Lấy lại niềm tin làm tuyến metro TP.HCM

Thi công đoạn ngầm tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên

Phóng viên Báo Giao thông đã có cuộc đối thoại với ông Bùi Xuân Cường - người vừa được lãnh đạo thành phố điều động từ vị trí Giám đốc Sở GTVT để trở lại làm Trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM.

Tập trung đẩy nhanh giải ngân cho nhà thầu

Thưa ông, trở lại nhận nhiệm vụ là Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị, nhất là sau khi Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra thành phố chỉ ra một số vấn đề trong quá trình thực hiện dự án metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, ông có thấy bị áp lực hơn không?

Theo tôi, ở mỗi thời điểm thì vị trí, vai trò, tính chất công việc, những thuận lợi, khó khăn, áp lực, thách thức và cơ hội khác nhau. Sau giai đoạn vừa qua, sự quan tâm của lãnh đạo Chính phủ, thành phố và người dân đến các dự án đường sắt đô thị ở TP HCM càng lớn. Đây là thách thức rất lớn mà tập thể cán bộ nhân viên Ban Quản lý đường sắt đô thị TP HCM đã nhìn nhận và sẽ đoàn kết, cùng với các nhà thầu vượt qua để thực hiện nhiệm vụ tốt hơn.

Tín hiệu vui là chủ trương về nguồn vốn cho dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định rõ ràng. Hơn nữa, sau khi Thanh tra, Kiểm toán đã chỉ ra những mặt được, chưa được, giúp chúng tôi biết rõ cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện tốt hơn, đúng quy trình, phù hợp với các quy định của pháp luật.

Ông Bùi Xuân Cường từng làm Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM từ tháng 8/2014 đến tháng 8/2015

Ông sẽ tập trung vào công việc gì đầu tiên trong thời điểm này?

Trước hết chúng tôi tập trung ổn định lại bộ máy nhân sự, lập lại kỷ cương công tác trong quá trình thực hiện công việc. Xây dựng lại đội ngũ, lấy lại niềm tin, cảm hứng làm việc trong toàn thể cán bộ nhân viên của Ban cũng như các nhà thầu. Rà soát, điều chỉnh lại quy định nội bộ trong quá trình thực hiện. Những quy định nào trong thời gian vừa rồi thực hiện tốt sẽ tiếp tục, những vấn đề nào chưa tốt sẽ rà soát, điều chỉnh cho phù hợp, trên tinh thần đảm bảo yếu tố tiến độ hoàn thành công việc. Tập trung giải ngân nguồn vốn cho các nhà thầu để họ vượt qua những khó khăn hiện nay.

Cùng với đó là đề xuất, tham mưu tháo gỡ các thủ tục để chuẩn hóa về pháp lý trong việc điều chỉnh lại tổng mức đầu tư các dự án. Rà soát gia hạn lại thời hạn Hiệp định vay, các hợp đồng với các nhà thầu. Bởi trong quá trình thực hiện, khối lượng công việc, thời gian đã kéo dài so với trước đây nên giờ cần điều chỉnh. Thúc đẩy tiến độ thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị của các gói thầu đã triển khai, đặc biệt là các hạng mục liên quan đến tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, nhất là đường găng của dự án tại gói thầu 1a - nhà ga Bến Thành. Đồng thời với đó là chuẩn bị thủ tục cho các gói thầu khác của tuyến metro số 2, metro số 5.

Tiếp tục thực hiện các công việc mà kết luận Thanh tra thành phố, kiểm toán Nhà nước đã nêu, để bảo đảm chặt chẽ về pháp lý trong quá trình triển khai các công việc trong giai đoạn tiếp theo, sao cho quá trình thực hiện phải đúng thủ tục, đúng trình tự. Tập trung tháo gỡ các khó khăn để không vì những vướng mắc đó ảnh hưởng chung đến tiến độ công việc cũng như tiến độ giải ngân cho các nhà thầu. Đặc biệt, là đảm bảo thực hiện đầy đủ các thủ tục về nguồn vốn trong quá trình thanh toán các khối lượng thi công thời gian qua.

Dồn sức đẩy nhanh tiến độ công việc cho công ty vận hành khai thác tuyến metro số 1 đi vào hoạt động. Bởi thời gian không còn nhiều, trong khi khối lượng công việc rất lớn, đây lại là tuyến metro đầu tiên của thành phố, nên quá trình khai thác, vận hành, đảm bảo an toàn an ninh là yêu cầu hết sức nghiêm ngặt. Vì vậy, phải tổ chức bộ máy nhân sự cho công ty này ngay từ bây giờ, để khi công trình từng bước đưa vào vận hành thử nghiệm cuối năm 2020 sẽ có đủ tổ chức bộ máy nhân sự.

Còn vấn đề giải ngân, trả nợ cho các nhà thầu thì sao, thưa ông?

Trước hết, triển khai theo chỉ đạo của UBND TP và ý kiến Kho bạc Nhà nước là hoàn thiện các thủ tục để đảm bảo vị trí pháp lý đối với công ty tư vấn chung của dự án. Chúng tôi đã có hướng để giải quyết ngay trong tuần này. Khi đã có cơ sở pháp lý thì tư vấn sẽ xác nhận khối lượng cho các nhà thầu đã triển khai. Trên cơ sở đó, Ban mới đề xuất để Kho bạc đồng ý giải ngân.

Đối với các nhà thầu, các gói thầu đã đầy đủ hồ sơ, yêu cầu các nhà thầu khẩn trương làm các thủ tục đảm bảo các quy định chuyển Kho bạc để giải ngân. Đối với nguồn vốn mà UBND thành phố đã đồng ý bố trí thì sẽ tập trung giải ngân ngay. Với các gói chưa bố trí đủ vốn hoặc chưa đủ pháp lý, sẽ tiếp tục đề xuất tạm ứng cho nhà thầu trên cơ sở pháp lý hiện nay và phù hợp với quá trình điều chỉnh tổng mức đầu tư.

Đối với khối lượng của các nhà thầu trong thời gian thực hiện mà thời hạn hợp đồng đã kéo dài hơn, Ban sẽ phối hợp với tổ công tác của các sở, ngành, tập trung đàm phán với các nhà thầu để gia hạn và có hiệu lực pháp lý trong các phụ lục hợp đồng. Đặc biệt, liên quan đến hợp đồng tư vấn chung hoặc hợp đồng của các gói thầu xây lắp ở gói thầu số 2, với vai trò chủ đầu tư, Ban sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp, hỗ trợ tối đa trong việc rút ngắn thời gian hoàn thiện thủ tục, kiểm tra xem xét hồ sơ, nhưng vẫn đảm bảo chính xác, để sớm chuyển sang Kho bạc và thanh toán cho nhà thầu.

Chủ trương đã có, chỉ còn cách làm

Vừa qua, Trung ương đã có chủ trương cho phép tăng vốn đối với dự án tuyến metro số 1, số 2. Đây có phải là tín hiệu đáng mừng với dự án?

Đây là tín hiệu lạc quan, tích cực đối với các dự án đường sắt đô thị tại TP HCM vì đã đảm bảo cơ sở pháp lý và thực tiễn. Chủ trương đã rõ, vấn đề hiện nay là phải khẩn trương thực hiện các công việc để cụ thể hóa chủ trương này.Hiện, chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, các kế hoạch, với vai trò của Ban sẽ tham mưu cho UBND thành phố cũng như các cấp có thẩm quyền thực hiện khi có chỉ đạo của Chính phủ.

Hiện nay tiến độ của dự án metro số 1 như thế nào?

Tiến độ tổng thể chắc chắn bị ảnh hưởng. Còn cụ thể đã bị ảnh hưởng ở gói thầu nào, các khâu nào, chúng tôi đang rà soát để nắm lại tiến độ tổng thể dự án cũng như từng gói thầu. Qua đó, sẽ có những giải pháp thúc đẩy cũng như điều chỉnh rút ngắn lại tiến độ của một số hạng mục mà chúng tôi có thể kiểm soát được.

Những vấn đề của Ban vừa qua cũng như tiến độ dự án tuyến metro số 1 liệu có ảnh hưởng đến việc kêu gọi nguồn vốn cho các dự án đường sắt đô thị khác của thành phố?

Sau khi ổn định lại tình hình của Ban, chúng tôi sẽ dành thời gian tiếp tục làm việc với các nhà tài trợ như: JICA, ADB, Keximbank,… và các nhà tài trợ của các nước quan tâm đến việc đầu tư các dự án đường sắt đô thị ở TP HCM. Trên cơ sở đó, sẽ tiếp tục trao đổi, có giải pháp để nhà tài trợ tiếp tục có niềm tin trong việc tài trợ nguồn vốn cho các dự án. Tín hiệu tích cực là các nhà tài trợ vẫn tin tưởng và mong muốn tài trợ cho các dự án. Chẳng hạn như JICA, ADB… cũng đã liên hệ để tuần tới làm việc với Ban về các dự án sắp tới.

Nhu cầu vốn cho các dự án đường sắt đô thị sắp tới là rất lớn, các nhà tài trợ cũng rất quan tâm. Đây là nhu cầu thiết thực giữa hai bên, quan trọng là làm sao hai bên có tiếng nói chung, có niềm tin để hợp tác, tài trợ nguồn vốn để từng bước xây dựng hoàn chỉnh hệ thống đường sắt đô thị cho TP HCM.

Xin cảm ơn ông!

Phan Tư (Thực hiện)