Lần đầu tiên Việt Nam 'chia gan để ghép' cho hai người

Ngày 15/3, Gs.Ts Trần Bình Giang, Giám đốc BV Việt Đức, cho biết, lần đầu tiên BV thực hiện thành công ca phẫu thuật “chia gan để ghép” cho 2 bệnh nhân nhận gan từ một người hiến chết não.

Theo hồ sơ bệnh án, một nam bệnh nhân bị tai nạn giao thông chết não và gia đình đã hiến tạng cho BV. Sau khi làm các xét nghiệm, xác định chỉ số của những người nhận tạng, ngày 9/3, ca mổ đa tạng được tiến hành lúc 7h30 và kết thúc lúc 23h30.

Theo đó, các kíp phẫu thuật đã lấy đa tạng để ghép cho năm bệnh nhân gồm một bệnh nhân ghép tim, hai bệnh nhân ghép gan và hai bệnh nhân ghép thận. Ngoài ra, BV còn lấy các đoạn mạch máu để gửi vào Ngân hàng mô bảo quản để ghép cho các bệnh nhân khác.

Bệnh nhân ghép gan đang được chăm sóc tại phòng đặc biệt

Riêng đối với ca ghép gan, có hai bệnh nhân được nhận. Trường hợp thứ nhất là bệnh nhi 8 tuổi, bị suy gan – hôn mê gan do xơ gan mất bù/bệnh nhân bị rối loạn chuyển hóa đồng (bệnh Wilson) và teo đường mật bẩm sinh. Đây là bệnh nhân có sự kết hợp giữa 2 bệnh lý hiếm và nặng, cần ghép gan cấp cứu. Trường hợp thứ hai hai bệnh nhân 49 tuổi, bị ung thư gan trên nền gan xơ.

Ca mổ có sự kết hợp của các chuyên gia đầu ngành tại bệnh viện từ nhiều chuyên khoa: phẫu thuật ghép tạng; phẫu thuật tim mạch; phẫu thuật vi phẫu; gây mê hồi sức; chẩn đoán hình ảnh; các labo xét nghiệm.

Sau ghép 6 ngày, tất cả các bệnh nhân đều hồi phục. Hai bệnh nhân ghép gan đã tự thở, tỉnh táo, các chức năng của gan mới đã hoạt động tốt và hòa hợp với người nhận.

Các bác sĩ theo dõi sức khỏe cho bệnh nhân

Theo Gs Trần Bình Giang, ca ghép gan đầu tiên trên thế giới được thực hiện thành công năm 1967 bởi T.E. Starzl tại Mỹ. Năm 1988 Pichlmary tại Hannover đã thực hiện chia gan để ghép cho 2 bệnh nhân. Kỹ thuật chia gan để ghép là việc các bác sĩ chia gan làm 2 phần, gồm phần ghép cho trẻ em và phần ghép cho người lớn. Kỹ thuật này rất khó, nên hiện nay chưa phổ biến trên thế giới. Theo tổng kết đến năm 2016, tại Mỹ là quốc gia ghép gan nhiều nhất thế giới thì số ca chia gan để ghép chỉ chiếm 1%.

Ca ghép gan cho người lớn đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện thành công ở BV Việt Đức vào ngày 28/11/2007. Đến ngày 15/04/2010 BV đã thực hiện thành công ca ghép gan từ người cho chết não (ca ghép đầu tiên tại Việt Nam). Hiện tại BV đã chủ động trong hầu hết các kỹ thuật ghép gan: ghép toàn bộ từ người cho chết não, ghép gan bán phần từ người cho sống, giảm thể tích gan từ người cho chết não để ghép. Số lượng ca ghép gan của BV Việt Đức là 62 trường hợp chiếm hơn 50% toàn bộ số ghép gan cả nước.

GS. Trần Bình Giang cũng cho biết, khó khăn lớn nhất của ghép gan là sự khan hiếm của nguồn tạng. Do vậy, số lượng gan ghép chỉ thỏa mãn khoảng 10-15% nhu cầu. Chính vì vậy BV đã chủ trương tăng tối đa khả năng ghép gan cho bệnh nhân, trong đó giao cho Trung tâm ghép tạng nghiên cứu triển khai kỹ thuật chia gan để ghép.

Trần Hiếu