Lối mòn vì bấm máy... 'bầy đàn'?

Tác phẩm ảnh nghệ thuật “Buổi sáng mùa đông” của Nguyễn Trọng Nghĩa từng khiến công chúng ngạc nhiên vì có bức “song sinh” - “Vó đánh cá” của Lý Hoàng Long vì được hai tác giả cùng đến hồ Tuyền Lâm ở Đà Lạt thực hiện.

Ảnh photoshop không phạm quy

Được phát động vào sáng 25/2, theo Ban tổ chức, Cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2020 có nhiều điểm mới so với các cuộc thi trước. Địa điểm tổ chức triển lãm ảnh được mở rộng ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, thậm chí Ban tổ chức còn dự tính khả năng lựa chọn thêm một địa điểm triển lãm ở miền Trung.

Cơ cấu giải thưởng được tăng lên từ hơn 20 giải lên 33 giải. Số lượng tác phẩm được chấm chọn trưng bày triển lãm cũng tăng từ 250 lên 300 tác phẩm.

Đặc biệt, đây là cuộc thi đầu tiên mở rộng “sân chơi” cho những người đam mê nhiếp ảnh chuyên và không chuyên là công dân Việt Nam và người Việt Nam ở nước ngoài, đủ 18 tuổi trở lên. Khi đó, “sân chơi” của cuộc thi không chỉ dành cho ảnh hiện thực mà còn dành cho cả ảnh ý tưởng.

Ông Mã Thế Anh cho biết, ảnh ý tưởng không phải chịu quy chế khắt khe như ảnh hiện thực: Phải là những tác phẩm mang tính chất tìm tòi, chớp được thời cơ bấm máy diễn ra ngẫu nhiên, không lắp ghép, làm sai lệch hiện thực...

Trái lại, những tác phẩm ảnh ý tưởng được sử dụng mọi biện pháp kỹ thuật, công nghệ... để sáng tạo và thực hiện cho một ý tưởng cũng được “lọt” vào cuộc thi.

“Trong các cuộc thi trước, nhiều khi xảy ra tranh cãi lúc chấm giải từ tác giả. Có người thắc mắc, tác phẩm của họ chỉ chỉnh một chút, “gắp” một chút mà vẫn bị loại. Nhưng, với thể loại ảnh hiện thực thì những chỉnh một chút và “gắp” một chút ấy được gọi là ảnh photoshop – vi phạm quy chế.

Đáp ứng nhu cầu sáng tạo mới đó, cuộc thi lần này nhận hai thể loại ảnh: Ảnh hiện thực và ảnh ý tưởng. Hai thể loại này rất rành mạch về tiêu chí để anh em trong giới có được sự phân loại minh bạch ngay từ khi gửi ảnh tham dự” – ông Mã Thế Anh nhấn mạnh.

Theo ông Vũ Quốc Khánh – Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, cuộc thi ảnh năm nay có chủ đề rộng: “Việt Nam - truyền thống - hiện đại - phát triển” song tạo điều kiện cho các tay máy được sáng tác trên nhiều thể loại. Thể loại ảnh ý tưởng là một đề tài khó nhưng hay. Thể loại này dành cho những người yêu đồ họa, xây dựng ý tưởng từ đồ họa – một công việc không hề dễ dàng khi phải thực hiện nhiều cú bấm máy.

“Trước đó, thể loại ảnh ý tưởng đã có một cuộc thi chuyên đề riêng. Lần này, Cục tiếp tục mở ra ở cuộc thi phạm vi toàn quốc, động viên các tay máy bên cạnh ảnh hiện thực còn có thể sáng tạo những tác phẩm ảnh ý tưởng. Đây cũng là cơ hội để các nghệ sĩ công bố rộng rãi tới công chúng các sáng tác của mình trong hai năm qua” – ông Vũ Quốc Khánh nói.

Còn bấm máy... “bầy đàn”?

Được biết, bắt đầu từ năm 2020, Cuộc thi và triển lãm ảnh nghệ thuật Việt Nam rút ngắn khoảng thời gian tổ chức xuống 2 năm một lần.

Trước câu chuyện trẻ hóa hội đồng thẩm định cuộc thi, theo ông Mã Thế Anh, ở các cuộc thi trước, Ban tổ chức luôn mời hội đồng thẩm định là những người có uy tín trong giới. Đấy là những người có cái nhìn mới, đã khẳng định về chuyên môn qua tác phẩm – nhất là những sáng tác trong những năm gần đây.

“Tuy nhiên, bên cạnh những tiêu chí đó thì tiêu chí công tâm và khách quan luôn rất quan trọng đối với người cầm cân nảy mực ở một cuộc thi về sáng tạo nghệ thuật. Nhất là, một tác phẩm nhiếp ảnh có chất lượng hay không là ở hội đồng thẩm định có nhìn ra hay không” – ông Mã Thế Anh nói.

Bàn góp thêm về câu chuyện này, ông Vũ Quốc Khánh cho rằng, những nghệ sĩ trẻ có nhiều sáng tạo cá nhân cho riêng mình. Tuy nhiên, nếu ở vào vị trí là một người trong hội đồng thẩm định tác phẩm của cuộc thi thì còn cần những điều kiện như: Kinh nghiệm sống cùng sự hiểu biết về nền nhiếp ảnh dày - sâu và việc xử lý kỹ thuật.

Đặc biệt, nhấn mạnh thêm về chất lượng các tác phẩm nhiếp ảnh tại các cuộc thi, khi chia sẻ bên lề buổi phát động, ông Mã Thế Anh nêu ra thực tế, nhiều cuộc thi nhận được những bức ảnh được sáng tác theo lối mòn, chưa sáng tạo khiến Ban tổ chức phải loại rất nhiều.

Nguyên do cũng vì các tay máy hay đi sáng tác theo đoàn nên sẽ có những bức ảnh trùng và giống nhau về nội dung, bố cục. Cũng chính vì thế, ông Mã Thế Anh đặc biệt lưu ý các tay máy cần tránh lối mòn và kiểu bấm máy... bầy đàn.

“Sáng tác nghệ thuật phải có phong cách của riêng mỗi người tức là phải có tìm tòi, phát hiện, góc nhìn mới lạ. Trong nhiếp ảnh việc phát hiện ra vấn đề, hướng những cú bấm máy vào các nội dung mang hơi thở cuộc sống là rất cần.

Vì thế, ở cuộc thi năm nay, chúng tôi mong anh em trong giới, những người yêu thích nhiếp ảnh có những đổi mới trong sáng tác cùng với nhiều ý tưởng sáng tạo. Khi đó, chắc chắn mọi người sẽ có được nhiều tác phẩm xuất sắc, đáp ứng được các dòng sự kiện, nhất là những tác phẩm mang hơi thở cuộc sống hiện đại và giá trị chân thiện mỹ” – ông Mã Thế Anh bày tỏ.

Theo