Lần đầu tiên dùng màng ngoài tim bò thay thế đoạn động mạch chủ cứu bệnh nhân

Các bác sĩ thực hiện cuộc phẫu thuật dài 11 tiếng xuyên đêm.

Chiều 4/6, Khoa Hồi sức – Phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, vừa phẫu thuật xuyên đêm và dùng kỹ thuật lần đầu tiên áp dụng tại Việt Nam, cứu sống người đàn ông 51 tuổi ở tỉnh Đồng Nai.

Theo đó, tối 26/3, bệnh nhân được đưa đến khoa Cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy trong tình trạng đau ngực dữ dội, đau lan ra sau lưng. Sau khi được tiến hành xét nghiệm sàng lọc COVID-19 tại khoa Cấp cứu, bệnh nhân nhanh chóng được chuyển lên khoa Hồi sức - Phẫu thuật tim.

Qua thăm khám, hỏi bệnh sử và xem xét kết quả CT-scan ngực…, các bác sĩ khoa Hồi sức – Phẫu thuật tim đánh giá đây là một trường hợp bệnh rất nặng, nguy cơ tử vong cao. Bệnh nhân được đội ngũ bác sĩ chẩn đoán phình động mạch chủ ngực vỡ, rò vào thực quản.

Màng ngoài tim bò được dùng để làm ống thay thé đoạn động mạch của bệnh nhân.

Một cuộc hội chẩn liên chuyên khoa lập tức được tổ chức ngay trong đêm tại khoa Hồi sức - Phẫu thuật tim, với sự tham gia của các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm đến từ các khoa: Hồi sức - Phẫu thuật tim, Ngoại lồng ngực, Ngoại tiêu hóa, Tim mạch can thiệp, Nội soi, Bệnh nhiệt đới và Gây mê - Phẫu thuật tim.

Sau gần 30 phút hội chẩn và đánh giá tình trạng bệnh nhân, các bác sĩ thống nhất phương án tối ưu cho bệnh nhân là mổ cấp cứu. Trong thời gian các bác sĩ hội chẩn, bệnh nhân cũng đã nhanh chóng được thực hiện các xét nghiệm tiền phẫu cũng như chụp mạch vành.

Bệnh nhân được chuyển vào phòng mổ lúc 19h ngày 26/3, các bác sĩ thuộc nhiều chuyên khoa khác nhau cũng bắt đầu một cuộc chiến cam go để dành giật lại sự sống cho bệnh nhân. Sau khi ê-kíp Nội soi tiêu hóa tiến hành nội soi, xác định và ghi nhận vị trí rò động mạch chủ vào thực quản, các cuộc mổ được tiến hành lúc 21h cùng ngày.

Ca phẫu thuật được kéo dài xuyên đêm với sự phối hợp ăn ý và khẩn trương của các bác sĩ, phẫu thuật viên… đến từ nhiều chuyên khoa khác nhau. Đến 8h sáng 27/3, cuộc phẫu thuật mới kết thúc.

BS CK2 Nguyễn Thái An chia sẻ về trường hợp của bệnh nhân.

Sau cuộc mổ kéo dài 11 giờ đồng hồ, bệnh nhân tiếp tục được chăm sóc tích cực bởi các bác sĩ hồi sức, được truyền kháng sinh, hỗ trợ dinh dưỡng, hô hấp… và tình trạng sức khỏe cải thiện từng ngày. Bệnh nhân đã hồi phục và được xuất viện. Ở những lần tái khám sau đó, các bác sĩ đều ghi nhận sự hồi phục nhanh chóng ở bệnh nhân sau khi thực hiện đúng phác đồ điều trị.

Ngày 4/6, bệnh nhân tiếp tục quay lại Bệnh viện Chợ Rẫy tái khám, với các xét nghiệm đều cho kết quả tốt, bệnh nhân ăn tốt qua sonde, vết mổ khô, da hồng hào, tự đi lại nhanh nhẹn…

BS CK2 Nguyễn Thái An, Trưởng khoa Hồi sức – Phẫu thật tim Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, đối với bệnh nhân này việc chẩn đoán phải được tiến hành thật nhanh để xác định đúng là bị rò động mạch chủ thực quản, bởi nếu không chẩn đoán đúng và giải quyết kịp thời, bệnh nhân sẽ bị tử vong do mất máu.

Bệnh nhân đã hồi phục và được xuất viện.

Ở bệnh lý này, điểm đặc biệt là thương tổn phình động mạch chủ nằm trong một môi trường nhiễm trùng, nên cần có những phương án phẫu thuật đặc biệt và kỹ lưỡng. Nếu dùng những ống ghép thông thường để nối, chỉ sau vài tuần ống ghép có thể bị bung ra do môi trường nhiễm trùng, khiến bệnh nhân tử vong.

Do đó, các bác sĩ đã quyết định sử dụng vật liệu sinh học là một màng ngoài tim bò đã qua xử lý, có kích thước 8cm x 14cm, cuộn và khâu lại thành một đoạn ống để thay vào đoạn động mạch chủ cần cắt đi. Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam, một loại vật liệu sinh học là màng ngoài tim bò được sử dụng trong phẫu thuật động mạch chủ. Vật liệu này có tính đàn hồi và có khả năng chống nhiễm trùng tốt hơn các loại vật liệu cơ học.

Theo BSCK2 Nguyễn Thái An, bệnh nhân thoát được “cửa tử” là nhờ sự phối hợp hết sức khẩn trương, đồng bộ và chuyên nghiệp của đội ngũ y bác sĩ đến từ nhiều chuyên khoa khác nhau của Bệnh viện Chợ Rẫy. Nhưng đây mới chỉ là giai đoạn đầu tiên trong quá trình điều trị của bệnh nhân là giải quyết thương tổn ở động mạch chủ để giữ lại mạng sống.

Bước tiếp theo, các bác sĩ đang tiếp tục điều trị cho bệnh nhân bằng toa thuốc ngoại trú, đưa ra chế độ dinh dưỡng phù hợp để nâng tổng trạng của bệnh nhân lên, nhằm chuẩn cho cuộc phẫu thuật tái tạo đường tiêu hóa, đưa bệnh nhân trở lại cuộc sống bình thường như trước đây.

Ngô Bình