Loại virus gây viêm phổi ở trẻ nhưng chưa có vaccine, thuốc đặc trị

RSV có thể gây ra triệu chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong, ở trẻ sơ sinh. Ảnh: NBC.

Đêm 9/19, Aesop Light (4 tháng tuổi) vẫn vui vẻ, lanh lợi. Đến sáng hôm sau, bé khó thở.

Cha mẹ của Aesop, Corey và Tara Light, đưa con trai đến một phòng cấp cứu gần nhà của họ ở ngoại ô Chicago, nhưng ở đó không có khoa Nhi. Vì vậy, Aesop được xe cấp cứu đưa đến bệnh viện khác cách đó một giờ lái xe. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé dương tính với virus hợp bào hô hấp, hay RSV, loại virus phổ biến gây nhiễm trùng phổi. Tara Light cho hay tình trạng của Aesop nhanh chóng diễn biến xấu.

Nhiều nơi kín giường bệnh nhi nhiễm RSV

Theo NBC, các bệnh viện trên khắp Mỹ ghi nhận sự gia tăng đột biến các trường hợp nhiễm RSV trong vòng 3-4 tuần qua. Bác sĩ rất ngạc nhiên khi thấy virus bắt đầu lưu hành từ mùa hè vì thông thường, nó đạt đỉnh vào mùa đông.

Đối với nhiều trẻ em, triệu chứng nhiễm RSV giống cảm lạnh thông thường. Nhưng đối với một số trường hợp - trẻ sơ sinh hoặc trẻ em bị bệnh phổi hay hệ miễn dịch yếu - các triệu chứng có thể nghiêm trọng hơn.

“Những đối tượng thường có triệu chứng nặng là trẻ sơ sinh dưới 4 tháng tuổi hoặc trẻ lớn tuổi hơn nhưng có bệnh khác”, tiến sĩ Sameer Kamath, Giám đốc Y tế của Bệnh viện Nhi đồng Duke, cho hay.

RSV có thể dẫn đến viêm tiểu phế quản, khiến đường thở bị viêm và tắc nghẽn bởi chất nhầy, gây khó thở. Nếu nhiễm trùng di chuyển đến các túi phổi, nó có thể gây viêm phổi.

RSV có thể gây triệu chứng như cảm lạnh song cũng có thể dẫn tới viêm phổi. Ảnh: CNN.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), hàng năm, khoảng 58.000 trẻ phải nhập viện vì nhiễm RSV, trong đó, 100-300 ca tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Aesop Light đã được chuyển đến một ICU Nhi khoa vào hôm 11/10 do nhịp tim, nhịp thở tăng vọt.

Thực tế, bác sĩ từ 5 bang California, Illinois, Massachusetts, North Carolina và Rhode Island cho hay khu điều trị bệnh nhi tại các bệnh viện nơi họ công tác đang quá tải do số lượng bệnh nhân nhiễm RSV tăng cao.

Tiến sĩ Charlotte Boney, bác sĩ Nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Baystate ở Springfield, Massachusetts, thừa nhận họ đang gặp vấn đề, không đáp ứng được nhu cầu chữa bệnh.

CDC cho biết họ không tính số ca nhiễm RSV trên toàn quốc hay số trường hợp nhập viện, tử vong nhưng có theo dõi những thay đổi trong quá trình lây lan của virus.

Người phát ngôn của CDC cho biết: “Chúng tôi nhận thấy sự gia tăng số ca nhiễm RSV ở nhiều khu vực của Mỹ. Một số nơi thậm chí đạt đỉnh ".

Theo dữ liệu từ CDC, tuần trước, gần 5.000 xét nghiệm cho kết quả dương tính. Con số này tương đương với cùng kỳ tháng 10/2021 nhưng cao hơn nhiều so với tháng 10/2020.

Tương tự, tiến sĩ Boney cho biết bệnh viện nơi bà công tác ghi nhận số lượng bệnh nhân trong tháng 9 cao hơn bao giờ hết. Nhiều người trong số đó nhiễm RSV. ICU Nhi khoa dừng tiếp nhận bệnh nhân từ 12/10 vì không còn giường.

Tiến sĩ Boney nói thêm thông thường, vào mùa đông, phòng cấp cứu tiếp nhận khoảng 100 trẻ/ngày. Hiện tại, con số rơi vào khoảng 130-150 trẻ/ngày. Nhiều bệnh nhân RSV ở Massachusetts phải chuyển đến các bang lân cận.

Tiến sĩ Michael Koster, Giám đốc bệnh truyền nhiễm nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Hasbro ở Providence, Rhode Island, cho biết bệnh viện của ông đang điều trị cho một số bệnh nhân RSV sống cách đó hơn 160 km.

Tiến sĩ Sameer Kamath (Bệnh viện Nhi đồng Duke) thông tin khu vực xung quanh Raleigh, Durham và Chapel Hill cũng có số ca nhiễm RSV cao. "Đã có những đêm, 3 bệnh nhân nằm trên một giường. Điều này rất đáng sợ", ông nói.

Tại Bệnh viện Nhi đồng Comer ở Chicago, giường bệnh và ICU đã kín chỗ trong hơn một tháng. Tiến sĩ John Cunningham, bác sĩ trưởng của bệnh viện, cho biết trong tháng 10, phòng cấp cứu tiếp nhận số ca nhập viện cao hơn bình thường 150%. Ông cho biết bệnh viện đang điều trị cho khoảng 10-30 bệnh nhân nhiễm RSV tại cùng một thời điểm. Số lượng này chiếm phần lớn trong số 30 ICU và 60 giường cấp cứu của bệnh viện.

Bệnh viện của ông Cunningham cũng phải chuyển một số bệnh nhân đến các cơ sở khác. Tuy nhiên, quá trình di chuyển có thể mất đến 24 giờ. Trong thời gian đó, tình trạng của bệnh nhi dễ dàng chuyển biến xấu.

Tiến sĩ Benny Joyner, Giám đốc ICU Nhi khoa tại Bệnh viện UNC ở Chapel Hill, North Carolina, thừa nhận vài phút, vài giờ cũng rất quan trọng trong việc điều trị bệnh nhân nhiễm RSV.

Tại San Diego, tiến sĩ John Bradley, Giám đốc y tế về các bệnh truyền nhiễm của Bệnh viện Nhi đồng Rady, thông tin những ngày qua, họ tiếp nhận 50 bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với RSV. Ông cho biết số lượng bệnh nhân RSV cao "gấp 2-3 lần trước đây". Thông thường, họ không ghi nhận ca nhiễm virus này từ giữa tháng 10.

Triệu chứng nghiêm trọng khi trẻ nhiễm RSV

Các bác sĩ cho rằng RSV lây lan, gây bệnh nặng ở trẻ do nhiều trẻ không tiếp xúc với virus đường hô hấp sau thời gian dài đeo khẩu trang, thực hiện giãn cách xã hội vì Covid-19. Hiện tại, khi các biện pháp phòng dịch được nới lỏng, RSV quay lại.

Chuyên gia nói thêm thông thường, trẻ nhiễm RSV từ anh chị lớn tuổi khi họ nhiễm từ trường học, nhà trẻ. Gia đình Light cũng đoán đây là nguyên nhân Aesop mắc bệnh. Họ có con gái đang học lớp 1, một bé trai học mẫu giáo và một bé gái 2 tuổi ở nhà. Tuần trước, cả nhà có triệu chứng giống cảm lạnh.

Tiến sĩ John Cunningham cho hay RSV lây qua đường tiếp xúc chứ không do người khác ho vào mình. Do đó, vệ sinh tay là điều rất quan trọng.

Các chuyên gia nói thêm cha mẹ không nên lo lắng nếu trẻ chỉ ho, sổ mũi. Thay vào đó, họ cần để ý các triệu chứng khi trẻ li bì, khó thở hoặc thở nhanh. Ngoài ra, nếu trẻ không thể hấp thụ chất lỏng, gia đình cần đưa con đến bệnh viện.

Như trường hợp Aesop Light, em có nhiều triệu chứng cảnh báo trước đó. Khi nhập viện, bé được hỗ trợ thở oxy, hút chất nhầy khỏi mũi bằng ống. Đến ngày 13/10, bé đã có thể tự thở.

Tiến sĩ Kamath cho biết những trẻ em nhập viện do RSV thường hồi phục trong vòng 2-3 ngày. Tuy nhiên, một số ít phải điều trị tại ICU, thậm chí thở máy. Bệnh nhân ICU thường hồi phục trong vòng một tuần.

Trẻ sơ sinh dưới 4 tháng tuổi thường có nguy cơ diễn biến nặng khi nhiễm RSV. Ảnh: Racgp.

Chưa có phương pháp điều trị và vaccine

Hiện tại, các bác sĩ chưa có thuốc đặc trị cho bệnh nhân nhiễm RSV. Họ chỉ có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ như ống thở, máy thở, dùng steroid...

Một loại thuốc, kháng thể đơn dòng synagis được chấp thuận cho bệnh nhi RSV có nguy cơ cao như trẻ sinh non hoặc mắc các bệnh mạn tính về tim, phổi. Tuy nhiên, các bác sĩ cho hay họ chỉ điều trị dè chừng.

Tuy nhiên, tiến sĩ Bradley cho biết bệnh viện San Diego sẽ tham gia thử nghiệm lâm sàng thuốc kháng virus RSV từ Pfizer vào cuối năm nay.

Pfizer cũng đang thử nghiệm một loại vaccine phòng RSV. Trong thử nghiệm giai đoạn cuối trên người lớn tuổi, nó cho thấy có thể ngăn ngừa bệnh nặng đến 86%. Công ty dược phẩm GSK cũng đang phát triển vaccine tương tự. Kết quả thử nghiệm công bố hôm 13/10 cho thấy nó có hiệu quả đến 83% trên người từ 60 tuổi trở lên.

Dù vậy, tiến sĩ Bradley dự đoán phải mất vài năm nữa, vaccine RSV mới được đưa vào sử dụng. Trong lúc chờ đợi, theo ông, hỗ trợ thở oxy vẫn là biện pháp hiệu quả cao.

"Đây là bệnh nhiễm trùng phổi. Loại virus này không đi đến các cơ quan khác trong cơ thể như cúm. Một khi phổi nhận được oxy và hoạt động trở lại, bệnh nhi sẽ ổn", ông Bradley nói.

Nguyên Lê