Lễ truy điệu và an táng cố Tổng bí thư Đỗ Mười
13 giờ ngày 7.10.2018, di hài nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đã được an táng tại quê thôn 1, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
Trong sáng nay, 7.10, lễ viếng nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười còn tiếp tục tới 7 giờ 30 phút trước khi cử hành lễ truy điệu.
Sau đó, linh cữu nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười sẽ được di quan về quê nhà. Lễ an táng sẽ được tổ chức vào lúc 13 giờ chiều 7.10 tại khu Ma Vang, thôn 1, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội.
08:39
Rất nhiều người dân đã tập trung bên ngoài nhà tang lễ từ 7 giờ sáng. Hai bên đường là hai hàng sinh viên tình nguyện ôm những bức ảnh kỷ niệm của cố Tổng bí thư lúc sinh thời.
08:44
Trước khi được đưa về an táng tại quê nhà, linh cữu cố Tổng bí thư Đỗ Mười sẽ đi qua nhà riêng của ông tại số 11 phố Phạm Đình Hổ (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội). Từ 6 giờ sáng lực lượng an ninh đã thắt chặt tại khu vực này. Phía bên ngoài các bạn trẻ tình nguyện đứng thành hàng mang theo di ảnh của cố Tổng bí thư.
08:51
Từ sáng sớm, dọc theo con đường đi qua các xã Liên Linh, Ngũ Hiệp để dẫn về xã Đông Mỹ (huyện Thanh Trì, Hà Nội) là quê hương của nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười, an ninh đã được kiểm soát chặt chẽ.
Dự kiến bắt đầu từ 10 giờ, tuyến đường dài hơn 3 km từ đường Ngọc Hồi đi về xã Đông Mỹ sẽ bị phong tỏa, ưu tiên cho đoàn xe chở linh cữu cố Tổng bí thư về nơi an táng tại quê nhà.
08:56
Công tác chuẩn bị cho lễ truy điệu và lễ an táng nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đã hoàn tất. Trong hình, một tiêu binh đang lau dọn đoàn xe nghi lễ phục vụ lễ di quan.
09:01
Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình phát biểu bắt đầu lễ truy điệu. Tiểu sử, quá trình tham gia cách mạng của nguyên Tổng bí thư một lần nữa được nhắc lại.
Ông Bình cũng cho biết, có trên 1.600 đoàn với số lượng hơn 50.000 người; hơn 100 đoàn ngoại giao, tổ chức quốc tế và đoàn lãnh đạo cấp cao của Cuba, Lào, Campuchia đến viếng nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười tại Nhà tang lễ quốc gia; Hội trường Thống Nhất và tại xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, TP.Hà Nội, quê nhà nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười.
"Hôm nay trong niềm tiếc thương vô hạn, chúng ta tập trung tại đây để đưa đồng chí nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười về nơi an nghỉ cuối cùng", ông Bình nói và tuyên bố lễ truy điệu bắt đầu.
09:05
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc lời điếu.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng một lần nữa khẳng định lại những cống hiến của nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười qua nhiều trọng trách khác nhau.
Từ tháng 6.1991 - 12.1997, trên cương vị Tổng bí thư, bằng những kinh nghệm thực tiễn phong phú, đồng chí đã cùng tập thể Ban Chấp hành T.Ư Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo toàn đảng, toàn dân vượt qua nhiều thách thức, tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới, hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, nhân nhân dân giao phó.
"Trong gia đình, đồng chí là người chồng, người cha, người ông mẫu mực đức độ, giàu đức hy sinh và giàu lòng nhân ái".
"Trọn cả cuộc đời với hơn 80 năm hoạt động cách mạng đồng chí Đỗ Mười đã có nhiều công lao to lớn và cống hiến xuất sắc đối với sự nghiệp to lớn của Đảng ta, dân tộc ta, gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, kiên định con đường đi lên CNXH mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn.
Là cán bộ lão thành cách mạng, được tôi luyện trưởng thành qua các cuộc kháng chiến, tù đầy, và trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đồng chí luôn giữ vững ý chí, phẩm chất của người Cộng sản, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, không ngừng học tập, trau dồi đọa đức cách mạng, nâng cao tri thức, tìm tòi sáng tạo, có bản lĩnh chính trị vững vàng, sắc sảo, quyết đoán và hành động quyết liệt trong mọi công việc", Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng xúc động.
"Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí là tấm gương sáng để đồng bào, đồng chí học tập, noi theo", Tổng bí thư nói và khẳng định, các thế hệ sau sẽ ra sức phấn đấu đi theo con đường mà Bác Hồ và các thế hệ đi trước trong đó có nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đã lựa chọn.
09:19
Nhìn ngọn cờ rủ tại Cột cờ Hà Nội, ông Nguyễn Quang, trung úy, Chi hội 7 phường Ngọc Hà, quận Ba Đình, xúc động bày tỏ: “Nhắc tới đồng chí Đỗ Mười, tôi không thể quên hình ảnh bát cơm muối vừng, hình ảnh của một vị lãnh đạo hết lòng vì dân vì nước, anh hùng trong thời kỳ đổi mới đất nước”.
09:21
Sau phút mặc niệm, con trai cố Tổng bí thư bày tỏ cảm ơn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bạn bè quốc tế, người dân đã chia buồn, tiễn đưa cố Tổng bí thư.
Lễ truy điệu kết thúc, lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng gia đình đi vòng quanh linh cữu trong tiếng nhạc Hồn tử sĩ.
09:44
Đúng 9 giờ 40 phút, 8 tiêu binh đưa linh cữu cố Tổng bí thư rời khỏi nhà tang lễ quốc gia. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đi trước linh cữu.
09:50
Linh cữu cố Tổng bí thư Đỗ Mười đã được đặt lên cỗ linh xa. Lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng gia quyến và đông đảo người tiễn đưa đã tập trung quanh linh xa để đưa tiễn cố Tổng bí thư.
ảnh Gia Hân
09:59
Không khí tại quê nhà cố Tổng bí thư lúc này
10:00
Linh xa di chuyển từ đại sảnh nhà tang lễ quốc gia ra phía cổng. Lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước đi theo linh xa bày tỏ sự tiếc thương đối với cố Tổng bí thư Đỗ Mười. Đúng 10 giờ, đoàn xe nghi lễ đưa linh cữu cố Tổng bí thư rời khỏi nhà tang lễ quốc gia về quê nhà.
10:04
Hai vị khách nước ngoài theo dõi lễ truy điệu cố Tổng bí thư qua màn hình nhỏ, đợi đoàn xe đi qua đoạn đầu đường Phạm Đình Hổ.
10:08
Linh xa qua phố Tăng Bạt Hổ chuẩn bị rẽ vào Phạm Đình Hồ, về nhà riêng của nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười.
10:27
Đoàn linh xa chở linh cữu cố Tổng bí thư vừa đi ngang qua Cột cờ Hà Nội
Ảnh Anh Vũ
10:44
Tại xã Liên Linh, trên con đường đoàn linh xa chở linh cữu nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đi qua để về quê nhà Đông Mỹ, rất nhiều người dân đã đổ ra đường chờ đón.
10:55
10 giờ 50 phút, khu vực ngã ba Đông Mỹ nơi gần với khu Ma Vang bắt đầu cấm đường để đón đoàn xe chở linh cữu cố Tổng Bí thư Đỗ Mười về quê.
11:13
Linh xa chở linh cữu cố Tổng bí thư vừa đi qua ngã ba Đông Mỹ, cách khu Ma Vang khoảng 1km.
Ảnh Phan Hậu
Bà Phạm Thị Hà (62 tuổi, xã Đông Mỹ) cùng nhiều người dân cùng xã ôm di ảnh nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười chờ đón ông về an nghỉ tại quê nhà.
11:18
Linh cữu cố Tổng bí thư Đỗ Mười đã về đến quê nhà
11:35
Các cựu chiến binh xã Đông Mỹ viếng cố Tổng bí thư Ảnh Lưu Quang Phổ
Thanh niên tình nguyện rước di ảnh vào khu an táng. Đây là những tấm ảnh ghi lại hình ảnh nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười trong các hoạt động khi còn công tác và lúc về hưu Ảnh Phan Hậu
12:41
Dòng người đến viếng cố Tổng bí thư tại quê nhà rất đông. Thời tiết khá nắng, nóng nhưng người dân vẫn kiên nhẫn chờ đến lễ an táng cố Tổng bí thư. Tại Vườn Đào khu Ma Vang, lúc này, người dân, gia tộc đã có mặt đông đủ và ken kín 3 nhà bạt và phía cổng vào, trong tiếng nhạc trầm buồn.
Ảnh Lưu Quang Phổ
13:01
Các lãnh đạo Đảng, Nhà nước có mặt. Lễ an táng nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười bắt đầu tại khu Ma Vang, thông 1, xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Bàn thờ, quốc kỳ phủ trên linh cữu được gấp gọn. Linh cữu nguyên Tổng bí thư được di chuyển ra vị trí chuẩn bị nghi thức cuối cùng, nghi lễ an táng, đưa ông về với đất mẹ.
13:09
Linh cữu cố Tổng bí thư Đỗ Mười đã yên vị, chuẩn bị cho nghi lễ an táng. Phó thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng ban Tổ chức lễ tang cho biết trong mấy ngày qua hàng chục ngàn đồng chí, đồng bào trong nước và quốc tế đến viếng và chia buồn gia đình nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười. "Sau lễ truy điệu tại nhà tang lễ, chúng ta có mặt tại đây để tổ chức lễ an táng đồng chí Đỗ Mười tại quê nhà. Thay mặt Ban tổ chức lễ tang, tôi xin tuyên bố lễ an táng bắt đầu", ông Bình nói.
Linh cữu cố Tổng bí thư Đỗ Mười được đưa xuống huyệt mộ.
13:12
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng là người đầu tiên thả nắm đất tiễn biệt xuống huyệt mộ của cố Tổng bí thư Đỗ Mười, tiếp đó là Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng, Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cùng các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo cấp cao, gia đình, họ hàng, thân tộc.
Ảnh Lưu Quang Phổ
13:19
Lực lượng tiêu binh thực hiện nghi lễ lấp mộ. Các vòng hoa được đặt lên phía trên của ngôi mộ vừa được đắp xong.
Vĩnh biệt ông, nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười, người con ưu tú của dân tộc.
13:25
Lãnh đạo, nguyên lãnh đạo, gia đình cùng nhân dân tới tiễn đưa cố Tổng bí thư Đỗ Mười dành một phút mặc niệm để tiễn biệt ông.
Phó thủ tướng Trương Hòa Bình, Trưởng ban Tổ chức lễ tang phát biểu cảm ơn, khẳng định, trong những ngày qua, lễ quốc tang đã nhận được tình cảm quý trọng và niềm tiếc thương vô hạn của lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng bào, đồng chí và bạn bè quốc tế. Đến nay, ban tổ chức cùng gia quyến hoàn thành chu đáo việc tổ chức lễ viếng, lễ truy điệu, lễ tiễn đưa cố Tổng bí thư Đỗ Mười về nơi an nghỉ cuối cùng tại quê nhà.
Theo thông tin từ Ban Tổ chức Lễ Quốc tang, tính đến 17 giờ ngày 6.10, có trên 1.500 đoàn với số lượng hơn 50.000 người; hơn 100 đoàn ngoại giao, tổ chức quốc tế và đoàn lãnh đạo cấp cao của Cuba, Lào, Campuchia đến viếng nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười tại Nhà tang lễ quốc gia; Hội trường Thống nhất và tại xã Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội, quê nhà nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười.
Ghi sổ tang ngày hôm qua, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng viết: "Vô cùng thương tiếc đồng chí Đỗ Mười, nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta; người đảng viên cộng sản rất mực kiên trung, suốt đời chiến đấu hy sinh vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân; người có nhiều công lao và cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và trong công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Đồng chí mất đi là một tổn thất to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta, để lại niềm tiếc thương sâu sắc đối với đồng chí, đồng bào cả nước và bạn bè quốc tế. Xin kính cẩn nghiêng mình trước anh linh đồng chí. Nguyện mãi mãi học tập và noi theo tấm gương hết lòng vì nước, vì dân của đồng chí. Xin vĩnh biệt bác Đỗ Mười kính mến! Xin gửi đến toàn thể gia quyến lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương, mất mát vô cùng to lớn này”.
Lãnh đạo nhiều nước đã gửi điện, thư chia buồn tới lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, nhân dân Việt Nam và gia quyến nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười.
Nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười sinh ngày 2.2.1917, quê quán tại huyện Thanh Trì, Hà Nội. Ông tham gia hoạt động cách mạng từ năm 1936 và vào Đảng cộng sản Việt Nam 1939. Ông nguyên là ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa II, ủy viên Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa III, IV, V, VI, VII, VIII; Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị khóa IV; Ủy viên Bộ Chính trị các khóa V, VI, VII, VIII; Thường trực Ban Bí thư khóa VI; Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) từ tháng 6.1988 - 6.1991; Tổng bí thư từ tháng 6.1991 - 12.1997; cố vấn Ban Chấp hành T.Ư Đảng từ 1997 - 2000. Ông cũng là đại biểu Quốc hội các khóa II, IV, V, VI, VII, VIII, IX.
Sau một thời gian lâm bệnh nặng, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, tập thể các giáo sư, bác sĩ tận tình cứu chữa, gia đình hết lòng chăm sóc, nhưng do tuổi cao, bệnh nặng, nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đã từ trần hồi 23 giờ 12 phút ngày 1.10.2018 (tức ngày 22.8 năm Mậu Tuất), tại Bệnh viện T.Ư Quân đội 108 (Hà Nội).