Lao động 'chui' dễ trở thành nạn nhân buôn bán người

Nhiều lao động "chui" ở Trung Quốc may mắn trở về an toàn (ảnh minh họa)

6 tháng đầu năm có trên 16.000 lượt người tự ý sang Trung Quốc

Không có việc làm ổn định, không am hiểu pháp luật, nghe theo xúi giục của kẻ xấu muốn tìm việc làm lương cao…, nhiều lao động người Việt sang Trung Quốc làm thuê đều tự ý vượt biên bằng đường mòn, lối tắt trên đồi qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn mà không hề hay biết cạm bẫy đang chực chờ họ. Nhẹ thì bị công an Trung Quốc bắt vì nhập cảnh trái phép, nặng thì bị lừa bán, bị bóc lột sức lao động… thậm chí có thể mất mạng bất cứ lúc nào nơi đất khách quê người.

Anh Phùng Văn K ở huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình vẫn chưa hoàn hồn sau một thời gian dài bị giam giữ nơi đất khách, trắng tay về nước cộng thêm một khoản vay mượn làm lộ phí. Anh K cho biết: Đầu năm không có việc làm, thấy mọi người rủ sang Trung Quốc làm cho công ty, vợ chồng tôi cũng đi. Chúng tôi đi qua đường đồi, sang đến Bằng Tường thì bị Công an Trung Quốc bắt và bị giam giữ cùng với mấy trăm người do nhập cảnh trái phép.

Tương tự, anh Nguyễn Văn B ở xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang còn vương nét sợ hãi trên khuôn mặt khi kể lại quá trình trốn sang làm thuê ở Trung Quốc theo đường mòn ở tỉnh Lạng Sơn. Anh B cho biết: Công việc vất vả với thời gian làm việc từ 10 đến 12 giờ/ngày nên chẳng khác nào đi đày ải. Làm việc được thời gian ngắn thì chúng tôi bị Công an Trung Quốc bắt, giam giữ 2 tháng rồi trao trả về nước với 2 bàn tay trắng.

Đây chỉ là hai trong số hàng ngàn trường hợp NLĐ “chui” trên địa bàn Trung Quốc được cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ và được trao trả lại cho Việt Nam. Theo thống kê của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Lạng Sơn, những tháng đầu năm 2017, có trên 16.000 lượt NLĐ Việt Nam tự ý sang Trung Quốc. Trong đó chủ yếu là người ngoài tỉnh và cư dân một số huyện biên giới của tỉnh như: Lộc Bình, Cao Lộc, Tràng Định.

Làm gì ngăn chặn?

Là tuyến biên giới trọng điểm phía Bắc với nhiều cửa khẩu lớn và đường mòn, lối tắt qua Trung Quốc, nhiều năm qua, Lạng Sơn luôn được đánh giá là một điểm nóng về tội phạm mua bán người và cho đến nay, nỗi lo về vấn nạn nguy hiểm này vẫn chưa được chấm dứt.

Tính trung bình tháng nào cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn cũng phát hiện và xử lý một hoặc vài vụ mua bán người, trong đó phần lớn là phụ nữ, trẻ em bị lừa sang TQ bán mà bọn "ma cô", "mẹ mìn" là "tác giả". Lóa mắt trước đồng tiền, chúng tìm mọi thủ đoạn đẩy những số phận đáng thương qua bên kia biên giới để "sang tay" cho các động mại dâm hoặc làm vợ cho những người đàn ông TQ không có khả năng kết hôn với phụ nữ bản xứ. Triệu Thị D. ở xã Hợp Thành, huyện Cao Lộc là một trong hàng trăm nạn nhân bị mua bán theo kiểu táng tận lương tâm như vậy.

Ngoài ra, trong số những nạn nhân cũng có không ít là những lao động "chui" sang Trung Quốc làm thuê những mong có thu nhập nhưng vô tình biến mình thành con mồi cho các tổ chức, cá nhân buôn bán người.

Trước thực tế trên, ngành chức năng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã có nhiều giải pháp ngăn chặn lao động xuất cảnh trái phép. Cụ thể, lực lượng Công an, Bộ đội biên phòng, hội LHPN các cấp, ngành lao động… đã tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật, cho người dân vay vốn giải quyết việc làm, xử lý nghiêm tình trạng môi giới, dẫn dắt NLĐ trái phép qua biên giới.

Bà Hoàng Thị Lê, Phó trưởng Phòng Việc làm – An toàn lao động, Sở LĐTB&XH tỉnh Lạng Sơn cho biết: Cụ thể hóa các nội dung của bản thỏa thuận hợp tác, cuối tháng 5/2017, Đoàn đại biểu của Sở LĐTB&XH đã hội đàm và tiến hành ký kết biên bản với Cục Tài nguyên nhân lực và An sinh xã hội, thành phố Sùng Tả về cơ chế hợp tác quản lý lao động qua biên giới. Đồng thời, sở cũng chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố xây dựng và hướng dẫn cụ thể về quy trình thực hiện cơ chế hợp tác quản lý lao động qua biên giới theo Hướng dẫn số 749/HD-SLĐTBXH ngày 27/6/2017. Hiện 11 huyện, thành phố đã có văn bản triển khai thực hiện. Trung tâm Dịch vụ Việc làm tỉnh bước đầu cũng đã quan hệ, phối hợp trao đổi thông tin về cơ chế hoạt động cung ứng lao động với Công ty TNHH Dịch vụ Việc làm Trung Quốc – Thái Lan – Việt Nam – Sùng Tả.

Đại tá Lê Văn Trung, Trưởng phòng Quản lý Xuất nhập cảnh, Công an tỉnh cho biết: Hiện đơn vị tích cực phối hợp với các phòng LĐTB&XH huyện, thành phố để tuyên truyền về việc xuất nhập cảnh và làm các thủ tục liên quan như cấp giấy thông hành hoặc hộ chiếu một cách nhanh chóng, thuận lợi nhất. Tuy chưa phát sinh lao động xuất nhập cảnh theo cơ chế phối hợp này, nhưng đây cũng là giải pháp hữu hiệu để quản lý Nhà nước về lao động qua biên giới.

Huyền Anh