Loạt dự án nguồn điện chậm tiến độ, kiến nghị Thủ tướng gỡ khó

Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 là một trong những dự án nguồn điện chậm tiến độ điển hình. Ảnh: N.Thanh

Mới đây, BCĐ đã có văn bản báo cáo cập nhật về tình hình thực hiện các dự án trong Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia (quy hoạch điện VII) điều chỉnh.

Theo đó, với 62 dự án nguồn điện lớn có công suất trên 200 MW thì chỉ 15 dự án đạt tiến độ, còn lại 47 dự án chậm tiến độ hoặc chưa xác định được tiến độ so với tiến độ nêu trong quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Với các công trình lưới điện đã khởi công 196 công trình và đã hoàn thành đóng điện 192 công trình lưới điện 110-500 kV.

Trong thực hiện các dự án nguồn điện, ngoài những bất cập về thủ tục đầu tư thì khó khăn điển hình nhất vẫn là vấn đề giải phóng mặt bằng... Đặc biệt là hiện nay xuất hiện khó khăn, vướng mắc trong giải phóng mặt bằng liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng do thủ tục rất phức tạp và mất nhiều thời gian.

Bên cạnh đó, một số công trình lưới điện quan trọng chưa thể đưa vào vận hành hoặc chưa thể khởi công năm 2019 do vướng mắc trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, nhất là tại các thành phố lớn; vướng mắc liên quan chuyển đổi đất rừng, thủ tục đầu tư qua nhiều bước thời gian kéo dài…

Để đáp ứng mục tiêu đảm bảo cung ứng điện trong một vài năm tới, BCĐ đặt mục tiêu đến năm 2025 hệ thống điện toàn quốc phải có gần 14.500 MWp điện mặt trời và khoảng 6000 MW điện gió.

Trong nhiều phương án mà BCĐ đề xuất, đáng chú ý là giải pháp xem xét khả năng thuê tàu, xà lan/nhà máy điện nổi để cung cấp điện nếu các dự án nhiệt điện phía Nam vẫn tiếp tục chậm tiến độ như vừa qua.

Với thời gian giao hàng ngắn, theo hợp đồng từ 3-10 năm và dải công suất dao động trong khoảng 30 MW-620 MW, đây là giải pháp ngắn hạn và trung hạn tương đối hiệu quả cho các quốc gia có nhu cấp điện khẩn cấp.

Ngoài ra, một trong những giải pháp cấp bách khác được BCĐ tiếp tục đề xuất là tăng cường chỉ đạo các chủ đầu tư đưa các công trình nguồn điện/lưới điện vào vận hành nhằm tăng cường khả năng cấp điện và khả năng giải tỏa công suất.

Cụ thể, đưa nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 3 mở rộng vào vận hành trong Quý 1/2020; chỉ đạo các chủ đầu tư đảm bảo tiến độ các dự án nguồn điện lớn trong giai đoạn 2021-2025 gồm: Nhiệt điện BOT Duyên Hải 2 (2022); Nhiệt điện BOT Vân Phong 1 (2023); Nhiệt điện Sông Hậu 1 (2021); Nhiệt điện Thái Bình 2 (2022); Nhiệt điện Long Phú 1 (2023); Nhiệt điện Nhơn Trạch 3&4 (2023-2024),...

Bên cạnh đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án điện mặt trời, điện gió đã có trong quy hoạch vào vận hành đúng tiến độ; khẩn trương xây dựng lưới điện giải tỏa công suất các nguồn điện này; xây dựng chính sách đồng bộ nhằm khuyến khích các nguồn năng lượng tái tạo với cơ cấu và tỷ lệ hợp lý, nhất là các dự án điện mặt trời áp mái….

Bên cạnh việc đưa ra một loạt các giải pháp để đảm bảo cung ứng điện, BCĐ cũng gửi tới Chính phủ và một số bộ ngành, Ủy ban Quản lý Vốn nhà nước tại doanh nghiệp, UBND các tỉnh, thành phố một loạt kiến nghị.

Cụ thể, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ NN&PTNT, các bộ, ngành liên quan và các địa phương tập trung tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, đặc biệt là các thủ tục liên quan đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng liên quan đến các dự án điện.

Ngoài ra, BCĐ kiến nghị Thủ tướng sớm phê duyệt cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam thay thế quyết định 11/2017/QĐ-TTg ngày 11/4/2017.

Với Bộ Công Thương, BCĐ kiến nghị xem xét phân cấp cho các Tập đoàn: Điện lực Việt Nam, Dầu khí Việt Nam, Than-Khoáng sản Việt Nam chủ động thực kiện các bước thiết kế của một số công trình hoặc hạng mục dự án trong phạm vi thẩm quyền để đấy nhanh tiến độ các dự án.

BCĐ kiến nghị UBND các tỉnh, thành phố giải quyết dứt điểm các vấn đề liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng các dự án điện nhất là các đường dây, trạm đấu nối đồng bộ với phát điện nhà máy, các dự án điện cấp bách, các dự án giải tỏa công suất các dự án năng lượng tái tạo…

Thanh Nguyễn