Lịch sử mối quan hệ Mỹ-Iran sau cuộc khủng hoảng con tin 1979
Mối quan hệ giữa Mỹ và Iran không ngừng xấu đi sau cuộc khủng hoảng con tin chấn động thế giới vào năm 1979. Sau 40 năm, tình trạng thù địch giữa Washington và Tehran vẫn chưa thể 'hóa giải'.
Năm 1979, Mỹ quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Iran sau vụ nhóm sinh viên Iran đột kích và bắt cóc 52 nhà ngoại giao Mỹ làm con tin tại Đại Sứ quán Mỹ ở thủ đô Tehran. Kể từ đó, mối quan hệ Mỹ-Iran không ngừng xấu đi. Ảnh: Hai con tin người Mỹ bị bắt giữ. Ảnh: Sputnik.
Vào tháng 8/1987, Mỹ tham gia vào hàng loạt các cuộc đối đầu với lực lượng Iran. Ngày 3/7/1988, tàu Hải quân Mỹ Vincennes đã bắn nhầm máy bay của Iran bay trên vùng Vịnh, khiến toàn bộ 290 người trên máy bay thiệt mạng. Ảnh: Tang lễ của những nạn nhân xấu số trên chuyến bay của Iran Air gặp nạn năm 1988. Ảnh: AP.
Trong khoảng thời gian 1993-2001, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Bill Clinton đã áp đặt lệnh cấm vận thương mại và dầu lửa đối với Iran sau khi cáo buộc Tehran đỡ đầu cho bọn khủng bố cũng như theo đuổi các chương trình vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Iran phủ nhận tất cả những cáo buộc trên. Ảnh: WT.
Năm 1996, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật trừng phạt Iran-Libya, nhằm ngăn cản các quốc gia khác đầu tư lớn vào Iran. Ảnh: EN.
Từ năm 2003, Mỹ cáo buộc Iran tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân trong khi phía Tehran khẳng định mục đích chương trình hạt nhân của họ chỉ là sản xuất điện. Ảnh: AM.
Tháng 8/2006, Tổng thống Mỹ George W. Bush tuyên bố Iran sẽ phải nhận hậu quả vì tiếp tục làm giàu uranium. Ảnh: ABC.
Mỹ còn "tố" Iran hỗ trợ tài chính và hậu cần cho các nhóm phiến quân Shia tại Iraq. Tuy nhiên, phía Tehran bác bỏ cáo buộc này. Ảnh: CNN.
Ngày 9/11/2007, Mỹ trả tự do cho hai nhà ngoại giao và 7 công dân Iran sau 305 ngày bắt giữ, song vẫn giữ lại 11 công dân và nhà ngoại giao nước này. Ảnh: CNBC.
Vào tháng 7/2015, Iran và nhóm cường quốc thế giới P5+1, bao gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức, đã đạt được thỏa thuận hạt nhân sau hơn một thập kỷ đàm phán. Ảnh: Guardian.
Tuy nhiên, căng thẳng Mỹ - Iran gia tăng từ tháng 5/2018, khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân ký với Iran và 5 cường quốc khác. Trong một năm sau đó, Mỹ tung ra nhiều biện pháp trừng phạt nhắm vào Iran nhằm bóp nghẹt nền kinh tế, tiềm lực quân sự và ảnh hưởng của quốc gia này trong khu vực. Ảnh: AJ.
Gần đây, những động thái gia tăng căng thẳng của hai nước khiến dư luận lo ngại về nguy cơ một cuộc xung đột quân sự Mỹ-Iran bùng phát. Ảnh: NOA.
Ngày 8/4/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo nước này đã liệt Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) vào danh sách tổ chức khủng bố. Được biết, đây là lần đầu tiên Washington chính thức coi lực lượng quân đội của một quốc gia khác là tổ chức khủng bố. Ảnh: The Atlantic.
Đáp trả, Tehran liền tuyên bố Mỹ là một "chính phủ khủng bố", và Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) cùng tất cả các chi nhánh của cơ quan này cũng là “một nhóm khủng bố”. Ảnh: CNN.
Đầu tháng 5/2019, Mỹ đã quyết định triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln, một phi đội oanh tạc cơ B-52, tàu vận tải đổ bộ USS Arlington và một tổ hợp phòng không Patriot đến Trung Đông vì tình báo Mỹ phát hiện Iran chuyển tên lửa đạn đạo tầm ngắn lên các tàu chiến ở vịnh Ba Tư. Ảnh: Reuters.
Tuần trước, Tehran thông báo nước này dừng tuân thủ một phần các điều khoản nằm trong JCPOA nhằm đáp trả Washington. Ảnh: AJ.
Ngày 13/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo Iran sẽ "chịu tổn thất lớn" nếu cố gắng làm bất cứ điều gì chống lại Mỹ. Ảnh: Fortune.
Tuy nhiên, trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran gia tăng, lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei ngày 14/5 khẳng định sẽ không có xung đột quân sự xảy ra giữa hai nước, nhưng cũng không có thỏa thuận hạt nhân mới với Washington. Ảnh: RT.
