Lôi kéo đối tác Ấn Độ, người Mỹ ngậm ngùi trước Nga

Cựu sĩ quan tình báo hải quân Ấn Độ Shishir Upadhyaya mới đây có bài bình luận về khả năng lựa chọn hợp tác giữa Ấn Độ và Nga hoặc Mỹ. Ông cho rằng, trong bối cảnh Mỹ sử dụng chính sách đe dọa trừng phạt, Ấn Độ dường như sẽ ưu ái việc tăng cường hợp tác quân sự với Nga.

Ấn Độ có kế hoạch mua tàu khu trục mới từ Nga trong bối cảnh Mỹ đe dọa bằng lệnh trừng phạt mua hệ thống tên lửa S-400. Ảnh minh họa: RIA Novosti

Ấn Độ và Nga đã tăng cường hợp tác quân sự trong quá khứ đến hiện tại. Tới năm 2024, hai tàu khu trục lớp Talwar sẽ được Nga được chuyển đến New Delhi. Đây là một phần của gói thỏa thuận trị giá 2,2 tỷ USD giữa New Delhi với Mosocw. Cặp tàu chiến hiện đang được chế tạo tại Nhà máy đóng tàu Yantar ở Kaliningrad, sẽ được giao trong hai năm - và hai tàu khu trục bổ sung sẽ được chế tạo tại Nhà máy đóng tàu Goa của Ấn Độ theo thỏa thuận chuyển giao công nghệ.

Mối quan hệ hợp tác của Ấn Độ với Nga có thể bắt nguồn từ giữa những năm 1960 khi sau chiến tranh Ấn Độ-Trung Quốc năm 1962, chính phủ bắt tay vào kế hoạch hiện đại hóa quốc phòng. Những nỗ lực của New Delhi nhằm thu hút sự quan tâm từ Mỹ và Anh trong Chiến tranh Lạnh phần lớn không thành công, đưa nước này quay sang Liên Xô - bắt đầu quá trình phát triển nhanh chóng của quan hệ hải quân Ấn-Xô. Sự ủng hộ của Liên Xô trong cuộc chiến năm 1971 với Pakistan sau đó cũng đã thiết lập vững chắc quan hệ quốc phòng Ấn-Nga và mở đường cho sự hợp tác trong tương lai.

Một máy bay SU-30MKI của Không quân Ấn Độ. Ảnh: Reuters

Trong 50 năm kể từ đó, Ấn Độ đã nhận được tàu tuần dương và tàu sân bay kết hợp lớp Kiev (lớp tàu sân bay cánh cố định đầu tiên do Liên Xô chế tạo), tàu khu trục, tàu khu trục tàng hình, tàu ngầm hạt nhân và thông thường, máy bay trinh sát hàng hải và máy bay trực thăng hải quân từ Nga. Thật vậy, ước tính 70% thiết bị quốc phòng của Ấn Độ có nguồn gốc từ Nga hoặc Liên Xô.

Hai thế hệ quân nhân Ấn Độ đã được đào tạo, vận hành và bảo trì các thiết bị của Nga, cho thấy sự uy tín và tầm ảnh hưởng của các thiết bị do Nga sản xuất ở Ấn Độ.

Theo ông Shishir Upadhyaya, gần đây, Ấn Độ đã tập trung vào việc hiện đại hóa và bản địa hóa công nghệ phòng thủ chiến lược của riêng mình trong ngành đóng tàu, giảm dần các thỏa thuận mua hàng của nước ngoài. Với việc chuyển vị thế từ người mua sang người đóng tàu, hợp tác giữa Ấn Độ và Nga cũng thay đổi về bản chất, từ mua-bán sang cùng nghiên cứu chung, phát triển và sản xuất các công nghệ và hệ thống tiên tiến.

Một ví dụ là tên lửa chống hạm BrahMos. Đây được coi là tên lửa hành trình nhanh nhất thế giới, là một trong những thành công lớn của nghiên cứu Ấn-Nga. Các liên doanh khác giữa Moscow và New Delhi bao gồm phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, cũng như việc sản xuất máy bay trực thăng Kamov Ka-31, xe tăng T-90 và máy bay Su-30MKI của Ấn Độ.

Tên lửa chống hạm BrahMos.

Đồng thời, ngành công nghiệp đóng tàu của Ấn Độ đã có những bước nhảy vọt trong thiết kế và xây dựng. Ấn Độ có tham vọng phát triển từ 130 tàu thành lực lượng 200 tàu vào năm 2027. Theo tầm nhìn đó, nước này sẽ sở hữu ba nhóm tàu chiến, 500 máy bay và 24 tàu ngầm, bao gồm 6 tàu ngầm hạt nhân.

Không chỉ có Nga, Ấn Độ nhận được sự quan tâm mạnh mẽ từ các quốc gia khác. Với chiến lược Ấn Độ- Thái Bình Dương, Mỹ coi Ấn Độ là đối tác quốc phòng lớn của Hồi giáo năm 2016.

Các thiết bị quân sự từ nhiều quốc gia mang đến sự đa dạng cho kho vũ khí của Ấn Độ và những lợi thế quan trọng so với đối thủ trong khu vực là Trung Quốc vốn không có quyền truy cập tương tự vào công nghệ này.

Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác như Mỹ- Ấn đã phải đối mặt với rào cản khắc phục các vấn đề về khả năng tương tác và tương thích, tích hợp công nghệ và bảo trì, ảnh hưởng từ việc sử dụng tốt các hệ thống do Nga sản xuất. Do đó, Ấn Độ đã chọn lọc giới thiệu các thiết bị mới từ nhiều nguồn, bao gồm máy bay trực thăng đa năng và máy bay trinh sát hàng hải P-8I từ Mỹ, tàu ngầm lớp Scorpene từ Pháp và các hệ thống vũ khí của Israel.

Như vậy, Mỹ dường như sẽ khó vượt qua Nga để trở thành đối tác quốc phòng chính của New Delhi trong tương lai gần.

Mặt khác, Mỹ cũng đã đe dọa Ấn Độ bằng các biện pháp trừng phạt đối với Ấn Độ nếu tiếp tục duy trì các thỏa thuận quân sự với Nga, bên cạnh sở hữu hàng loạt hệ thống phòng thủ tên lửa S-400.

Sự ưu tiên của Ấn Độ trong lựa chọn các nền tảng và thiết bị hải quân Nga sẽ vẫn duy trì và là một thách thức thực sự cho người đến sau là Mỹ nếu muốn tiếp tục lôi kéo đối tác chiến lược.

Hải Lâm