Lợi ích của việc dạy con làm việc nhà

Bình (thành phố Vũng Tàu) là con gái lớn trong nhà. Đã học đến lớp 12, nhưng ngoài việc học ra, cô bé không hề nhúng tay vào bất kỳ công việc gì trong nhà. Cơm đã có mẹ, hoặc người giúp việc nấu, chén đũa không phải rửa, thậm chí, có người bê sữa lên tận nơi cho uống, uống xong cô cũng không đem ly xuống nhà, có khi để chất chồng ba bốn cái ly bẩn dưới gầm bàn học để chờ người giúp việc dọn đi.

Đi học về, cô để xe đạp điện ngay ngoài sân chờ bố cất vào. Có lần bố bận, chưa dắt được xe, trộm dắt hộ, nhưng rồi hôm sau, cô bé vẫn chứng nào tật nấy.

Ngược lại, nhà anh Quỳnh (Nhơn Trạch, Đồng Nai) cả hai vợ chồng đều là công nhân. Anh làm giờ hành chính, chị làm ca, nhưng thường tăng ca để tăng thêm thu nhập. Buổi trưa anh đi làm về, cô con gái lớn học lớp 9 đã bưng mâm cơm tinh tươm lên mời bố. Ăn xong, cô con gái thứ hai học lớp 5 rửa chén, quét nhà. Chiều bố đón em trai học mẫu giáo về, nhà đã lau, quần áo phơi đã lấy vào gấp gọn trong tủ đồ, cơm đã cắm sẵn chờ mẹ mua thức ăn về nấu. Hôm nào mẹ tăng ca về muộn thì hai chị em phân công nhau nấu bữa cơm tối, lại cho đứa em trai thứ ba tắm gội sạch sẽ.

Trẻ hoàn toàn có khả năng tự giác làm việc nhà khi được cha mẹ hướng dẫn, tin tưởng

Vì sao có trẻ biết làm việc nhà, giúp đỡ cha mẹ, trẻ thì không? Thực ra không có trẻ chăm, trẻ lười, trẻ khéo hay không khéo. Ăn thua là cách giáo dục con của mỗi gia đình.

Có rất nhiều lý do khiến con không biết làm việc nhà. Có nhiều nhà, do cha mẹ thương con, muốn con tập trung vào học tập nên không để con làm việc nhà, dù là những việc thông thường nhất như dọn cơm, rửa chén. Có nhà có điều kiện thuê người giúp việc, mọi thứ đã có người giúp việc làm, con cái không phải động tay động chân vào việc gì. Có bà mẹ tính cẩn thận, sạch sẽ gọn gàng, thấy con làm sợ hỏng, sợ vỡ, sợ bẩn, rồi thì thấy con làm lóng ngóng ngứa mắt, chẳng thà làm rốn cho xong.

Để con có thói quen làm việc nhà, trước hết, cha mẹ cần thấy rằng cho con làm việc nhà là cần thiết. Con có biết làm việc nhà mới hiểu nỗi vất vả của cha mẹ, mới biết thương cha mẹ. Con biết làm việc nhà, tức là biết chia sẻ nỗi khó nhọc của bố mẹ, tình thương cha mẹ lúc ấy không còn là lời nói suông, mà biểu hiện thành những việc làm thiết thực. Học làm việc nhà, con sẽ biết cách sắp xếp thời gian, sắp xếp công việc cho hợp lý, để có thể làm tốt nhiều công việc trong một quỹ thời gian nhất định. Học làm việc nhà, tức là con sẽ học được những kỹ năng sống hết sức quan trọng và cần thiết phục vụ cho cuộc sống sau này.

Ta vẫn thường thấy những trẻ biết làm việc nhà, ra đời rất nhanh nhẹn, tự tin và khéo léo, có thể tự thu xếp cuộc sống một cách hợp lý. Khi đến chơi nhà bạn, nhà họ hàng, các con đều linh hoạt, biết cách cư xử, đặc biệt là dễ lấy được thiện cảm của những người lớn tuổi.

Ngược lại, những trẻ không biết làm việc nhà, thường lúng túng, ngượng nghịu, vụng về khi tiếp xúc với người khác, gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống tự lập khi không còn sự bao bọc của cha mẹ.

Trẻ cần được hướng dẫn làm việc nhà càng sớm càng tốt

Cha mẹ nên bắt đầu dạy con làm việc nhà từ khi nào? Câu trả lời là: càng sớm càng tốt. Khi trẻ thích cầm cây chổi, khi trẻ muốn rửa chén, khi trẻ muốn nhặt rau, có khi từ 2-3 tuổi, hãy để cho trẻ làm. Ban đầu, hãy coi như đó là một trò chơi để cha mẹ cùng chơi với bé, sau này có thể giao hẳn công việc cho bé khi con đã biết làm.

Trẻ có thể cắm cơm, nhặt rau, quét nhà, gấp quần áo một cách thành thạo từ 5-6 tuổi. Khi trẻ 7-8 tuổi đã có thể học cách nấu canh, luộc rau, chiên trứng, nấu rau câu, làm một số món ăn đơn giản thông thường. Trẻ từ 12 tuổi trở lên đã có thể nấu một bữa cơm trọn vẹn, rửa chén, lau nhà sạch sẽ, biết giặt đồ, biết đi chợ mua thức ăn…

Nếu không cho con sớm làm việc nhà, tới độ tuổi 13-14 tuổi, bước vào tuổi dậy thì, con sẽ trở nên khó bảo. Khi đó cha mẹ khó có thể uốn nắn, hướng dẫn con tham gia vào các công việc của gia đình.

Không nên giục giã, chê bai hay mắng mỏ trẻ khi trẻ làm hỏng việc, hoặc chưa biết cách làm. Cha mẹ hãy làm mẫu cho con, khuyến khích con làm việc, hướng dẫn con làm cùng, trong khi trò chuyện vui vẻ. Trẻ cần được khen, được động viên kịp thời, để duy trì hứng thú làm việc. Con cũng cần được tin tưởng, khi cha mẹ đặt niềm tin vào con, con sẽ tự giác làm với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

Ban đầu, cha mẹ hãy làm cùng con, vừa làm vừa hướng dẫn. Sau khi trẻ đã biết làm, thì cha mẹ nên để con làm việc, mình chỉ giám sát, hướng dẫn. Chỉ để cho con tự làm khi đã chắc chắn rằng con đã thật sự thành thạo công việc.

Vấn đề cha mẹ cần chú ý, đó là đảm bảo an toàn cho con. Trẻ cần được hướng dẫn và thực hành các kỹ năng sử dụng đồ dùng trong nhà, đặc biệt là bếp ga, đồ điện như máy giặt, nồi cơm điện, lò vi sóng, lò nướng, máy hút bụi…Khi con làm bất cứ việc gì, cần phải đặt tiêu chí an toàn lên hàng đầu.

Khi cùng làm việc nhà với cha mẹ, các con sẽ cảm nhận rõ rệt sự chia sẻ yêu thương, mối gắn kết các thành viên trong gia đình

Cha mẹ cũng cần giúp con cảm nhận thấy niềm vui trong công việc, cảm nhận sự chia sẻ yêu thương trong mối gắn kết gia đình. Công việc thì nhỏ mà lợi ích thì lớn, nhất thiết cha mẹ phải giúp con biết làm việc nhà.

Trở lại với Bình, cô bé thi đậu một học bổng đại học tại Phần Lan sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông. Lúc này cả nhà cuống lên vì hoảng hốt, cố tìm cách dạy con nấu ăn. Bài học đầu tiên là chiên ba quả trứng: quả trứng đầu tiên lăn xuống nền nhà, vỡ bẹp nhép – xong một quả. Quả thứ hai, cô bé gõ đánh chát vào thành chảo: vỡ nát cả trứng, cả vỏ. Quả thứ ba, rút kinh nghiệm, cô gõ thật khẽ, gõ đến chục lần mà vỏ trứng vẫn trơ trơ…

Cô đi rồi mà cha mẹ cứ thấp thỏm không yên, không biết con sẽ xoay sở thế nào khi phải sống một mình nơi đất khách quê người - phải chi mình dạy con làm việc nhà sớm hơn thì giờ đây không phải lo lắng như thế này…

HƯNG LỢI