Luận tội Tổng thống Mỹ: Phe Dân chủ quyết 'chơi thẳng tay' với tội danh rắn cho ông Trump?

Reuters đưa tin, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi hôm thứ 5 (14/11) cho hay, Tổng thống Donald Trump đã thừa nhận tội hối lộ trong vụ scandal Ukraine và xứng đáng bị luận tội theo Hiến pháp Mỹ.

"[Hành vi] hối lộ là cho hoặc giữ lại hỗ trợ quân sự nhằm đổi lấy một tuyên bố công khai về một cuộc điều tra giả nhằm vào bầu cử. Đó là hối lộ", bà Pelosi phát biểu trong một cuộc họp báo diễn ra một ngày sau phiên điều trần công khai đầu tiên của quá trình luận tội Tổng thống Trump. "Những gì Tổng thống đã thừa nhận và nói - là 'hoàn toàn', tôi nhấn mạnh 'hoàn toàn' sai. Đó là hối lộ".

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi (ảnh: Reuters)

Đảng Dân chủ đang tiến hành điều tra xem liệu Tổng thống Trump có lạm dụng quyền lực của mình với việc đóng băng khoản viện trợ an ninh trị giá 391 triệu USD cho Ukraine hay không, nhằm gây sức ép để Kiev mở hai cuộc điều tra có thể đem lại lợi ích chính trị cho ông.

Người đứng đầu nước Mỹ kiên quyết phủ nhận mọi cáo buộc.

Hôm thứ sáu (15/11), một nhân chứng quan trọng khác, cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch sẽ ra điều trần công khai. Một ngày sau đó, nhân viên ngân sách Nhà Trắng Mark Sandy sẽ cung cấp lời khai trong một phiên điều trần kín nếu nhận được trát gọi.

Cuộc điều tra luận tội đe dọa tới sự nghiệp Tổng thống của ông Trump ngay cả khi ông đang muốn tái tranh cử vào tháng 11/2020. Nếu Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội – chính thức cáo buộc ông Trump, Thượng viện sau đó sẽ mở một phiên tòa để xem xét liệu có kết tội và cách chức Tổng thống của ông không.

Các phát biểu mới nhất của bà Pelosi có thể hé lộ phần nào các điều khoản luận tội mà Đảng Dân chủ sẽ đưa ra. Cũng trong cuộc họp báo, bà chỉ trích chính quyền Trump "đã gây cản trở cho Quốc hội" với việc ngăn cản các nhân chứng cung cấp lời khai trong quá trình điều tra.

Theo Hiến pháp Mỹ, các hành vi bị luận tội bao gồm "phản bội, hối lộ và các tội hình sự nghiêm trọng khác…" Đảng Dân chủ đã bắt đầu sử dụng từ "hối lộ" hoặc "cố gắng hối lộ" khi thảo luận về các hành động của ông Trump. Tiền lệ còn cho thấy, việc cản trở cũng có thể là một điều khoản luận tội khác.

Trong khi đó, Đảng Cộng hòa tuyên bố, phe Dân chủ Hạ viện đã quyết định thông qua các điều khoản luận tội; tuy nhiên, bà Pelosi phủ nhận và nói rằng, cần phải hoàn tất điều tra trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào.

Trọng tâm của cuộc điều tra chính là cuộc điện đàm ngày 25/7 trong đó, ông Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky mở điều tra nhằm vào đối thủ Đảng Dân chủ Joe Biden và con trai Hunter Biden. Hunter từng tham gia hội đồng quản trị của một công ty khí đốt Ukraine khi cha còn là Phó Tổng thống Mỹ. Ông Trump cũng đề nghị Kiev tiến hành điều tra một giả thuyết rằng, chính Ukraine chứ không phải là Nga can thiệp bầu cử Mỹ 2016.

Bà Pelosi so sánh hành động của ông Trump với cựu Tổng thống Richard Nixon trong vụ scandal Watergate năm 1974 khiến ông này phải từ chức. Theo bà, hành động của ông Trump ép một cường quốc bên ngoài giúp ông trong bầu cử và ngăn chặn thông tin về điều đó – "khiến những gì Nixon từng làm trở nên nhỏ bé".

Điều trần được phát sóng trên tivi

Đảng Cộng hòa liên tục "chĩa mũi dùi" vào Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff. Lãnh đạo phe Cộng hòa Hạ viện Kevin McCarthy cáo buộc ông Schiff nói dối trong cuộc điều trần hôm thứ tư (13/11) về việc không biết danh tính của người tố giác Tổng thống Trump.

Ước tính, khoảng 13,8 triệu người đã theo dõi phiên điều trần đầu tiên được phát sóng trên cả truyền hình thông thường và truyền hình cáp.

Hôm thứ tư, hai nhà ngoại giao lâu năm của Mỹ là William Taylor và George Kent đã cung cấp lời khai. Quyền đại sứ Mỹ tại Ukraine, Taylor nói về mối quan hệ trực tiếp giữa Tổng thống Trump với chiến dịch gây sức ép tới Ukraine.

Ủy ban Tình báo sẽ lắng nghe lời khai của bà Yovanovitch trong hôm nay (15/11). Hồi tháng 5, bà Yovanvitch bất ngờ bị ông Trump cách chức đại sứ tại Ukraine. Vào thời điểm đó, luật sư riêng của ông Trump, cựu ngoại trưởng New York Rudy Giuliani được cho đang nỗ lực để thuyết phục Ukraine tiến hành hai cuộc điều tra.

Trong phiên điều trần kín hôm 11/10, bà Yovanovitch cho hay, ông Trump đã cách chức bà vì "những tuyên bố vô căn cứ và sai lệch từ những người rõ ràng là có các động cơ đáng nghi ngờ" sau khi bà bị luật sư Giuliani chỉ trích.

Cũng trong ngày 13/11, ông Taylor hé lộ thêm một tình tiết có thể chứng tỏ Tổng thống Trump quan tâm tới các cuộc điều tra tại Ukraine. Cụ thể, một nhân viên của ông Taylor đã nghe được một cuộc điện thoại ngày 26/7 tại một nhà hàng, trong đó, Tổng thống hỏi Đặc phái viên Mỹ tại EU Gordon Sondland về các cuộc điều tra mà ông đã yêu cầu người đồng cấp Zelensky tiến hành trong cuộc điện đàm một ngày trước đó.

Sau đó người nhân viên trên đã hỏi ông Sondland về những suy nghĩ của người đứng đầu nước Mỹ về vấn đề Ukraine. "Đại sứ Sondland trả lời rằng, Tổng thống Trump quan tâm hơn tới cuộc điều tra nhằm vào Biden mà Giuliani đang thúc giục", ông Taylor kể lại.

Đảng Cộng hòa miêu tả lời khai của ông Taylor là dạng nghe tin đồn; còn Tổng thống Trump tuyên bố, ông "không hề biết gì" về cuộc điện thoại với Đại sứ Sondland.

Theo Reuters, Đảng Dân chủ dự kiến sẽ kết thúc quá trình lấy lời khai luận tội của Tổng thống Trump trước cuối năm nay.

Minh Đức