Lộ trình mới của Tổng thống Pháp

Tân Thủ tướng Pháp Jean Castex tại dinh Thủ tướng Matignon ngày 3-7.

Ông E.Macron nhậm chức Tổng thống Pháp năm 2017 nhờ cam kết cải cách triệt để đất nước. Tuy nhiên, từ đầu năm 2019 đến nay, ông phải đối mặt với hàng loạt thách thức do các cuộc biểu tình và đình công của người lao động để phản đối đề xuất cải cách hưu trí của chính phủ, cùng đợt bùng phát dịch Covid-19 đã khiến gần 30.000 người Pháp thiệt mạng và nền kinh tế bị sa sút nghiêm trọng.

Tình hình trên dẫn tới sự ủng hộ của cử tri đối với đảng Nền Cộng hòa tiến bước (LREM) của Tổng thống E.Macron bị giảm sút ngay trong cuộc bầu cử địa phương hồi cuối tháng 6. Kết quả cuộc bầu cử cho thấy, đảng Xanh theo đường lối sinh thái, môi trường đã giành chiến thắng lịch sử tại rất nhiều thành phố lớn của Pháp như Bordeaux, Lyon, Strasbourg, Marseille cùng nhiều thành phố tầm trung khác. Ngược lại với chiến thắng của đảng Xanh, đảng LREM của Tổng thống E.Macron hứng chịu kết quả đáng thất vọng khi các ứng cử viên đảng này không chiến thắng ở bất kỳ thành phố lớn nào.

Dù kết quả trên đã được dự báo trước nhưng đây vẫn là một thất bại đáng báo động với chính quyền của Tổng thống E.Macron. Nhiều người cho rằng, cuộc bầu cử địa phương này được xem là bài kiểm tra quan trọng đối với Tổng thống Pháp trước khi bước vào chiến dịch tái tranh cử năm 2022.

Các nhà phân tích nhận định, việc ông Edouard Philippe từ chức Thủ tướng Pháp là bởi ông E.Philippe có thể trở thành một đối thủ trên chính trường của ông E.Macron. Không chỉ đắc cử chức Thị trưởng thành phố Le Havre trong cuộc bầu cử địa phương vừa qua, chính trị gia cánh hữu nổi tiếng E.Philippe còn nhận được sự ủng hộ rất cao từ phía người dân. Xếp hạng tín nhiệm của cựu Thủ tướng E.Philippe tăng vọt trong nỗ lực xử lý khủng hoảng do Covid-19 gây ra.

Các cuộc thăm dò dư luận mới nhất cho thấy ông E.Philippe được đến 50% cử tri tin tưởng, trong khi tỷ lệ này của ông E.Macron chỉ dao động từ 33% đến 39%. Thế nên, ngay trong đầu tháng 7, ông chủ Điện Elysee đã tiến hành một đợt cải tổ nội các sâu rộng nhằm hạn chế tác động của cuộc bầu cử địa phương cũng như tạo động lực mới cho 2 năm cuối trong nhiệm kỳ Tổng thống.

Ngay sau khi ông E.Philippe từ chức, Tổng thống E.Macron đã bổ nhiệm ông Jean Castex, 55 tuổi, cựu cố vấn dưới thời Tổng thống Sarkozy, trở thành tân Thủ tướng. Thời gian qua, ông J.Castex là một “ngôi sao đang lên” trong chính trường Pháp khi là người đứng đầu giám sát công cuộc xây dựng và điều phối các biện pháp dỡ bỏ phong tỏa sau khi tình hình đại dịch Covid-19 tạm lắng.

Sự kiện ông J.Castex trở thành tân Thủ tướng cho thấy mục tiêu chính trong giai đoạn tới của Pháp là khôi phục kinh tế, ổn định xã hội sau đại dịch. Một quan chức cao cấp của Pháp nhận định ông J.Castex là sự lựa chọn lý tưởng của Tổng thống E.Macron, bởi ông là một quan chức cấp cao với bề dày kinh nghiệm làm việc trong chính phủ và hiểu thấu tình hình nước Pháp hiện nay. Tuy nhiên, nhiệm vụ trước mắt của tân Thủ tướng J.Castex sẽ vô cùng nặng nề khi phải đưa nước Pháp vượt qua cuộc khủng hoảng y tế, khủng hoảng kinh tế và xã hội do dịch Covid-19 gây ra, bên cạnh hàng loạt cải cách đang dang dở.

Việc Tổng thống E.Macron vừa lựa chọn một nhân vật tương đối ít tên tuổi trên chính trường Pháp làm Thủ tướng được cho là trong lộ trình mới nhằm chuẩn bị cho chiến dịch tái tranh cử vào năm 2022. Đồng thời sẽ bảo đảm cho Tổng thống E.Macron có một không gian hành động vô cùng rộng lớn để gia tăng tín nhiệm và giành thêm sự ủng hộ của cử tri trong hai năm cuối nhiệm kỳ.

Thùy Dương