10 năm sau thất bại của Gruzia trong cuộc chiến tranh với Nga, tất cả những gì mà "những người anh em xa" làm cho Gruzia chỉ là những tuyên bố hùng hồn, song lại không hiện thực hóa bằng hành động được bao nhiêu.

Thậm chí sau khi cho "người bạn mới" ngậm quả đắng, thì Washington và Brussels "kẻ đấm người xoa", đã buộc Tbilisi thực hiện nhiệm vụ duy nhất là chống Moscow, mà không được lệch chuẩn Mỹ, dù có thất vọng Washington thế nào đi nữa.

Ngọc Việt