Lợi nhuận ngân hàng vẫn tăng tốt dù tín dụng chậm lại

Lãi suất cho vay tăng và các dòng lợi nhuận khác tăng mạnh đã hỗ trợ đáng kể cho tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng

NIM tăng bù đắp cho tín dụng

Theo báo cáo này, tăng trưởng tín dụng trong 3 tháng gần đây đã giảm tốc sau khi đã tăng khá nhanh trong 6 tháng đầu năm. Tuy nhiên, do lo ngại về lạm phát, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng không được cho vay quá nhiều đối với các ngành có rủi ro cao như: Bất động sản, cho vay tiêu dùng và chứng khoán. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước vẫn giữ nguyên hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại là 15% thay vì có động thái điều chỉnh tăng hạn mức này cho một số ngân hàng như trong những năm trước.

HSC dự báo lợi nhuận trước thuế 9 tháng đầu năm của 13 ngân hàng đã niêm yết sẽ tăng 41% so với cùng kỳ dựa trên giả định tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm đạt 11%. Trong khi đó, lợi nhuận trước thuế 6 tháng đầu năm tăng 52,8% so với cùng kỳ và tăng trưởng tín dụng giai đoạn này đạt 9,4%. Như vậy, dù tăng trưởng tín dụng chậm lại, các yếu tố khác đã giúp hỗ trợ tăng trưởng lợi nhuận trước thuế.

Cụ thể, tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) có vẻ tăng ở nhiều ngân hàng nhờ lãi suất cho vay tăng nhẹ trong những tháng gần đây. Bên cạnh đó, các dòng thu nhập ngoài lãi tăng mạnh nhờ lãi hoạt động dịch vụ tăng và đóng góp của các dòng thu nhập mới như hoa hồng bảo hiểm. Chi phí dự phòng giảm cũng hỗ trợ cho sự tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng.

Ngoài ra, một số ngân hàng còn có khoản thu nhập không thường xuyên như Vietcombank từ thanh lý tài sản đảm bảo ngoại bảng đã được trích lập hoàn toàn và Techcombank từ chuyển nhượng mảng tài chính tiêu dùng. Cùng với đó, Vietcombank và Eximbank cũng có khoản thu nhập không thường xuyên khi cổ phần sở hữu tại các ngân hàng nhỏ hơn được đấu giá hoặc chuyển nhượng.

Như vậy so với bức tranh vào cuối tháng 6, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trước có vẻ giảm tốc do tăng trưởng tín dụng chậm lại. Dù vậy, xu hướng chung vẫn rất tích cực và các ngân hàng có thể đẩy mạnh các dòng thu nhập khác để bổ sung cho thu nhập lãi thuần.

Thanh khoản kém đẩy lãi suất tăng

Khảo sát lãi suất hàng tháng của HSC cũng cho thấy, lãi suất tiền gửi VND bình quân đã tăng 0,06% trong tháng 9 lên 6,24%. Mức tăng của tháng 9 đã hoàn toàn bù trừ với mức giảm trong những tháng trước và lãi suất tiền gửi bình quân hiện quay về mức tương đương vào cuối năm 2017. Trong tháng 7 và tháng 8, lãi suất biến động không đồng nhất với một số ngân hàng nâng lãi suất tiền gửi trong khi một số khác giảm. Tuy vậy, xu hướng tăng lãi suất tiền gửi đã trở nên rõ ràng hơn trong tháng 9 khi lãi suất nhìn chung tăng trong tháng này.

Cùng chung xu hướng đó, lãi suất cho vay tiền đồng bình quân tăng 0,25% lên 9,5% trong tháng 9. Sau vài tháng gần như giữ nguyên, thì lãi suất cho vay đã bắt đầu tăng vào tháng 8 và tháng 9 với mức tăng tổng cộng trong 2 tháng là 0,48%. Do vậy lãi suất cho vay bình quân hiện tại cao hơn 0,46% so với tại thời điểm cuối năm 2017 là 9,04%. Nói chung, lãi suất cho vay kỳ hạn ngắn rơi vào 7-9% còn trung dài hạn rơi vào 9-12,5%.

HSC ước tính một số ngân hàng có thể đã nâng lãi suất cho vay trong tháng 9. Cụ thể, Agribank nâng lãi suất kỳ hạn ngắn thêm 0,2% và trung dài hạn thêm 0,7- 1,3%; Sacombank và VPBank nâng lãi suất ở tất cả các kỳ hạn thêm 0,5-1%; Techcombank nâng lãi suất cho vay thêm 0,1-0,2% ở tất cả các kỳ hạn; MB tăng 0,95% lãi suất cho vay kỳ hạn ngắn…

Trong khi đó, lãi suất cho vay USD bình quân gần như giữ nguyên ở 5,05% và cao hơn 0,16% so với đầu năm. Một số ngân hàng như Techcombank và Sacombank còn giảm nhẹ lãi suất cho vay USD. Theo một số ngân hàng, nhu cầu vay USD đã bớt căng sau khi ở mức cao trong những tháng trước đó.

Theo các chuyên gia của HSC, động cơ chính để các ngân hàng nâng lãi suất là thanh khoản trong hệ thống đã kém đi kể từ giữa tháng 7. HSC ước tính thanh khoản hệ thống ngân hàng hiện khoảng 220-250 nghìn tỷ đồng, giảm xấp xỉ 100 nghìn tỷ đồng từ đỉnh vào đầu tháng 7.

Khải Kỳ