Lệnh ngừng bắn Idlib: Lại là người anh em Nga - Thổ

RT thông tin từ cuộc họp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ sáng 5/3 (giờ Moscow) cho thấy, hai ông đã đồng ý về một thỏa thuận ngừng bắn tại khu vực nóng bỏng Idlib của Syria.

Lệnh ngừng bắn đã được thiết lập ở Idlib sau cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan.

Thông cáo báo chí sau các cuộc họp kéo dài hàng giờ và bí mật giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã mang đến kết quả tốt đẹp.

Một lệnh ngừng bắn đã được đưa ra cùng các biện pháp an ninh cho quân đội đang đồn trú ở khu vực để ngăn chặn sự leo thang ở tỉnh Idlib vốn có thể sẽ biến thành cuộc đối đầu toàn diện.

Thỏa thuận cũng bao gồm việc thiết lập một hành lang an ninh rộng 6km được thiết lập trong khu vực. Quân đội của hai nước sẽ ngồi lại để thống nhất các chi tiết cụ thể hơn trong vòng 1 tuần tới.

Quân đội Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ thực hiện các nhiệm vụ tuần tra chung dọc theo đường cao tốc M-4 của Idlib. Việc tuần tra sẽ diễn ra từ khu định cư Trumba, cách Saraqib khoảng 2 km về phía tây, đến khu định cư Ain-Al-Havr.

Tài liệu được ký sau các cuộc đàm phán, nhấn mạnh rằng cả Moscow và Ankara vẫn cam kết duy trì toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Syria.

Cả hai nhà lãnh đạo đều thừa nhận rằng cuộc xung đột ở nước này không có giải pháp quân sự và chỉ có một mình người Syria quyết định số phận của đất nước họ.

Hai ông Putin và Erdogan cũng đồng ý tạo điều kiện cho những nỗ lực ngăn chặn cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Idlib, đồng thời tạo điều kiện cho những người tị nạn trở về nhà của họ.

Trước khi diễn ra cuộc họp riêng, hai ông đã có cuộc gặp gỡ báo chí. Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh rằng, tình hình ở Idlib đã căng thẳng đến mức đòi hỏi một cuộc nói chuyện riêng.

Nhà lãnh đạo Nga cho biết, theo yêu cầu của phía Thổ Nhĩ kỳ, Nga đã sẵn sàng bắt đầu một cuộc trò chuyện trực tiếp, và sau đó, nếu cần, sẽ có sự tham dự của các thành viên trong đoàn đại biểu hiện đang có mặt trong phòng họp ở Điện Kremlin cùng với hai nhà lãnh đạo.

"Cảm ơn vì ông đã tới. Chúng ta đã luôn trao đổi với nhau. Nhưng bây giờ tình hình ở một khu vực quan trọng là Idlib đã leo thang đến mức đòi hỏi cần phải có một cuộc gặp trực tiếp và riêng tư của chúng ta" - ông Putin nói.

Về phần mình, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tuyên bố rằng, Thổ Nhĩ Kỳ hết sức coi trọng quan hệ hợp tác với Nga trong nhiều lĩnh vực: kinh tế-thương mại, quân sự… Ông kỳ vọng, sẽ đạt được "sự thiết lập sớm ngừng bắn" từ cuộc đàm phán với người đồng cấp Nga.

Trong thành phần đoàn đại biểu của phía Thổ Nhĩ Kỳ có các thành viên chính phủ, bao gồm những người đứng đầu Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng.

Tổng thống Nga cũng chia buồn với Thổ Nhĩ Kỳ về cái chết của những binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib, nhấn mạnh rằng, cả Nga và Syria đều không nắm được vị trí của binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Putin cũng nhấn mạnh rằng, lực lượng Syria đã chịu tổn thất to lớn ở Idlib.

"Chúng ta cần thảo luận về tình hình đã phát triển đến nay để không có tình huống như thế này xảy ra lần nữa. Để không phá hủy mối quan hệ Nga- Thổ Nhĩ Kỳ mà như tôi và ông cùng nhận thấy, chúng ta đang cư xử rất cẩn thận trong mối quan hệ này" - ông Putin nói.

Tổng thống Erdogan cũng đồng tình với quan điểm của nhà lãnh đạo Nga, ông nói: "Quyết định đúng đắn mà chúng ta đưa ra hôm nay sẽ mang đến sự ổn định cho cả khu vực và đôi bên. Chúng ta đang ở trong thời kỳ quan hệ Nga- Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt đến đỉnh cao".

Trước khi lên máy bay đến Moscow, hôm 4/3, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cũng phát biểu với báo giới rằng ông hy vọng "sớm thiết lập lệnh ngừng bắn" qua cuộc hội đàm ở Moscow.

Ông Erdogan cũng khẳng định quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không ở lại lâu dài trên lãnh thổ Syria.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar lại từng tuyên bố, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục hoạt động ở tỉnh Idlib "theo khuôn khổ luật pháp quốc tế và các thỏa thuận đạt được trước đó" theo định dạng Astana và Sochi. Ngoài ra, ông Akar bày tỏ Ankara hy vọng Nga sẽ tác động tới chính quyền Syria.

Lệnh ngừng bắn đạt được ở Moscow như "cơn mưa giữa mùa hạ" cho tình hình ở Idlib. Thổ Nhĩ Kỳ đang hoạt động cô độc ở Idlib mà không có đồng minh nào giúp đỡ. Trong khi đó, ông Erdogan còn từng tuyên bố, Nga hãy "đứng sang một bên" để Thổ Nhĩ Kỳ có thể "một đấu một" với Syria.

Trong khi đó, Tổng thống Syria từng trả lời báo chí đã nói rằng, ông không thấy có một chút logic nào để nói rằng Syria và Thổ Nhĩ Kỳ dẫn đến tình huống đối đầu hiện nay. Hai nước vốn có những nét giao thoa văn hóa với nhau trong lịch sử và không có lý do gì để người Thổ Nhĩ Kỳ chết trên đất Syria trong một cuộc chiến cả.

Huy Vũ