Loại SK Securities, Vinalines bán cổ phần tại chợ

Trước đó, Công ty TNHH SK Securities (thuộc tập đoàn SK Group của Hàn Quốc) đã bị loại vì “không đáp ứng đủ điều kiện” trở thành nhà đầu tư chiến lược khi cổ phần hóa Vinalines.

70 tỷ USD cũng trượt

Cần phải lưu ý trước về thương hiệu SK Securities. Đây là công ty con của SK Group – tập đoàn đa ngành lớn thứ 3 Hàn Quốc, trong hoạt động của tập đoàn có mảng kinh doanh vận tải biển và hạ tầng giao thông. SK Group có gần 100 chi nhánh, công ty con và hơn 100 văn phòng trên khắp thế giới, tổng doanh thu hơn 70 tỷ USD.

Trước đó, vào tháng 11/2017, Chủ tịch của SK Group - ông Chey Tae-won - đã sang Việt Nam và có cuộc tiếp kiến với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Tại cuộc gặp này, ông Chey Tae-won cho biết SK Group là tập đoàn có thể mạnh về khoa học công nghệ, nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực công nghiệp xanh, thân thiện môi trường.

Trong đáp từ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh SK Group tham gia vào quá trình cổ phần hóa DNNN tại Việt Nam và đang tiếp tục mở rộng đầu tư với mô hình này. Thủ tướng cho biết sẽ giao các bộ, ngành, cơ quan phối hợp chặt chẽ và tạo điều kiện thuận lợi cho SK Group, cũng như các nhà đầu tư lớn, có ưu thế về tài chính, công nghệ… tham gia tiến trình mua cổ phần DNNN tại Việt Nam.

Thủ tướng cũng đề nghị SK Group tham gia thành lập quỹ đầu tư chung để hỗ trợ, phát triển DN nhỏ và vừa, nhất là hoạt động khởi nghiệp. Thủ tướng mong muốn, SK Group tiếp tục hỗ trợ trong lĩnh vực đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, công nghiệp bán dẫn, các dự án triển hạ tầng trọng điểm tại Việt Nam.

Thực tế, SK Group đã hiện diện khá lâu về thời gian, tại khá nhiều DN Việt, thông qua các công ty con của tập đoàn này.
Thế nhưng, thực tế rành rành giờ đã là, SK Group - tập đoàn có tiềm lực hùng hậu, được ủng hộ từ Chính phủ, hiện diện lâu và nhiều tại Việt Nam ấy - đã trượt thẳng cẳng khi mon men định “thò tay” vào Vinalines.

Lưu ý là Vinalines – DN đang nợ hàng nghìn tỷ đồng, đã lỗ thực tới 3.254 tỷ đồng suốt nhiều năm, và mới báo lãi một cách rất “kỹ thuật”, chỉ để có thể cổ phần hóa theo mục tiêu chính trị đã đặt ra. Lời từ chối “được” giải cứu từ DN ngấp nghé ngưỡng phá sản ấy, hẳn phải giàu sức nặng. Nhưng thực tế lại không phải như hình dung ấy.

“Chia bánh”

Được biết, trong bài chào mời nhà đầu tư chiến lược, Vinalines đặt nhiều điều kiện khá cụ thể, ít DN nội có thể đáp ứng được. Chẳng hạn, nhà đầu tư phải là DN cùng ngành nghề, có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng (ngoài ngành thì phải là 2.000 tỷ đồng). Nhà đầu tư chiến lược phải có kết quả kinh doanh tốt, lãi liên tục ít nhất hai năm l trước khi mua cổ phần tại Vinalines…

Đặc biệt, nhà đầu tư chiến lược phải hỗ trợ Vinalines về công nghệ, nguồn vốn, nhân lực sau khi mua được cổ phần tại DN. Và đây chính là lý do khiến SK Securities bị… đánh trượt, dù là DN duy nhất để mắt và đề nghị mua cổ phần để trở thành nhà đầu tư chiến lược của Vinalines.

Theo thông tin từ Vinalines, trong quá trình “chấm”, dù SK Securities đủ năng lực tài chính, nhưng DN này không cam kết hỗ trợ Vinalines về công nghệ, nguồn vốn, nhân lực… Do đó, SK Securities không đủ điều kiện trở thành cổ đông chiến lược của Vinalines.

Giải thích ấy, là khá ngớ ngẩn đối với tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc được Thủ tướng Việt Nam hoan nghênh vì đã “tham gia vào quá trình cổ phần hóa DNNN tại Việt Nam, đang tiếp tục mở rộng đầu tư với mô hình này” như SK Group.
Khi xác định tham gia với tư cách nhà đầu tư chiến lược, nắm 207,9 triệu cổ phần, tương đương 14,8% vốn điều lệ tại Vinalines, chắc chắn SK Securities (và SK Group) phải có kế hoạch giám sát, theo dõi, khai thác, gia tăng lợi ích từ khoản đầu tư vào DN hàng hải, cảng biển lợi thế hàng đầu Việt Nam này.

Do đó, lý do từ chối - “không cam kết hỗ trợ Vinalines về công nghệ, nguồn vốn, nhân lực…” – chỉ cho thấy thực tế SK Securities đã đánh giá phương án, chiến lược hoạt động của Vianlines sau cổ phần hóa là không đáng tin cậy.

Theo thông tin chào, Vinalines có tổng tài sản hơn 4.000 tỷ đồng, đội tàu gồm 84 chiếc, 14 công ty liên kết khai thác cảng biển và 1 công ty khai thác cảng sông. Ngoài ra, Vinalines đang quản lý diện tích hơn 1 triệu m2 đất, trong đó đất do nhà nước giao là 871.000 m2, đất nhà nước cho thuê là 177.163 m2… Tổng giá trị quyền sử dụng đất của Vinalines là hơn 733 tỷ đồng.

Thông tin đáng lưu ý nữa, là sau khi loại SK Securities, Vinalines đã cho biết sẽ chào bán toàn bộ lượng cổ phần dành cho nhà đầu tư chiến lược cho các nhà đầu tư trong nước, tại phiên IPO ngày 5/9 tới đây, với giá khởi điểm 10.000 đồng/cổ phần. Nói cách khác, lộ trình cổ phần hóa tổng công ty này vẫn thực hiện, và đạt yêu cầu về thời gian của cơ quan quản lý. Mục tiêu thu hút dòng vốn, kinh nghiệm quản lý, và cả sự liên kết với một DN nước ngoài, có lẽ, sẽ thực hiện vào khi khác.

"Sau khi loại SK Securities, Vinalines đã cho biết sẽ chào bán toàn bộ lượng cổ phần dành cho nhà đầu tư chiến lược cho các nhà đầu tư trong nước, tại phiên IPO ngày 5/9 tới đây, với giá khởi điểm 10.000 đồng/cổ phần. Nói cách khác, lộ trình cổ phần hóa tổng công ty này vẫn thực hiện, và đạt yêu cầu về thời gian của cơ quan quản lý. Mục tiêu thu hút dòng vốn, kinh nghiệm quản lý, và cả sự liên kết với một DN nước ngoài, có lẽ, sẽ thực hiện vào khi khác.

Vấn đề dễ thấy có thể đặt ra, liệu các nhà đầu tư trong nước có “ôm” hết cổ phần IPO lần này của Vinalines? Tuy nhiên, không cần thiết trả lời vấn đề này. Vì có bán hết hay… ế, thì Vinalines vẫn sẽ lỗ tiếp tục, như đã và đang lỗ. Từ nhiều năm nay, kết cấu lỗ lãi của Vinalines luôn là mảng vận tải biển lỗ lớn, nợ nhiều, trong khi mảng kinh doanh cảng, logistic vẫn lãi. Và DN này thì luôn tìm cách bán tàu, xin xóa nợ, xin lãi… đối với mảng nợ vận tải biển.

Sẽ không khó hiểu khi vài năm sau cổ phần hóa, Vinalines vẫn sẽ luôn lỗ cho tới khi nợ vận tải biển được xóa tới mức không còn là gánh nặng đối với tổng công ty. Vội kiếm nhà đầu tư ngoại làm gì khi cơ hội làm ăn với cảng còn nguyên, và cơ hội xóa nợ ngân hàng đang sáng như thế ?

Quốc Trương