Lễ hội Phết Hiền Quan 2019: Còn nguyên nguy cơ 'vỡ trận'

Cảnh cướp phết tại xã Hiền Quan năm 2018. Ảnh: Ngọc Tú

Tết Mậu Tuất 2018, trong ngày đầu tiên tổ chức, Lễ hội Phết Hiền Quan đã xảy ra tình trạng hỗn loạn, tranh cướp. Thời điểm đó, Bộ VHTT&DL đã có công văn gửi UBND tỉnh Phú Thọ yêu cầu chấn chỉnh công tác tổ chức thực hiện, đồng thời giao các cơ quan chuyên môn nghiên cứu, đề xuất phương án tổ chức cho năm 2019. Sau gần một năm, ngày 8/1/2019, UBND xã Hiền Quan đã xây dựng Đề án số 01/ĐA-UBND “Đổi mới công tác quản lý và tổ chức Lễ hội Phết”.
Khó kiểm soát trật tự
Trao đổi với phóng viên báo KT&ĐT, Chủ tịch UBND xã Hiền Quan Bùi Văn Thanh - thành viên BTC Lễ hội cho biết: “Trước ngày tổ chức Lễ hội, BTC giao các trưởng khu dân cư rà soát, lựa chọn, lập danh sách 100 người tham gia đánh phết. Người được chọn phải có hộ khẩu tại Hiền Quan, độ tuổi từ 18 - 45 tuổi, nhân thân tốt, có sức khỏe, chấp hành quy định của BTC lễ hội”. Tuy nhiên, trên thực tế những năm gần đây số lượng người tham gia lễ hội lên tới hàng vạn, lực lượng đảm bảo an ninh trật tự không thể kiểm soát. “Lễ hội chưa bao giờ xảy ra vỡ đầu, sứt tai nhưng khi ném và cướp phết mọi người lại nhảy lên nhau, người dân lại ùa vào, nên "vỡ trận". Năm 2016 và 2017, 200 chiến sĩ công an và một đội cơ động hỗ trợ công tác bảo đảm an ninh, trật tự nhưng cũng "bó tay". Năm 2018 có thêm lực lượng công an huyện nhưng không giải quyết được”.
Về Hiền Quan những ngày cận Tết, không khí lễ hội đã rất "nóng" nhưng người dân cũng lo lắng vì an ninh trật tự từ những người dân ở xa đến. Ông Bùi Ngọc Thụy (xã Hiền Quan) cho biết: “Ngày lễ, dân làng tổ chức ăn uống đón anh em từ Lào Cao, Yên Bái và các nơi khác về, có gia đình sử dụng bia, rượu rồi rủ nhau ra cướp phết nên có lúc dẫn đến tình trạng đánh đấm lẫn nhau. Tuy nhiên, đáng lo ngại nhất là một số đối tượng xăm trổ, lợi dụng sự hỗn loạn để kích động thanh niên, cầm gậy đánh nhau rất nguy hiểm”. Ông Lê Nhân (82 tuổi) - thành viên lâu năm của BTC lễ hội chia sẻ: “Lễ hội đã có từ nghìn năm, người dân chấp hành rất nghiêm chỉnh nhưng gần đây mới hỗn loạn. BTC kiểm soát ranh giới sân chơi theo mốc giới nhưng khó kiểm soát, nhất là những người ở nơi khác đến”.
Để hạn chế tình trạng người dân ùa vào sân tham gia tranh phết gây mất an ninh trật tự, ngoài biện pháp tuyên truyền như hàng năm, trong thời gian diễn ra lễ hội, BTC sẽ lắp đặt thêm các cọc tre, căng thêm dây và bố trí lực lượng công an đứng xen kẽ để nhắc nhở, xử lý người cố tình vi phạm.
Cấm hội - không khả thi
BTC Lễ hội Phết Hiền Quan đưa ra phương án sẽ dừng hội nếu hội "vỡ trận" và “việc tiếp tục tranh phết sẽ chỉ bắt đầu lại khi tình hình an ninh, trật tự trong và ngoài sân đã ổn định” - Chủ tịch UBND xã Hiền Quan Bùi Văn Thanh khẳng định. Tuy nhiên, việc cấm tổ chức lễ hội là không khả thi, vì theo ông Bùi Văn Thanh: “Nếu cơ quan quản lý bảo dừng thì chúng tôi dừng. Nhưng nếu dừng, chúng tôi sẽ chịu ảnh hưởng từ phía bà con Nhân dân. Nếu các cụ trong làng vẫn ném phết, người dân tranh giành nhau trong khi không có sự quản lý, bảo vệ nhỡ xảy ra điều gì thì tôi sẽ mang tiếng, thậm chí bị kỷ luật”.
Chia sẻ quan điểm về đề xuất dừng lễ hội nếu để xảy ra mất an ninh trật tự, ông Lê Nhân (82 tuổi) - thành viên BTC cho hay: “Tôi đồng ý về việc tạm dừng nhưng dứt khoát phải ném hết 9 quả. Chúng tôi đã bàn, nếu căng thăng quá, sẽ mang một quả khác ra ném, khi có quả khác thì lực lượng sẽ phân tán, đỡ tranh giành chứ không thể bỏ được”.
Có thể thấy, công tác tổ chức lễ hội Phết Hiền Quan vẫn còn nhiều nỗi lo. Chính quyền và người dân địa phương chưa thống nhất quan điểm. Nên niềm tin về Lễ hội Phết sẽ hết phản cảm vẫn còn là điều còn bỏ ngỏ.

Lại Tấn - Ngọc Tú