Lần đầu tiên tìm ra hoạt chất điều trị bệnh viêm gan B mạn tính từ cây nhó đông

Nhó đông – cây thuốc quý ở vùng cao Tây Bắc

Cây nhó đông có tên khoa học là Morinda longissima Y.Z.Ruan thuộc họ cây Cà phê, là cây bụi, thân gỗ, cao khoảng 2m-4m, rễ có màu vàng. Tại Việt Nam, cây mọc hoang dã và thường được phân bổ ở các vùng Sơn La, Lai Châu, Quảng Nam, Thừa Thiên Huế.

Cây nhó đông từ lâu đã được biết đến là một vị thuốc Đông y được bà con vùng Sơn La, Lai Châu sử dùng để chữa bệnh vàng da, viêm gan, xơ gan. Bộ phận dùng làm thuốc là rễ của cây nhó đông, có thể thu hái quanh năm, tốt nhất là vào mùa thu. Rễ cây sau khi được đào về, rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô.

Cây nhó đông – cây thuốc quý của vùng Tây Bắc

Rễ cây nhó đông sấy khô có vị đắng, màu vàng, tính bình , không độc, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kiện tỳ, hoạt huyết, tiêu viêm, tán ư, chữa viêm gan, vàng da, xơ gan. Đồng bào ở vùng xã Chiềng An, thị xã Sơn La còn dùng rễ hoặc thân già của cây nhó đông để chữa bệnh viêm đại tràng, và bệnh gan cho kết quả tốt.

Mặc dù bà con đồng bào vùng Sơn La, Lai Châu chưa lý giải được vì sao cây nhó đông lại có thể chữa bệnh gan. Tuy nhiên từ đời này qua đời khác vẫn sử dụng loại cây này như một kinh nghiệm dân gian quý báu khi gặp phải các bệnh về gan nguy hiểm.

Tìm ra bài thuốc chữa bệnh gan từ cây nhó đông

Tình hình mắc bệnh viêm gan virus B, C ở nước ta hiện nay vô cùng lớn. Khoảng 20% dân số đang bị viêm gan B, số người chết hàng năm là hơn 100 nghìn người. Trong khi đó 90% bệnh nhân viêm gan C lại có nguy cơ chuyển biến thành ung thư gan, vô cùng nguy hiểm.

Khi virus viêm gan B ở thể hoạt động, nó làm tổn thương tế bào gan, bắt buộc người bệnh phải điều trị tích cực điều trị nhằm kìm hãm sự phát triển của virus viêm gan. Tuy nhiên thuốc kháng virus hiện nay đa số là nhập khẩu, rất tốn kém khiến nhiều người bệnh phải mất rất nhiều chi phí mà bệnh không thuyên giảm nhiều.

Virus viêm gan B rất nguy hiểm khi ảnh hưởng tế bào gan và gây ra nhiều bệnh nguy hiểm

Tại Việt Nam, chưa có một công bố khoa học nào về điều trị viêm gan virus B từ cây thuốc Việt Nam. Đã có nhiều nghiên cứu đánh giá tác dụng của cây nhó đông trong việc hỗ trợ bảo vệ tế bào gan và chữa viêm gan mạn tính do độc. Nhưng có công trình nào công bố về thành phần hoạt chất nào trong rễ cây nhó đông có tác dụng kháng HBV (virus viêm gan B).

Dựa trên tình hình thực tế này, lần đầu tiên tại Việt Nam, các nhà khoa học của Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên thuộc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu chiết xuất hoạt chất và bào chế thuốc điều trị viêm gan virus từ rễ cây Nhó Đông”. Mã số đề tài : KC.10.45/11-15). Đề tài nghiên cứu thuộc Chương trình Ngiên cứu Ứng dụng và phát triển công nghệ tiên tiến phục vụ bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng Cấp quốc gia.

Chủ nhiệm đề tài là Thạc sĩ Trần Thu Hường, đồng tham gia là tập thể các Phó giáo sư. Tiến sĩ, Thạc sĩ của Viện hóa học các hợp chất thiên nhiên. Quá trình nghiên cứu có sự tham gia của Trường Đại học Chungnam Hàn Quốc. Những kết quả từ quá trình nghiên cứu đã mở ra một hướng mới trong điều trị viêm gan virus B, C và các bệnh suy giảm chức năng gan khác.

Đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước về chiết xuất hoạt chất cây nhó đông điều trị viêm gan virus đăng trên Tạp chí Y học Việt Nam Tháng 2/2016

Quá trình nghiên cứu đánh giá tác dụng ức chế sự nhân lên của virus viêm gan B (HBV) trong tế bào ung thư gan HepeB (tế bào ung thư gan của người nhiễm HBV) bằng các sản phẩm chiết xuất từ rễ cây nhó đông. Kết quả cho thấy các sản phẩm chiết xuất từ rễ cây nhó đông có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus dao động từ 49,1 – 97,2 ở thời điểm 48h và 68,6 – 90,5 % ở thời điểm 72 giờ sau khi dùng thuốc.

Hiệu quả kháng virus viêm gan B của rễ cây nhó đông trong nghiên cứu này tương đương Lamivudine - một trong các loại thuốc có tác dụng kháng virus viêm gan B đã được kiểm chứng lâm sàng và đang được áp dụng điều trị cho bệnh nhân nhiễm virus viêm gan B. Việc phát hiện ra hoạt chất Mologosit chiết xuất từ cây nhó đông là một thành tựu lớn mang tính bước ngoặt cho việc điều trị bệnh viêm gan virus, nhất là viêm gan B tại Việt Nam.

Kết quả của công trình nghiên cứu khoa học này đã được đăng tải trên rất nhiều tạp chí khoa học, y học nổi tiếng như: Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tạp chí Y dược học quân sự (Học viện Quân y Việt Nam) và một số trang báo Y học quốc tế khác.

Nhó Đông Gan Việt – “Cứu tinh” cho bệnh nhân mắc viêm gan B

Sau khi nghiên cứu thành công, chiết xuất Mologosit từ rễ cây nhó đông được chuyển giao và chế tạo thành sản phẩm Nhó Đông Gan Việt. Trước khi tới tay bệnh nhân, Nhó Đông Gan Việt đã được kiểm tra và đáp ứng tất cả những yêu cầu nghiêm ngặt về thành phần, chất lượng của Trung tâm thuốc – thực phẩm và nghiên cứu ứng dụng do Sở Khoa học công nghệ HN. Được Cục an toàn thực phẩm – Bộ Y tế kiểm định chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm theo đúng quy định.

Với chiết xuất Mologosit từ rễ cây nhó đông, các nhà khoa học đã nghiên cứu công thức và bào chế thành công viên nang Nhó Đông Gan Việt. Với dạng viên thành phần thiên nhiên đã được nghiên cứu lâm sàng trên bệnh nhân viêm gan virus B mạn tính thể hoạt động và đem đến hiệu quả rất tích cực. Cụ thể, sử dụng Nhó Đông Gan Việt giúp:

- Ức chế hoạt động và sự nhân lên của virus viêm gan B, kể cả viêm gan A và viêm gan C, dần dần làm giảm mật độ virus và đưa virus về trạng thái âm tính

- Giải độc gan, bảo vệ gan, giảm men gan, tăng cường chức năng gan

- Ngăn ngừa sự tiến triển của xơ gan và bảo vệ gan trong các trường hợp suy giảm chức năng gan khác.

Nhó Đông Gan Việt là bước đột phá trong điều trị viêm gan virus tại Việt Nam

Hiện nay, Nhó Đông Gan Việt đã được đưa vào sử dụng rộng rãi cho bệnh nhân điều trị viêm gan virus trên khắp cả nước và mang lại những hiệu quả điều trị rất tích cực. Chi phí điều trị giảm đáng kể so với điều trị bằng những loại thuốc nhập ngoại, cũng không đem tới những tác dụng phụ giống như thuốc Tây y trước đây.

Việc tìm ra hoạt chất Mologosit chiết xuất từ cây nhó đông của các nhà khoa học Việt Nam được coi là một bước ngoặt quan trọng. Nó tạo ra một bước đột phá mới, mở ra một “cuộc cách mạng” giúp hàng triệu bệnh nhân viêm gan B mạn tính, viêm gan C, viêm gan A và các bệnh lý về gan khác. Nhó Đông Gan Việt giúp người Việt tiếp cận với một cách điều trị mới, an toàn, hiệu quả với chi phí rẻ hơn nhiều so với các sản phẩm của nước ngoài./.

Mai Xuân Hùng