Lỡ đổ nước vào chuột phím chơi game, xử trí sao hợp lý nhất?

Nước đổ vào thiết bị điện tử là một trong những sự cố thường gặp thứ nhì đối với các anh em, chỉ sau việc đánh rơi. Nếu so sánh rơi hay dính nước nguy hiểm hơn thì mình chọn nước, vì nếu rơi có thể có case bảo vệ thiết bị hoặc chạm xuống sàn ở những góc ít nguy hiểm, còn một khi nước đã vào bên trong thiết bị thì rất khó kiểm soát vì các khe hở bên trong là đường dẫn nước rất tốt để làm hỏng linh kiện.

Vậy khi lỡ đánh đổ nước hoặc để chất lỏng lọt vào bên trong chuột và bàn phím, xử trí ra sao?

Điều quan trọng nhất trong mọi trường hợp, khi bị đổ nước vào thiết bị, việc đầu tiên anh em phải làm chính là ngắt nguồn cấp điện cho các thiết bị ngoại vi, hiểu đơn giản hơn là rút ngay lập tức kết nối USB từ máy tính đối với các thiết bị có dây, và tắt nguồn đối với chuột và phím không dây. Lý do rất đơn giản, nếu còn điện vào, nước sẽ gây đoản mạch chập cháy các linh kiện bên trong, khi đó thì không thuốc gì cứu được ngoại trừ việc bỏ tiền mua đồ mới.

Đối với bàn phím cơ xài switch Cherry, tuyệt đối không lật úp phím để nước chảy ra, vì bản thân những nút keycap đã có thiết kế giống như mái nhà để chắn không cho nước lọt vào bên trong switch rồi. Chỉ cần xử trí bề mặt backplate và phần PCB mà thôi.

Đến đây anh em có hai hướng xử trí tiếp theo, đó là "mất tiền" và "không mất tiền":

Có bảo hành xin đừng “em yêu khoa học”

Sau bước quan trọng nhất trong công cuộc cứu đồ chơi này, đừng cuống, hãy nghĩ tiếp đến việc thiết bị của bạn có còn bảo hành hay không. Nếu còn bảo hành, tuyệt đối đừng tháo tem bảo hành để vặn ốc mở chuột phím ra lau và sấy.

Tuy tỷ lệ đổi trả bảo hành của những thiết bị bị vào nước do lỗi của người sử dụng gần như không có, nhưng bù lại nhiều nhà phân phối vẫn hỗ trợ sửa chữa với mức giá chấp nhận được. Chính vì thế hãy lau thật sạch chuột phím hoặc tai nghe, mang hộp và các giấy tờ liên quan đến bảo hành ra nơi mua đồ để nhờ trợ giúp.

Tháo và vệ sinh gaming gear

Nếu đã hết bảo hành, hoặc nơi bán không hỗ trợ, anh em mới nên chuyển sang kế “em yêu khoa học”. Cần nhớ một khi đã để nước vào, khả năng chuột phím chơi game hồi phục và hoạt động hiệu quả như trước sự cố là không nhiều.

Dụng cụ mà anh em cần có bao gồm:

- Một chiếc tua vít, thường là đầu Philips 4 cạnh. Hầu hết thiết bị ngoại vi dành cho gamer đều dùng loại ốc này, rất dễ tháo lắp và kiếm tua vít. Nên có kèm một khay nhỏ đựng những phần linh kiện và ốc lúc tháo ra để không rơi rớt thất lạc.

- Khăn lau. Nếu có điều kiện, anh em cố tìm khăn vải trơn không có sợi để lau, vì sử dụng giấy ăn hoặc khăn lau bình thường dễ khiến vụn giấy hoặc sợi vải bám vào các ngóc ngách. Nếu chuột phím có sống lại cũng khó bền nếu bị sợi giấy và vải bám vào.

- Tăm bông. Những loại tăm bông mịn dùng để thấm nước ở các góc chuột phím rất tốt mà khăn không thể với tới.

- Máy sấy, dùng cho những góc cạnh không lau được cũng như giúp linh kiện khô ráo hơn nhiều so với khăn và tăm bông.

- Feet chuột thay thế. Rất nhiều chú chuột gaming hiện tại có ốc nằm dưới lớp feet teflon, một khi đã bóc ra thì không thể dán lại và dùng như trước được nữa. Vì thế hãy xác định tinh thần đổi một bộ feet mới toanh.

- Mỡ bôi trơn. Nhiều bàn phím cần món này, nhất là các phím membrane. Nếu anh em vệ sinh kỹ quá mà quên bôi trơn, khi lắp phím hoặc chuột bấm sẽ dễ bị kẹt cho nhựa ma sát. Cái này ngoài tiệm máy tính bán 100 ngàn 1 hũ, mua về dùng vài lần cũng được. Loại này không lo ăn mòn nhựa, anh em sử dụng thoải mái.

- RP7 cho switch chuột gaming.

Vệ sinh chuột phím bị vào nước đơn giản hơn tai nghe rất nhiều, mà kỳ thực tỷ lệ dính nước vào hai món đồ này cũng cao hơn hẳn so với tai nghe, đơn giản vì nhiều anh em cũng có thói quen để cốc nước ngay trên bàn, cạnh phím chuột, sự cố rất dễ xảy ra.

Vệ sinh bàn phím

Đối với bàn phím, đầu tiên anh em tháo hết keycap ra. Kế đến lật mặt đáy, tháo hết các ốc cố định phần khung bàn phím vào với nhau. Một số bàn phím có ốc giấu phía dưới chân cao su chống trượt, hãy kiểm tra tất cả trước khi mở lớp vỏ để lộ phần bảng mạch.

Đến đây bắt đầu có hai hướng.

Nếu là phím cơ hàn switch thông qua blackplate thay vì trực tiếp lên PCB

, hãy dùng máy sấy chế độ gió mát thổi vào giữa khe của backplate và bảng mạch cũng như dùng khăn và tăm bông lau sạch phía sau PCB, cũng như phía trước backplate cùng switch. Vì hai phần này được cố định với nhau thông qua chính hệ thống switch của phím nên nếu không có máy khò làm chảy mối hàn thì không thể vệ sinh được.

Sau khi lau và sấy qua, hãy mang phím ra tiệm, những cửa hàng có thợ sửa gaming gear để tiếp tục công cuộc cứu thiết bị. Chi phí sửa chữa, làm khô và hàn lại các mối hàn chỉ vài chục đến vài trăm ngàn tùy nơi, và tỷ lệ chiếc phím cơ vài triệu của anh em sống lại cũng cao hơn. Tại những nơi như thế này thợ sẽ vệ sinh sau đó check từng nút cho anh em, chập switch nào thay switch đó giá khoảng 70 nghìn một switch.

Đối với bàn phím rubber dome, mọi chuyện đơn giản hơn nhiều.

Anh em tháo hết keycap, vỏ bàn phím, để lộ PCB hoặc lớp mạch membrane cùng phần cao su. Tách hai phần này ra và bắt đầu lau sạch, sấy mát cho bay hết hơi nước. Nhân tiện cũng nên rửa và vệ sinh vỏ và các nút, rửa sạch phơi khô. Nếu kịp tháo phím khỏi máy tính, khả năng chập linh kiện bên trong cũng thấp hơn nhiều.

Anh em nhớ bôi mỡ vào thành bên trong của mỗi khung giữ keycap trên bàn phím để ấn mượt nhất.

Vệ sinh chuột chơi game

Giống như bàn phím, hãy lau sạch phần vỏ chuột, tháo bỏ feet chuột để lộ con ốc phía trong, mở chuột ra và vệ sinh các ngóc ngách của lớp vỏ bằng tăm bông.

Hãy tháo hết tất cả những chi tiết có thể tháo được ngoại trừ các mối hàn, vì chuột gaming bây giờ nhiều nút phụ và ngóc ngách, chỗ nào cũng có thể đọng nước hết. Phần nào trơn và rộng có thể lau bằng khăn nhưng hầu hết nên làm sạch bằng tăm bông, sau đó sấy khô bằng máy sấy chế độ mát để linh kiện và nhựa không biến dạng do khí nóng.

Phần bảng mạch cần quan tâm nhiều nhất vì vi mạch, sensor và IC đều nằm ở đây, hãy vệ sinh thật cẩn thận và kỹ càng, tránh để nước đọng hoặc sợi của tăm bông kẹt lại bên trong.

Sau đó, anh em kiểm tra đến dây kết nối. Nếu có nước, đừng ngần ngại thay cả cụm dây bọc vải dù để cho chắc ăn, vì nhiều khả năng nước lọt vào bên trong ống dây về sau sẽ chảy ngược lại vào bên trong bảng mạch của chuột. Cái này gần như không vệ sinh bên trong được nên thay là tốt nhất.

Sau khi đã khô thoáng rồi thì bắt đầu đến việc bôi trơn switch của chuột bằng RP7, và dùng một chút mỡ nếu phần búa nhựa gõ xuống switch trên vỏ ngoài có ma sát với lớp vỏ gia cố bên trong thân chuột. Sau đó lắp lại chuột, vặn ốc và dán feet mới vào rồi kết nối thử xem có còn sử dụng được hay không. 80% chuột có dây nếu làm theo cách này sẽ sống lại thôi, anh em đừng lo.

Đối với chuột không dây pin hàn bên trong, nếu có điều kiện hãy ngắt ngay lập tức mối hàn dây pin sạc để nó không nướng chín linh kiện bên trong. Anh em cứ vệ sinh giống như các bước trên đây, khi nào mọi thứ đã khô sạch thì nhờ đến sự trợ giúp của các anh sửa điện thoại quanh nhà, anh nào cũng có bút hàn và thiếc để hàn lại pin vào chỗ cũ.

Cẩn tắc vô áy náy

Nghe có vẻ hòa vốn nhưng thật sự thì một khi nước đã lọt vào bên trong gaming gear, tỷ lệ mua đồ mới là tương đối cao. Tốt nhất anh em nên cẩn thận với cốc nước, trẻ nhỏ hay chó mèo trong nhà. Tuy nhiên với những cách trên đây, ít nhất thiết bị của anh em cũng sẽ có cơ hội được làm sạch, phụ thuộc vào tốc độ tháo dây kết nối của bàn phím và chuột khỏi máy tính.

Chúc anh em may mắn