Lão tướng Bùi Lương: 'Mỗi bước chạy như một viên đạn bắn vào kẻ thù'

Trong giới Điền kinh, cựu VĐV Bùi Lương được xem như một "pho sử sống" với hành trình 60 năm gắn bó cùng bộ môn, trong đó có 20 năm (1957-1977) là VĐV và 40 năm (1980-2020) ở vị trí huấn luyện.

Trong quá trình thi đấu của mình, VĐV Bùi Lương đã đạt được vô số danh hiệu mà đáng kể nhất là 9 lần vô địch giải Việt dã toàn quốc (8 năm liên tiếp giành giải nhất), một thành tích đến nay chưa ai có thể vượt qua. Ông cũng là VĐV đã phá hai kỷ lục quốc gia chạy 5.000m với thành tích 15'45,5" và chạy 10.000m với 32'44,8" tại Đại hội Điền kinh năm 1967, đồng thời là một trong những cái tên được nhắc nhiều nhất trong số những VĐV đạt thành tích cao nhất tại các giải Việt dã "Tiền phong" từ 1958 – 1975 (giải đấu đầu tiên được tổ chức năm 1958, trong lần đầu tham dự, VĐV Bùi Lương đã về nhì với thành tích 17'08,3).

Thành tích đến nay của lão tướng Bùi Lương vẫn là một tượng đài khó xô đô (Ảnh: Tư liệu)

Để có được những thành tích này, VĐV Bùi Lương đã tự đặt ra cho bản thân một chế độ tập luyện nghiêm khắc. Ngay từ thời điểm ra Hải Phòng tập kết năm 1954 rồi đi làm công nhân theo ca ở nhà máy Xi măng Hải Phòng, ông chăm chỉ tập luyện hằng ngày bất chấp mọi khó khăn.

"Sáng đi làm thì mình tập chiều, chiều đi làm thì tập sáng còn hôm nào làm ca đêm thì tập tối. Kể cả sau này khi nhập ngũ, cứ 3h45 sáng hàng ngày là tôi dậy tập chạy bất kể nắng mưa, nóng lạnh. Mỗi ngày, mỗi tuần cố gắng nâng cao thành tích lên một chút. Không có kỷ luật tập luyện nào nghiêm khắc bằng kỷ luật do chính mình đặt ra, cứ tâm niệm như thế, bản thân tôi đã đạt được nhiều thành tích khi thi đấu" – VĐV Bùi Lương chia sẻ.

Vào đầu năm 1977, sau khi chia tay sự nghiệp VĐV, ông Bùi Lương trở thành HLV cự ly dài cho Hà Nội sau khi hoàn thành khóa học tại Đại học Thể dục Thể thao (Từ Sơn, Bắc Ninh). Là một VĐV giàu kinh nghiệm và nghiêm khắc, HLV Bùi Lương nhanh chóng cho ra lò thế hệ VĐV gồm nhiều gương mặt xuất sắc ở cự ly dài như: Đặng Thị Tèo (vô địch quốc gia các cự ly trung bình và dài, 6 lần vô địch việt dã, kỷ lục gia marathon toàn quốc), Nguyễn Thu Phương, Nguyễn Thị Hòa, Lưu Văn Hùng, Nguyễn Chí Đông...

Năm 1999 đến tuổi về hưu, ông tiếp tục được cử sang Trung Quốc cùng các VĐV tập huấn chuẩn bị cho SEA Games 22. Cho đến năm 2003, 2 học trò của ông đều giành huy chương là Đoàn Nữ Trúc Vân (HCV 10.000m, HCĐ 5.000m) và Nguyễn Thị Hòa (HCB marathon). Sau đó, HLV Bùi Lương chuyển sang huấn luyện ở đội tuyển Biên Phòng và vào Bình Phước.

"Mỗi bước chạy là một viên đạn bắn vào quân thù"

Có lẽ, với Bùi Lương, quãng thời gian chứa đựng nhiều cảm xúc nhất với ông là những ngày tập luyện, thi đấu trong tháng năm chiến tranh ác liệt.

Ông kể, tại giải Việt dã Toàn quốc tổ chức ở Hòa Bình năm 1970, khi giải đấu đang diễn ra, quân giặc đánh phá, thả bom ở bờ bên kia sông. Sức công phá của trái bom khiến đất đá, mảnh bom bay tứ tung, sang cả bờ bên này. Không may ông bị mảnh bom bay vào bắp đùi, nhưng lúc đấy, chàng trai sinh năm 1939 đã quyết tâm không bỏ cuộc, mà vừa bưng vết thương vừa chạy, chỉ đến khi về đích mới buông ra.

Lão tướng Bùi Lương kể lại cảm xúc ngày giải phóng

"Cảm xúc lớn nhất với tôi có lẽ là ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Mình sinh ra, lớn lên ở Sài Gòn, ra Bắc tập luyện nhưng vẫn luôn mong ngóng có ngày trở về miền Nam để tiếp tục tập luyện, thi đấu, gặp lại anh em, bạn bè. Lúc nghe tin chúng ta đã giành chiến thắng, thống nhất đất nước thì cảm giác lúc ấy nôn nóng lắm, muốn làm sao trở về miền Nam nhanh nhất có thể" – ông Bùi Lương tâm sự.

Dẫu vậy, phải đến năm 1976, HLV Bùi Lương mới thật sự được hoàn thành mong ước khi một cuộc thi Marathon được tổ chức ở sân Thống Nhất. Đến thời điểm này, HLV Bùi Lương đã ở tuổi 37, phong độ, sức khỏe đã không còn. Ông kết thúc lượt chạy của mình ở vị trí thứ 3 chung cuộc.

"Đến lúc ấy mình cũng đã lớn tuổi rồi, không giữ được phong độ nữa, lúc ấy chỉ về thứ 3 nhưng đã được toại nguyện là trở về miền Nam để chạy, để cho anh em thấy rằng Bùi Lương đã trở về. Lúc trở về xúc động lắm, cảm xúc lúc ấy không thể nói thành lời vì đã mong đợi rất lâu. Trong quá trình tập luyện ở Bắc, mình luôn cố gắng tập luyện, thi đấu để có được thành tích tốt nhất, đóng góp cho nền thể thao nước nhà. Tôi luôn nghĩ rằng, mỗi bước chạy là một viên đạn bắn vào quân thù, giải phóng miền Nam" – HLV Bùi Lương cho biết.

Cho đến nay, dù đã 83 tuổi và đã trở về Hà Nội sinh sống cùng gia đình, nhưng HLV Bùi Lương vẫn tiếp tục theo đuổi đam mê Điền kinh của mình. Cố định các buổi sáng trong tuần, ông đều có mặt ở công viên Thanh Xuân (Quận Thanh Xuân, Hà Nội) để truyền kinh nghiệm cho các VĐV nghiệp dư. Bên cạnh đó, nhiều giải đấu lớn trong nước cũng thường xuyên mời ông về làm cố vấn, trọng tài.

Đăng Huy