Làm sao để đơn giản hóa công tác lễ tân ngoại giao?

Hiện nay một số quy định lễ tân thời xưa vẫn tồn tại và có hiệu lực.

Trước Thế chiến thứ II, ở nhiều nước, đoàn Ngoại giao chỉ gồm vài chục sứ quán, ngày nay con số đó đã lên tới hàng trăm. Nếu trước kia, việc một lãnh đạo Nhà nước ra nước ngoài là sự kiện hãn hữu thì ngày nay việc đó trở thành thường xuyên, đa dạng về cả tính chất và mục đích.

Đặc biệt, ngày nay, trong mối quan hệ quốc tế không chỉ có các chủ thể đơn thuần là quốc gia có chủ quyền mà còn có nhiều chủ thể khác như các tổ chức hay các diễn đàn quốc tế, các vùng lãnh thổ…

Mặc dù vậy, hiện nay một số quy định lễ tân thời xưa vẫn tồn tại và có hiệu lực. Ở một số nước, một số điểm cơ bản của nghi thức ngoại giao được đề ra từ thời phong kiến còn được giữ lại, cho dù trong điều kiện hiện nay, nghi thức đó hầu hết là không còn phù hợp với ý nghĩa của sự kiện.

Trước sự phát triển của quan hệ quốc tế, vấn đề đang được đặt ra ở nhiều nước là cần phải đơn giản hóa công tác lễ tân, đặc biệt trong nghi lễ ngoại giao đón tiếp các đoàn khách nước ngoài, lược bớt những thủ tục lễ tân rườm rà theo hướng thiết thực và tiết kiệm.

Tuy nhiên, nghi lễ ngoại giao có cơ sở xuất phát từ các quy tắc của phép lịch sự quốc tế, từ sự tôn trọng lẫn nhau giữa các quốc gia trong quan hệ quốc tế. Do tính chất quốc tế của lễ tân ngoại giao mà việc tuân thủ các quy tắc đã được thiết lập với sự đồng tình chung là tiêu chuẩn về lễ tân ngoại giao trong mối bang giao giữa các quốc gia.

Mặc dù không có tính bắt buộc nhưng thực tiễn hoạt động ngoại giao cho thấy các nước, các nhà ngoại giao đều tôn trọng. Việc xa rời, vi phạm hay xử sự một cách thiếu cân nhắc, thiếu cẩn trọng đối với các quy tắc đã được thừa nhận có thể gây ra những hiểu nhầm đáng tiếc, hoặc có thể dẫn đến những tình huống phức tạp trong quan hệ.

Hoa Kỳ vốn là một nước không có sự quan tâm sâu sắc về mặt lễ tân ngoại giao như ở các nước châu Âu hay châu Á với truyền thống lễ nghi của thời phong kiến. Tuy nhiên, để chuẩn bị đón tiếp Nữ hoàng Anh thăm Hoa Kỳ tháng 5/2007, nhiều báo chí đưa tin và bình luận rằng, Tổng thống G. Bush và Phu nhân đã có sự chuẩn bị rất kỹ càng và chu đáo, thậm chí luyện tập cả cách thưa gửi, xưng hô với Nữ hoàng làm sao cho đúng thể thức lễ tân Hoàng gia.

Lần đầu tiên Tổng thống G. Bush đã dùng bộ trang phục white – tie theo kiểu quý tộc trong chiêu đãi Nhà nước, được tổ chức tại Nhà Trắng để chào mừng một nguyên thủ quốc gia nước ngoài.