Liệu Mỹ có phong tỏa được tàu chở dầu khí Nga?

Nhân đọc bài “Hải quân Mỹ phong tỏa Nga, chiến tranh sẽ bùng nổ?” (DVO, 2/10/2018), xin gửi bạn đọc thêm một số thông tin và nhận định của các chuyên gia Nga cũng về chủ đề trên qua bài viết và phỏng vấn của phóng viên Andrey Polunhin.

Bài đăng trên “Svobodnaia Pressa” ngày 01/10/2018. Sẽ có một số ý trùng với bài viết trước, chúng tôi có bổ sung ảnh và bản đồ để dễ hình dung. Xin bạn đọc thông cảm.

Ảnh: Xergey Krasnoukhov/ТАSS

I. Phần giói thiệu của Andrey Polunhin

Mới cách đây mấy hôm, Bộ trưởng Nội vụ Hoa Kỳ Ryan Zinke tuyên bố là trong trường hợp cần thiết, Hải quân Mỹ có thể phong tỏa các tuyến vận chuyển dầu bằng đường biển của Nga. Theo R.Zinke thi đó là một biện pháp có thể được áp dụng để làm suy giảm vị thế của Nga trên thị trường năng lượng thế giới.

Trên một diễn đàn tại thành phố Pittsburgh (tiểu bang Pennsylvania, Hoa Kỳ-ND, ông này tuyên bố: “Hải quân Mỹ có đủ năng lực đảm bảo tự do hàng hải. Và nếu cần thiết- cũng đủ năng lực để phong tỏa khiến nhiên liệu (dầu mỏ- khí đốt) Nga không thể tiếp cận thị trường thế giới”.

Tờ Washington Examiner còn dẫn nhận định của Bộ trưởng Zinke như sau: “nền kinh tế Nga phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu nhiên liệu. Và Mỹ đang tính toán khả năng áp dụng các biện pháp cần thiết tương tự nhau để tác động lên cả Iran và Nga nhằm đánh bật các quốc gia này ra khỏi thị trường năng lượng (thế giới). “Chúng tôi (Mỹ) có khả năng làm điều đó bởi vì Mỹ là nhà cung cấp dầu mỏ và khi đốt lớn nhất (thế giới)”.

Còn bây giờ- chúng ta hãy cùng thử phân tích xem các tuyến vận chuyển đường biển nào (của Nga) có thể bị người Mỹ phong tỏa. Nhưng trước hết, xin nhắc lại rằng Nga là nước đứng thứ hai trên thế giới- chỉ sau Ả Rập Xê Út về sản lượng xuất khẩu dầu mỏ.

Cụ thể, trong năm 2017 chúng ta (Nga) đã cung cấp cho các khách hàng nước ngoài 253 triệu tấn “vàng đen” trị giá 93 tỷ đôla.

Thêm nữa, tỷ trọng vận chuyển dầu bằng đường biển ra nước ngoài chiếm tỷ lệ áp đảo trong cơ cấu xuất khẩu.

Ở Biển Đen, dầu được bơm lên tàu tại cảng Novorossisk, còn trên Biển Baltich- qua các cảng Primorski và Ust- Luga, trên bờ biển Thái Bình Dương- qua cảng Kozmino. Từ tháng 1 đến tháng 8/2018, đã có 12,56 triệu tấn xuất khẩu qua cảng Novorossisk, 23,3 triệu tấn – qua cảng Primorski, 11,79 triệu tấn- qua cảng Ust- Luga và 20,22 triệu- qua cảng Kozmino.

Dầu mỏ Nga từ các cảng trên Biển Đen và Biển Batich chủ yếu được xuất khẩu cho các nước Châu Âu. Còn dầu mỏ từ cảng Kozmino (Thái Bình Dương)- xuất khẩu cho Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Triều Tiên và thậm chí cả Mỹ.

Hiện nay, Nga đang thuê các tàu nước ngoài vận chuyển dầu mỏ xuất khẩu, nhưng trong tương lai gần, sẽ có những sự thay đổi đáng kể. Ngày 11/9/2018 mới đây, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã dự lễ khởi công đóng chiếc tàu chở dầu Nga đầu tiên thuộc dự án “Aframax” (tải trọng 95.000 -110,000 tấn, chở được từ 500.000 đến 700.000 thùng dầu).

Chiếc tàu mang tên “Sant- Peterburg” đầu tiên này sẽ là một trong số 10 tàu sẽ được đóng tại nhà máy đóng tàu “Zvezda” (thành phố Balshoi Kamen) . Đối tác công nghệ của dự án là Hyundai Heavy Industries Co. Ltd của Nam Triều Tiên. Đơn vị khai thác các tàu chở dầu thuộc dự án “Aframax” nói trên trên là “Rosnhefteflot” (đội tàu chở dầu của tập đoàn “Rosnheft”-ND).

Điều khác biệt của các tàu “Aframax” là chúng sử dụng động cơ khí đốt để phù hợp với các tiêu chuẩn môi trường khắt khe trên khu vực Biển Baltich và Biển Bắc (sẽ được áp dụng từ năm 2020).

Về mặt lý thuyết, Hải quân Mỹ có thể phong tỏa chính các tuyến vận chuyển dầu bằng đường biển nói trên. Lấy ví dụ, như trong trường hợp (Mỹ) áp dụng các biện pháp cấm vận LB Nga theo kịch bản Iran.

Ngoài ra, còn một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng nữa đối với Nga- đó là đóng một đội tàu chở dầu- tàu phá băng lớn nhất thế giới có thể vận chuyển khí hóa lỏng theo “Con đường Phương Bắc” từ đầu mối Yamala. Mới tháng 7 vừa qua, đã có thông tin chính thức là Nga đã đặt Nam Triều Tiên đóng 15 chiếc tàu kiểu này.

Những tàu chở dầu nói trên – chiều dài 300m, chiều rộng hơn 50 m- sẽ là những tàu vận chuyển khí đốt lớn nhất từ trước tới nay. Tất cả 15 tàu trên có thể vận chuyển tới 16,5 triệu tấn khi đốt hóa lỏng trong 1 năm,- đủ để đảm bảo một nửa nhu cầu sử dụng khi đốt hàng năm của Nam Triều Tiên.

Đội tàu này sẽ vận chuyển khí đốt hóa lỏng sang phía Tây cho các nước Châu Âu vào mùa đông- còn vào mùa hè - sang phía Đông để cung cấp khí đốt cho Châu Á. Các tàu này có thể đi qua các vùng biển có lớp băng dày tới 2 m.

Nhân sự kiện này, Tổng thống V,Putin tuyên bố: “Đây có lẽ là bước tiến quan trọng nhất trong công cuộc phát triển Vùng Bắc Cực của Nga”. Và: “Từ thời điểm này, chúng ta có thể mạnh dạn nói rằng nước Nga sẽ được mở rộng trên Vùng Bắc Cực trong thập kỷ này và thập kỷ tới”.

Nhưng, theo những gì Bộ trưởng Mỹ Ryan Zinker tuyên bố như trên thì các kế hoạch của Kremlin không phù hợp lắm với Chiến lược đối ngoại của Mỹ. Liệu Nga có thể bị phong tỏa đường biển không và nếu có thì Nga sẽ đáp trả các hành động đó của Mỹ bằng cách nào?

II. Phần phỏng vấn

Viện sỹ Viện Hàn lâm các vấn đề Địa chính trị, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục hợp tác quân sự quốc tế Bộ Quốc phòng Nga, Thượng tướng Leonhid Ivanshov.

Thượng tướng Leonhid Ivanshov.

— Đối với nước Mỹ, một nhân tố có tầm quan trọng sống còn trong việc “phục hưng” ngành kinh tế công nghiệp của mình,- đó là ổn định việc xuất khẩu khí đá phiến ra thị trường thế giới, mà trước hết là Châu Âu.