Liên Xô nỗ lực ra sao để bắn hạ máy bay SR-71 của Mỹ

Vào đầu những năm 1980, Liên Xô bắt đầu sử dụng một máy bay phản lực đánh chặn mới, được gọi là MiG-31, với nhiệm vụ săn đuổi những chiếc máy bay trinh sát siêu thanh SR-71 của Mỹ.

 Máy bay trinh sát SR-71, được biết đến với cái tên Blackbird (Chim hét), là một trong những chiếc máy bay huyền thoại nhất của quân đội Mỹ. Nó bay nhanh hơn bất kỳ máy bay trinh sát nào khác đã được chế tạo trên thế giới; chuyên dùng cho các nhiệm vụ do thám và gián điệp.

Máy bay trinh sát SR-71, được biết đến với cái tên Blackbird (Chim hét), là một trong những chiếc máy bay huyền thoại nhất của quân đội Mỹ. Nó bay nhanh hơn bất kỳ máy bay trinh sát nào khác đã được chế tạo trên thế giới; chuyên dùng cho các nhiệm vụ do thám và gián điệp.

Blackbird chưa bao giờ bị bắn rơi ở bất kỳ thời điểm nào, trong vòng đời hơn ba mươi năm hoạt động của nó; mặc dù đã có 4.000 tên lửa phòng không đã được đối phương phóng ra. Tuy nhiên, đã có một số tên lửa đã gần bắn trúng loại máy bay này.

Tuy nhiên "Núi cao thì sẽ có núi cao hơn", vào đầu những năm 1980, Liên Xô bắt đầu sử dụng một máy bay chiến đấu đánh chặn mới, có tên là MiG-31. Đây là loại chiến đấu cơ thế hệ 4 đầu tiên của Liên Xô, được phát triển từ chiến đấu cơ MiG-25 lừng danh, là máy bay chiến đấu có tốc độ nhanh nhất thế giới từng được chế tạo.

Thiếu tá Mikhail Myagkiy, khi đó 31 tuổi (năm 1983), là phi công lái MiG-31 xuất sắc của Liên Xô (hiện đã nghỉ hưu), là một trong số những người được giao nhiệm vụ thực hiện các vụ đánh chặn trong suốt những năm từ năm 1983 đến năm 1989, ở vùng cực bắc của Liên Xô. Myagkiy tiết lộ đã 14 lần đánh chặn SR-71 "thành công".

Phi công Myagkiy đã kể lại những hồi ức về việc đánh chặn máy bay SR-71 đầu tiên của mình trên tờ Aviation Geek Club: “Các quy trình để đánh chặn thành công mối đe dọa từ các chuyến bay do thám của SR-71, được Liên Xô nghiên cứu rất kỹ, do tốc độ và độ cao của máy bay Mỹ đã ám ảnh mọi người".

Phương án đánh chặn SR-71 đã được tính toán kỹ lưỡng và MiG-31 đã phải xuất kích chính xác 16 phút, sau khi nhận được lời cảnh báo ban đầu. Trong suốt thời gian này, các trạm radar mặt đất sẽ xác định đường bay mà SR-71 dự định sẽ bay qua.

"Trong lần đánh chặn thứ 8, vào ngày 31/1/1986, họ thông báo cho chúng tôi thực hiện một nhiệm vụ đánh chặn vào lúc 11 giờ trưa. Loa báo động phát ra những tiếng hú chói tai và sau đó là những thông báo bằng lời"; phi công Myagkiy kể lại.

Trong trí nhớ của phi công Myagkiy, sự xuất hiện của máy bay SR-71 luôn kèm theo những căng thẳng tột độ. Chuông báo động hú vang, phi công nhanh chóng chạy về phía nhà chứa máy bay. Cho đến tận ngày nay, ông thậm chí vẫn dị ứng với những tiếng chuông, dẫu đó là tiếng chuông bình thường ở trường học.

Trong một lần đánh chặn trên chiếc MiG-31, phi công Myagkiy cất cánh cùng với phi công điều khiển vũ khí Aleksey Parshin. Sau khi lên tới độ cao 16 km, chiếc tiêm kích MiG-31 đã khóa hồng ngoại được chiếc SR-71 và chỉ số hiển thị trên radar cho thấy, mục tiêu đang cách họ 120 km.

Máy tính của máy bay tự động nạp dữ liệu mục tiêu vào tên lửa, và 4 hình tam giác xuất hiện trên mục tiêu được chiếu sáng ở mũ hiển thị. Một nữ quân nhân làm nhiệm vụ kiểm soát từ trung tâm điều khiển mặt đất có tên Rita phát lệnh “tấn công”.

Ở độ cao 20 km, một lần nữa máy tính thông báo lệnh “tấn công”. Chiếc SR-71 Blackbird lúc đó đang bay phía trên máy bay mà phi công Myagkiy điều khiển khoảng 2 km và mắt ông đã nhìn thấy chiếc máy bay.

“Nếu máy bay do thám vi phạm không phận Liên Xô, một vụ phóng tên lửa trực tiếp sẽ được thực hiện. Thực tế là không có cơ hội nào để chiếc SR-71 có thể tránh được tên lửa R-33”, phi công Myagkiy kể lại.

Tuy nhiên phía Mỹ đã chính thức cấm máy bay của họ bay qua không phận Liên Xô, sau sự cố máy bay do thám U-2 bị tên lửa phòng không SAM 2 của Liên Xô bắn rơi năm 1960; vì vậy chiếc SR-71 cũng chỉ dám bay sát vào không phận Liên Xô và bay ra, do vậy chiếc MiG-31 không có cơ hội phóng tên lửa.

Kế hoạch đánh chặn SR-71 của Liên Xô được thực hiện một cách hiệu quả, do vậy các chuyến bay của máy bay SR-71 sau này, đều phải lên kế hoạch hoạt động ở cách xa không phận Liên Xô, bởi tính năng vượt trội của máy bay đánh chặn MiG-31.

Tuy nhiên, Liên Xô vẫn chưa bằng lòng với những gì MiG-31 của họ làm được, lãnh đạo Liên Xô muốn SR-71 biến mất hoàn toàn khỏi bầu trời Liên Xô. Thành công mà MiG-31 đạt được, đã thúc đẩy chương trình Foxhound. Các căn cứ không quân Liên Xô sau đó đã được tăng cường thêm các chiến đấu cơ MiG-31 mới.

Ngày 3/6/1986, Lực lượng phòng không Liên Xô (PVO) đã dùng tới không phải 1 mà tới 6 chiếc MiG-31 cùng xuất kích, để đánh chặn một chiếc SR-71 trên vùng biển Barents. 6 chiếc MiG-31 đã phối hợp thực hiện đánh chặn, làm cho chiếc SR-71 phải chịu một cuộc tấn công từ tất cả các hướng.

Áp lực cực mạnh mà MiG-31 nhằm vào Blackbird đã có kết quả. Sau vụ 6 máy bay MiG-31 bao vây chiếc SR-71, dẫn đến siêu máy bay gián điệp này đã không bao giờ dám bén mảng tới gần biên giới Liên Xô và 3 năm sau (1989), CIA hủy bỏ chương trình SR-71.

Các nhà bình luận quân sự phương Tây cho rằng, SR-71 đã hết "vai trò", khi có sự xuất hiện của các vệ tinh gián điệp. Lập luận này không hoàn toàn chính xác, bởi các vệ tinh có quĩ đạo bay cố định và có thể mất tới 24 giờ để chụp ảnh lên một khu vực nhất định; trong khi các máy bay do thám thì có thể bay nhanh và thực hiện các nhiệm vụ cụ thể một cách liên tục.

Ngoài ra, máy bay do thám còn có thể hoạt động bí mật hơn so với vệ tinh, bởi quĩ đạo vệ tinh thường được công khai trên mạng, từ đó đối phương có thể triển khai những vũ khí bí mật của họ, dựa trên những “điểm chết” mà từ quĩ đạo, vệ tinh không thể phát hiện ra. Do đó, lý do thực tế về việc SR-71 bị cho "về hưu non" là sự truy đuổi kinh hoàng của MiG-31. Nguồn ảnh: Warhistory.

Khám phá máy bay SR-71 - loại máy bay chưa từng bị bắn hạ trong hàng chục năm được sử dụng để do thám không phận đối phương. Nguồn: QPVN.

Tiến Minh

Nguồn Tri Thức & Cuộc Sống: https://kienthuc.net.vn/quan-su/lien-xo-no-luc-ra-sao-de-ban-ha-may-bay-sr-71-cua-my-1531053.html