Làm sao để Ủy ban quản lý vốn nhà nước không trở thành cơ quan quá quyền lực?

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kì tháng 9/2018, ông Lê Quang Mạnh, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư đã giải đáp trước câu hỏi làm sao để Ủy ban quản lý vốn nhà nước không trở thành một cơ quan quá quyền lực, thậm chí quan liêu như Thủ tướng đã lưu ý trong lễ ra mắt.

Theo ông Mạnh, mục tiêu của Chính phủ khi thành lập cơ quan này là để xóa bỏ tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi, tức là tình trạng bộ chuyên ngành vừa ban hành chính sách cho một lĩnh vực nào đó, vừa trực tiếp quản lý các doanh nghiệp. Ông cũng cho biết, khuôn khổ pháp lý được xây dựng phải tách bạch chức năng quản lý nhà nước và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Hai lãnh đạo cao cấp nhất của ‘siêu’ Ủy ban.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết, ngày 29/9, Chính phủ đã ban hành Nghị định 131 đưa ra hành lang pháp lý cho sự hoạt động của Ủy ban này. Trong đó có một số nội dung quy định trách nhiệm quản lý vốn của siêu Ủy ban tại 19 doanh nghiệp.

Theo ông, cơ quan này sẽ thay nhà nước giám sát khối tài sản, khối vốn của nhà nước tại các doanh nghiệp, chứ không phải cơ quan chỉ đạo việc sử dụng vốn. Do đó, Ủy ban chỉ tập trung vào việc giám sát vốn đó đang được sử dụng có hiệu quả hay không, có khả năng, nguy cơ thất thoát không để triển khai các biện pháp can thiệp. Có nghĩa là, cơ quan này tập trung vào chức năng giám sát chứ không phải hành chính.

Thứ trưởng cũng cho biết, hiện nay công tác giám sát vốn tại các doanh nghiệp này được thực hiện không thường xuyên, không có cơ quan chuyên trách. Việc thành lập Ủy ban hướng đến giám sát thường xuyên, trông coi kỹ càng để nếu thấy nguy cơ thất thoát, tình trạng sân trước sân sau thì cơ quan này sẽ chịu trách nhiệm giải quyết.

Cũng theo ông Mạnh, sẽ nâng cao trách nhiệm giải trình trong quá trình giám sát cũng như sử dụng vốn và gắn trách nhiệm về quản lý tài sản của nhà nước trong các doanh nghiệp này với những cá nhân cụ thể.

"Chỉ khi nào chúng ta gắn được trách nhiệm với những cá nhân cụ thể thì lúc đó mới có cơ chế, cách thức đảm bảo những nguồn lợi không bị lãng phí", ông Mạnh nói.

Bên cạnh đó, theo ông Mạnh, vừa qua thông tin về doanh nghiệp nhà nước thiếu sự tường minh, công khai hóa, Ủy ban sẽ xây dựng lộ trình rõ ràng để đưa ra mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, dữ liệu lớn để quản lý, giám sát một cách thường xuyên nhưng không làm cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước được thành lập từ tháng 2 và vừa ra mắt ngày 30/9, do ông Nguyễn Hoàng Anh - cựu Bí thư tỉnh ủy Cao Bằng giữ chức Chủ tịch. Ủy ban là cơ quan thuộc Chính phủ, thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và phần vốn nhà nước đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật.

Hoàng Dương