Làng Homestay của người Dao trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Với vị trí là cửa ngõ của Cao nguyên đá Đồng Văn - Công viên địa chất toàn cầu, cách trung tâm huyện Quản Bạ khoảng 8km, cộng với đặc điểm khí hậu mát mẻ của vùng núi cao trên 1.000m và đặc điểm văn hóa đặc trưng của đồng bào thiểu số, thôn Nặm Đăm (xã Quản Bạ, Quản Bạ, Hà Giang) có lợi thế trong việc phát triển du lịch cộng đồng.

Nhằm phát huy lợi thế này, chính quyền địa phương đã lựa chọn phương án xây dựng làng văn hóa du lịch cộng đồng gắn với xây dựng Nông thôn mới.

Sau nhiều năm triển khai, Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Nặm Đăm đã cơ bản được hoàn thành với điện, đường, nhà văn hóa, bảo tàng, địa điểm lưu trú cho khách du lịch.

Thôn Nặm Đăm chỉ có 52 hộ gia đình dân tộc Dao, nhưng có tới 25 nóc nhà kinh doanh mô hình dịch vụ lưu trú homestay.

Trong đó có 9 hộ làm dịch vụ homestay đủ tiêu chuẩn đón khách, 50 hộ có nhà trình tường (nhà làm bằng đất) theo kiểu kiến trúc truyền thống.

Với chi phí đầu tư khoảng 200 triệu đồng, mỗi hộ dân sẽ xây được một căn nhà với 6 giường, 1 bếp ăn, một phòng khách… để phục vụ khách du lịch có nhu cầu lưu trú, góp phần tạo thêm nguồn thu nhập cho gia đình, trung bình từ 15 - 20 triệu đồng/tháng.

Những ngôi nhà trình tường làm bằng đất đỏ, được tu sửa kiên cố, trong nhà ngoài ngõ sạch sẽ, các thiết bị đồ đùng được trang bị đầy đủ, công trình phụ hiện đại… không chỉ giữ được không gian văn hóa bản địa mà còn đáp ứng được những nhu cầu thiết yếu của khách du lịch.

Đến với Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Nặm Đăm, du khách được trải nghiệm một không gian văn hóa đặc trưng về kiến trúc (nhà trình tường), về nghệ thuật với những làn điệu dân ca (hát đối, hát giao duyên, hát đám cưới…), các lễ hội (lễ cấp sắc, lễ cúng cơm mới, lễ hội cầu mùa…) của dân tộc Dao.

Bàn thờ trong một nếp nhà người Dao

Áo tơi được làm bằng đuôi ngựa, một loại áo khoác để tránh mưa nắng, đặc biệt trong thời tiết rét buốt của đồng bào người Dao nơi núi cao.

Trang phục của phụ nữ Dao nổi bật với những hoa văn tự thêu tay, kèm theo đó là những trang sức bằng bạc (hoa tai, vòng cổ, vòng tay) và khăn quấn đầu với màu sắc rực rỡ.

Người phụ nữ Dao mặc trang phục truyền thống trên đường đi làm về

Tháng 1/2017, tại diễn đàn Du lịch Đông Nam Á – ATF 2017 tổ chức tại Singapore, đã chứng nhận danh hiệu “Nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê đạt tiêu chuẩn ASEAN” cho 5 hộ dân của Việt Nam, trong đó có Dao Homestay tại thôn Nặm Đăm.

Với việc được quốc tế công nhận, lượng khách cả trong nước và nước ngoài đến đây thăm quan, lưu trú ngày càng tăng – từ 320 lượt khách năm 2012, đến 3.000 lượt khách năm 2016, lên 4.441 lượt khách năm 2017.

Từ thực tế đó, thấy hình thức kinh doanh này có hiệu quả, ngày càng có nhiều hộ dân đầu tư để cải tạo, tu sửa và xây dựng nhà để làm homestay.

Bên cạnh đó, vẫn còn những hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện xây dựng nhà để kinh doanh homestay.

"Nhà em nghèo nên không đủ tiền làm homestay chị ạ", người phụ nữ Dao trong hình chia sẻ với một khách du lịch.

Nhằm dựa vào thế mạnh vùng đất này để nâng cao đời sống - thu nhập của đồng bào nơi đây, UBND huyện Quản Bạ đã ban hành Đề án xây dựng Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Nặm Đăm đạt tiêu chuẩn “Du lịch dựa vào cộng đồng ASEAN” giai đoạn 2018 - 2020.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2020, thôn Nặm Đăm sẽ đạt tiêu chuẩn “Du lịch dựa vào cộng đồng ASEAN” với tất cả các hộ tham gia làm dịch vụ, du lịch và được hưởng quyền lợi từ du lịch.

Trường Hùng