'Lộc biếc, mai vàng', Xuân hướng thiện

Chỉ còn tình người và niềm tin trước mùa xuân hiện hữu. Ở những nơi tưởng như không có Tết này, mùa xuân đang đến rất gần. Mùa xuân của lòng nhân ái, để các phạm nhân sớm trở lại đời thường…

Về Trại giam Ninh Khánh vào những ngày Tết, khi những chồi non lộc biếc đua nhau vươn mình sau những ngày dài lạnh giá, được nghe các câu chuyện xúc động từ việc cảm hóa phạm nhân mới thấy, cuộc sống chưa khi nào hết diệu kì và tươi đẹp, nếu như chúng ta biết trân trọng sự lương thiện và tâm hồn luôn hướng về những điều tử tế.

Tất bật cắt tỉa những bông hoa giấy để dán lên tường, chị Nguyễn Thị Thu Hương, phạm nhân tự giác phân trại K2 hồ hởi: “Tết này nữa là tôi được 8 năm rồi, được giảm án 3 lần. Nếu 2-9 năm tới có đặc xá, thì chắc chắn tôi được về”.

Phạm nhân vẽ chú cún tượng trưng cho năm mới Mậu Tuất.

Chị Hương vốn là giáo viên ở huyện Quỳnh Phụ, Thái Bình. Trong cơn lốc “tín dụng đen”, lãi suất tới 15%/tháng, chị đã mù quáng mang hết tiền của nhà, vay mượn thêm đồng nghiệp, người thân rồi mang cho vay lại.

Không ngờ, chủ nợ “bùng” mất, chị giấu gia đình, nói dối quanh để “khoanh” nợ. Thế rồi, lãi mẹ đẻ lãi con, đến khi không giấu được nữa thì chị bỏ trốn, bị bắt về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản với mức án 13 năm tù giam.

Thời gian đầu thi hành án ở Trại giam Ninh Khánh, chị quẫn lắm, bởi từ một người đang có công ăn việc làm tử tế, được xã hội trân trọng, gia đình đang hạnh phúc với người chồng yêu thương và 2 đứa con ngoãn ngoãn. Thế mà, trong phút chốc, chị mất hết.

Chính vì cậy, chị tiêu cực lắm, chả muốn làm gì, không tiếp xúc với ai. May nhờ các cán bộ thường xuyên gặp gỡ, động viên, chị hiểu ra rằng, muốn chuộc lỗi lầm, muốn sớm về với chồng con và kiếm tiền để bồi thường cho bị hại thì cách duy nhất đó là phải cố gắng cải tạo. Chị được Ban Giám thị tin tưởng và các phạm nhân tín nhiệm bầu làm tổ trưởng tự quản, giúp cán bộ quản lý, vận động các phạm nhân, chị đã nỗ lực làm tốt công việc của mình.

Ở nhà, chồng và các con cũng cố gắng vay mượn, dành dụm để trả nợ dần cho các bị hại, một số người quen cũng viết đơn đồng ý xóa nợ nên chị được giảm án, sắp được trở về, chị vui lắm.

Cũng như phạm nhân Hương, các phạm nhân ở Trại giam Ninh Khánh cũng đang tất bật trang trí phòng giam để đón Tết Nguyên đán Mậu Tuất, bởi đối với họ, mỗi ngày qua đi là mỗi ngày gần thêm quãng đường về với gia đình. Vì thế, bao nhiêu lỗi lầm họ để ở đây hết, quyết tâm khi bước ra khỏi nơi này sẽ trở thành người có ích.

Trong khuôn viên rộng hàng chục hecta, đào, quất, thược dược... đua nhau khoe sắc; các phạm nhân ở Trại giam Phú Sơn 4 đang tất bật chăng đèn, kết hoa..., trang trí cho các buồng giam, phân trại.

Tại nhà thăm gặp, những tiếng nói cười, những ánh mắt tươi vui trong cuộc đoàn tụ giữa vợ chồng, con cái... Tất cả tạo nên sự háo hức của một mùa xuân mới ở chính nơi, những con người lầm lỗi đang chuộc tội.

Khu giam của phạm nhân nữ năm nay đang được nâng cấp, cải tạo nên vẫn còn ngổn ngang nhưng Trại vẫn dành khu vực rộng nhất, đẹp nhất để tổ chức Tết cho phạm nhân.

Chiều muộn, một nhóm phạm nhân nữ đang tỉ mỉ cắt những bông hoa đào hồng nhỏ nhắn để dán lên bức tường, bên cạnh chiếc tivi. Những chậu quất cảnh được chăm bón bên ngoài giờ đã mang vào cửa phòng giam để đón xuân mới. Đặc biệt, năm nay trại tổ chức thi bày mâm ngũ quả và trưng bày những sản phẩm do chính các phạm nhân làm ra nên những người khéo tay được phòng tạo điều kiện để gấp rút hoàn thành sản phẩm của mình.

Tiếng hát rộn ràng cất lên từ khu văn hóa thể thao của Trại giam Hoàng Tiến hòa trong trong nắng khiến không khí xuân tràn ngập. Đội Văn nghệ của trại đang gấp rút chuẩn bị những tiết mục đặc sắc nhất để biểu diễn trong những ngày Tết.

Đã thành thông lệ, các hoạt động văn hóa, thể thao, văn nghệ là món ăn tinh thần không thể thiếu trong những ngày đón Tết cổ truyền ở đây. Ở các khu giam giữ phạm nhân, không khí cũng tất bật không kém, tường quét vôi mới, trắng rạng rỡ. Các phạm nhân đang tất bật kẻ vẽ khẩu hiệu, cắt tỉa cây cối, trang trí để đón mùa xuân mới. Ở khu vực trong và ngoài buồng giam được tổng vệ sinh sạch sẽ, bởi năm cũ qua đi, ai cũng mong năm mới sẽ gặp nhiều điều may mắn.

Đại tá Nguyễn Hữu Ấm, Giám thị Trại giam Hoàng Tiến cho biết, theo kế hoạch triển khai nhiệm vụ năm 2018 của Đảng ủy Tổng cục VIII là đảm bảo trại an toàn trong mọi tình huống, đặc biệt trước, trong và sau Tết Nguyên đán.

Ban Giám thị trại đã quán triệt đến từng cán bộ, chiến sỹ, từng bộ phận, từng lực lượng, nêu cao ý thức trách nhiệm đối với công việc của mình. Trại trích quỹ sản xuất để tổ chức cho phạm nhân ăn Tết, mỗi phạm nhân được một túi quà có bánh kẹo, giò, bánh chưng.

Ngoài ra, các tiêu chuẩn khác như gạo, thịt, đậu… đều được tăng từ 2 đến 5 lần so với ngày thường. Bên cạnh đó, trại tổ chức cho các phạm nhân thi trang trí mâm ngũ quả, báo tường, văn nghệ, thể thao như bóng chuyền, cầu lông, kéo co…

Giám thị Trại giam Hoàng Tiến Nguyễn Hữu Ấm động viên gia đình phạm nhân.

Trước đó, khi Trại tổ chức Hội nghị gia đình phạm nhân, các gia đình được ăn bữa cơm với con em mình – bữa cơm đoàn viên mà có khi hàng chục năm nay họ chưa có được.

Trong bữa cơm gắn kết đó, tình cảm vợ chồng, cha mẹ với con cái càng nhân lên gấp bội, bởi từ đó, ai cũng hiểu được giá trị của gia đình, của sự sum vầy và hạnh phúc. Nó lớn hơn bất cứ thứ gì trên đời. Ở bữa cơm đó, chúng tôi chứng kiến những nụ cười rạng rỡ của trẻ thơ, những cái ôm thật chặt của người mẹ với đứa con lầm lỡ.

Ông Bùi Đình Hưng, bố phạm nhân Bùi Đình Hải, phân trại 3 xúc động, khi được ôm con trai vào lòng, được truyền hơi ấm đến với con, ăn bữa cơm chung vui, với niềm vui khó tả.

Ông cho biết: “Ở ngoài xã hội, tôi và nhiều người nghĩ trại giam là nơi hôi hám, có đầu gấu, ức hiếp nhau. Nhưng, từ khi con tôi vào đây, nhất là hôm nay được tham quan trại, tôi mới biết đây là môi trường tốt để con em mình cải tạo, học tập”.

Còn tại Trại giam số 5 những ngày này đi đâu cũng rộn ràng không khí Tết. Cách đây khoảng 3 tháng, nơi này từng mênh mông nước sau cơn lũ dữ. Thế mà, chỉ sau 3 tháng, mọi thứ đã thay đổi. Bàn tay con người đã ươm lại những mầm non, lộc biếc. Rau cỏ đã xanh mướt mắt, cây cối đã đâm chồi, nảy lộc.

Ở các buồng phạm nhân, những ngấn nước ngập hôm nào giờ được quét vôi, ve sạch sẽ, trang trí bằng những cành đào, quất tươi mới do các “chủ nhân” của phòng dày công cắt dán.

Ở phía ngoài, hình chú chó ngộ nghĩnh tượng trưng cho năm Mậu Tuất được vẽ cầu kỳ là sản phẩm của một phạm nhân mới đến. Lê Trung Kiên, 39 tuổi, quê ở Đông Sơn, Thanh Hóa –phạm nhân có bàn tay vàng được mệnh danh là Kiên “cây cảnh” đang tỉ mẩn tỉa từng cành nhỏ của cây si để chuẩn bị đón Tết.

Kiên cho biết, năm nay là cái Tết thứ 9 ở Trại giam. Với mức án 20 năm, được giảm 2 lần, mỗi lần 10 tháng, Kiên còn phải ăn “kha khá” Tết trong Trại nữa. Chính vì vậy, Kiên coi đây như nhà của mình để dành hết tâm sức để trang trí, sửa sang đón Tết.

Đêm Giao thừa ở những nơi đặc biệt này, Ban Giám thị tổ chức chúc Tết các phạm nhân với mong ước năm mới họ sẽ cải tạo tốt hơn để sớm hòa nhập cộng đồng. Các trại thường tổ chức cho các phạm nhân thi trang trí mâm ngũ quả, báo tường, văn nghệ, thể thao như bóng chuyền, cầu lông, kéo co…

Phương Thủy