Lối thoát cho Hãng phim truyện Việt Nam

Văn phòng Chính phủ vừa thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình về việc thực hiện kết luận sau thanh tra công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam.

Theo kết luận thanh tra, việc xây dựng phương án sử dụng đất tại phương án cổ phần hóa và chuyển Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam thành Công ty cổ phần, Hãng phim truyện Việt Nam xây dựng phương án sử dụng đất trong đó bao gồm cả toàn bộ diện tích tại khu đất số 6 Thái Văn Lung, quận 1, TP. Hồ Chí Minh và toàn bộ khu đất tại số 4 Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội khi chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt; việc thực hiện các quy định về quản lý sử dụng đất chưa đúng quy định của Luật Đất đai.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ từng chỉ rõ việc cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam (VFS) còn một số tồn tại và khuyết điểm.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch căn cứ Kết luận thanh tra số 1412 ngày 23/8/2018 của Thanh tra Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 277 ngày 2/8/2019 của Văn phòng Chính phủ thực hiện các quy trình, thủ tục để thu hồi số cổ phần đã bán và hoàn trả tiền cho nhà đầu tư.

Trong đó, làm việc với Tổng công ty Vận tải thủy (nhà đầu tư) để thu hồi số cổ phần đã bán và hoàn trả tiền cho nhà đầu tư, trường hợp Tổng công ty Vận tải thủy không chấp hành thì phối hợp với các cơ quan liên quan xem xét áp dụng biện pháp cưỡng chế để thực hiện kết luận thanh tra.

Đồng thời tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 10883/VPCP ngày 28/11/2019 của Văn phòng Chính phủ về số tiền để hoàn trả cho nhà đầu tư.

Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo Thanh tra Chính phủ kiểm tra, hướng dẫn Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện kết luận thanh tra và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại thông báo số 277/TB-VPCP ngày 2/8/2019 của Văn phòng Chính phủ.

Trước đó, hồi tháng 9/2018, Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra Công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam. Kết luận chỉ rõ việc cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Hãng phim truyện Việt Nam (VFS) còn một số tồn tại và khuyết điểm.

Cụ thể như việc thực hiện các bước cổ phần hóa, lựa chọn tư vấn định giá doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa chưa đảm bảo tiến độ theo kế hoạch.

Ban Chỉ đạo cổ phần hóa để cho VFS tự lựa chọn đơn vị tư vấn định giá doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hóa là vi phạm Luật Đấu thầu 2013. VFS ký kết hợp đồng với hai đơn vị tư vấn định giá doanh nghiệp và cổ phần hóa, nhưng chưa tuân thủ mẫu hợp đồng quy định…

Hãng phim Truyện Việt Nam (VFS) là hãng phim nhà nước được thành lập năm 1953, trực thuộc Bộ VH-TT&DL. Lịch sử tồn tại của hãng gắn liền với dòng phim cách mạng và nghệ thuật với những tác phẩm điện ảnh kinh điển như bộ phim Biệt động Sài Gòn, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Chị Tư Hậu, Mối tình đầu, Làng Vũ Đại ngày ấy, Em bé Hà Nội, Con chim vành khuyên,…

Sau hơn 60 năm tồn tại, được ví như "anh cả" của nền điện ảnh Việt Nam, tuy nhiên khoảng 20 năm gần đây, VFS rơi vào cảnh thua lỗ triền miên với con số lỗ lũy kế tính đến tháng 9/2014 là gần 40 tỷ đồng.

Cùng với đó, trụ sở chính tại số 4 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội xuống cấp trầm trọng, dẫn đến việc một năm hãng chỉ sản xuất khoảng 2 phim đặt hàng của Nhà nước, còn lại hầu hết các nghệ sỹ đều phải đi kiếm thêm việc làm bên ngoài.

Trước tình trạng khó khăn trên, năm 2015, Công ty TNHH MTV Hãng Phim truyện Việt Nam nhận được yêu cầu về việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. .

Tuy nhiên, ngay khi thực hiện cổ phần hóa, rất nhiều nghệ sĩ điện ảnh kỳ cựu bày tỏ bức xúc và ký vào bản đề nghị dừng ngay việc cổ phần hóa vì cho rằng vụ việc có dấu hiệu thiếu khách quan và minh bạch.

Đầu năm 2016, thành viên Bộ VH-TT&DL tiến hành cổ phần hóa, bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược và bán đấu giá cổ phần ra công chúng (IPO).

Trước khi được chuyển thành công ty cổ phần, toàn bộ tài sản của VFS được định giá gần 20 tỷ đồng. Điều đáng nói, trong tổng giá trị được định giá ấy, giá trị thương hiệu và hàng nghìn mét vuông "đất vàng" ở vị trí đắc địa trên địa bàn Hà Nội và TP HCM mà đơn vị này đang quản lý, đều được định giá bằng 0 đồng.

Không lâu sau khi cổ phần hóa, nhiều mảng tối tại VFS dần hé lộ. Nhà đầu tư mới là Tổng công ty Vận tải thủy (Vivaso) của ông Nguyễn Thủy Nguyên bị cán bộ tố là không có định hướng làm phim, chậm lương, trả lương thấp, để cơ sở vật chất xuống cấp trầm trọng.

Thực trạng tài chính của VFS ở mức xấu, tuy nhiên sự hấp dẫn lại đến từ đất đai, với lô đất "vàng" 5.500 m2 tại số 4 Thụy Khuê (Tây Hồ, Hà Nội), lô đất 1.200 m2 tại số 6 Thái Văn Lung (quận 1, TP.HCM), ngoài ra còn có 905 m2 đất trên phố Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình) được dùng làm khu chứa đạo cụ, đoàn xe và khu đất rộng 6.382 m2 tại Đông Anh (Hà Nội)

Theo tìm hiểu được biết phía sau Vivaso lại là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, hạ tầng giao thông là Công ty liên hợp xây dựng Vạn Cường, đơn vị sở hữu 77,1% vốn tại Vivaso. Ông Nguyễn Thủy Nguyên, Tổng giám đốc Vạn Cường là người nắm giữ tới 98,87% vốn điều lệ tại đây, đồng thời cũng là Chủ tịch HĐQT của Vivaso.

Cuối năm 2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu rà soát việc cổ phần hóa VFS. Ngày 20/9/2018, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra VFS, chỉ ra nhiều sai phạm, trong đó có việc lựa chọn và bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược. Cơ quan thanh tra kiến nghị Bộ VH-TT&DL xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay các quy trình, thủ tục để nhà đầu tư chiến lược xin rút vốn trước thời hạn.

Khánh Hà