Lễ hội Nhảy lửa - Bản sắc văn hóa độc đáo của người Pà Thẻn

Nhảy lửa gắn liền với lễ truyền nghề thầy cúng - được tổ chức cho các thầy cúng nhận học trò và truyền nghề. Theo tiếng Pà Thẻn, lễ truyền nghề thầy cúng được gọi là “Póc Quơ”, hội Nhảy lửa được gọi là “Po dinh họn a tờ”.

Ngày nay, lễ hội này được biết đến rộng rãi với tên gọi Lễ hội Nhảy lửa của người Pà Thẻn.

Thông thường, Lễ hội Nhảy lửa diễn ra theo từng họ. Họ nào tổ chức thì cùng nhau chuẩn bị lễ vật, gồm: một con gà trống, một bát gạo, hương, một chai rượu, tiền giấy… Các thành viên khác trong họ có trách nhiệm chuẩn bị củi khô. Thành phần chính tham gia gồm có thầy cúng (Pác mân) và các học trò (Tô thích).

Thầy cúng ngồi trên một chiếc ghế dài để cúng thần linh. Gõ hai vật bằng sắt, phát ra những âm thanh gấp gáp, liên tục từ 5-7 giờ đồng hồ. Thường trước mỗi buổi lễ, thầy mo phải cúng thần linh để cho phù hộ người Pà Thẻn có được sức mạnh phi thường nhảy vào đống lửa.

Thông thường, việc cúng phải bắt đầu trước lễ khoảng bốn giờ đồng hồ. Ðống lửa sẽ giúp mang lại sự ấp áp, mừng cho một vụ thu hoạch hoa màu vừa kết thúc và cầu thần linh phù hộ cho an khang thịnh vượng cũng như xua đuổi tà ma, bệnh tật.

Có một vòng người trên chiếc sân rộng. Ðống lửa đang cháy rừng rực ở giữa sân. Tiếng gõ của ông thầy mo vẫn vang lên mỗi lúc một gấp gáp hơn. Nhiều thanh niên Pà Thẻn bắt đầu tụ tập xung quanh thầy mo và lần lượt thay nhau ngồi lên chiếc ghế dài. Trong phút chốc, họ rung bần bật, người cúi xuống và bắt đầu nhảy lên từng lần một, cùng lúc bằng cả hai chân. Trong khi đó, một người khác thì chạy vòng xung quanh sân, thỉnh thoảng lại bốc lên tay một viên than hồng cho vào miệng nhai, người này luôn ăn than và khi đã đến một độ nào đó, mới nhảy vào luôn.

Những thanh niên cúi gập người, nhảy lò cò bằng cả hai chân trên cát xung quanh đống lửa. Họ bắt đầu từ việc đưa tay vào bới đống lửa. Nhảy hẳn vào đống lửa và lại nhảy ra trong tiếng hò reo cuồng nhiệt của mọi người. Than đỏ văng tứ tung ra chung quanh. Ngọn lửa như lại bốc cao hơn, ngùn ngụt bởi những tàn than đỏ đang bay lên. Cứ như thế liên tục, những thanh niên, trong tiếng gõ của thầy mo nhảy vào lửa và có người còn nằm hẳn trên đống lửa rồi mới nhảy ra ngoài.

Lễ hội Nhẩy lửa có có truyền thống từ lâu đời và được lưu truyền cho đến ngày nay tại dân tộc Pà Thẻn ở vùng núi phía bắc, trong đó, những lễ hội lớn thường được tổ chức hàng năm vào đầu xuân tại Thôn Thượng Minh, xã Hồng Quang, Lâm Bình, Tuyên Quang; Thôn My Bắc, xã Tân Bắc, Quang Bình, Hà Giang…

Bài và ảnh: Kỳ Nam

Bạn đang đọc bài viết Lễ hội Nhảy lửa - Bản sắc văn hóa độc đáo của người Pà Thẻn tại chuyên mục Phóng sự ảnh của Báo Diễn đàn doanh nghiệp. Liên hệ cung cấp thông tin và gửi tin bài cộng tác: email toasoan@dddn.com.vn, hotline: (024) 3.5771239,