Liệu căng thẳng có đẩy Mỹ-Trung vào vòng xoáy Chiến tranh Lạnh mới

Tổng thống Mỹ Donald Trump chụp ảnh cùng Chủ tịch Tập Cận Bình trong một sự kiện tại Osaka, Nhật Bản năm 2019. Ảnh: Reuters

Tờ Aljazeera đánh giá chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tăng cường việc khuyến khích các quốc gia khác quay lưng lại với Huawei, tập đoàn công nghệ hàng đầu và thậm chí được coi là niềm tự hào về công nghệ của Trung Quốc.

Tổng thống Trump còn đẩy Trung Quốc thành vấn đề chính trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống năm nay. Trong khi các chuyên gia cho rằng mối quan hệ Mỹ-Trung khó có khả năng thay đổi trong trường hợp cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, giành chiến thắng vào tháng 11 tới.

Giáo sư Stephen Walt tại Đại học Harvard nhận thấy Mỹ và Trung Quốc đã rơi vào cuộc cạnh tranh dài hạn về “tầm nhìn chiến lược không tương hợp”. Trung Quốc coi Tổng thống Trump là nhà lãnh đạo “yếu thế và thường gây lỗi”, đồng thời lợi dụng tình hình dịch COVID-19 tại Mỹ làm cơ hội để giành lợi thế.

Ông Walt đánh giá: “Điều này tương đồng với một số khía cạnh của Chiến tranh Lạnh Mỹ-Liên Xô trước đây, nhưng chưa nguy hiểm đến như vậy. Điều khác biệt then chốt là cả 2 quốc gia Mỹ-Trung Quốc vẫn gắn nối khá gần gũi về kinh tế mặc dù mối quan hệ đó hiện tại gặp nhiều cản trở”.

Ngoại trưởng Mike Pompeo gần đây nhấn mạnh rằng Mỹ chưa từng giao thoa về kinh tế với Liên Xô. Ông Pompeo cũng nhận định phương Tây cần tách biệt khỏi Trung Quốc, đặc biệt về lĩnh vực công nghệ. Mỹ quan ngại rằng Trung Quốc lợi dụng lĩnh vực này để do thám.

Chủ tịch và CEO của Hội đồng Atlantic cho biết Trung Quốc ngày càng không thân thiện trong dịch COVID-19. Ông Kempe viết: “Thời đại dịch COVID-19, Trung Quốc tăng cường kìm kẹp với Đặc khu hành chính Hong Kong, gây áp lực lên Đài Loan (Trung Quốc), đẩy mạnh căng thẳng tại Biển Đông, tạo sức ép với Canada về vụ bắt giữ Giám đốc tài chính của Huawei Mạnh Vãn Chu, đối đầu ở biên giới với Ấn Độ và mở rộng tuyên truyền chống Mỹ”.

Giáo sư Shi Yinhong tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh cho biết cả hai phía đều nhận ra Trung Quốc không còn thực hiện được toàn bộ thỏa thuận. Giáo sư Shi nói rằng: “Chiến tranh Lạnh cũ là đối đầu và cạnh tranh gay gắt giữa hai cường quốc do khác biệt về chiến lược và hệ tư tưởng”. Trong trường hợp của Mỹ và Trung Quốc, hai quốc gia này đang “nhanh chóng xa cách nhau". Do vậy, ông Shi Yinhong nhận định rằng Mỹ và Trung Quốc đang bước vào cuộc Chiến tranh Lạnh mới.

Bà Oriana Skylar Mastro tại Đại học Georgetown phân tích rằng việc xảy ra Chiến tranh Lạnh với Trung Quốc là rất nguy hiểm. Bà nói: “Tình hình với Trung Quốc không hề giống Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô. Với kịch bản xấu nhất, có khả năng xảy ra chiến tranh ‘nóng’ giữa 2 bên".

Hà Linh/Báo Tin tức