Làm sáng tỏ nhiều khúc quanh nghiệt ngã của Ngô Thì Nhậm

“Người đi tìm minh chủ” với hơn 40 nghệ sĩ làm rõ hơn một số khúc quanh trong cuộc đời Ngô Thì Nhậm.

“Ðọc kịch bản của PGS.TS Trần Trí Trắc tôi rất thích vì cuộc đời và số phận của ông Ngô Thì Nhậm nhiều khúc quanh nghiệt ngã quá”, đạo diễn Triệu Trung Kiên nói. Xung quanh nhân vật lịch sử này còn nhiều tranh cãi, tác giả kịch bản muốn dưới ánh sáng của khoa học lịch sử hiện đại “cải chính một số chi tiết, làm sáng rõ tầm ảnh hưởng của nhân vật này, và câu chuyện lịch sử ẩn sau những oan khuất”.

Tên kịch bản ban đầu là “Ngô Thì Nhậm” vốn được viết cho chèo, nhưng đạo diễn xin tác giả chuyển sang dựng cải lương, có một số điều chỉnh nhất định. Việc đổi tên theo đạo diễn cần thiết để hướng vào chủ đề-Ngô Thì Nhậm là kẻ sĩ, người quân tử thờ quốc gia, thờ dân tộc chứ không thờ vua chúa. Với mong muốn đó, những người thực hiện chọn những giai đoạn cuộc đời Ngô Thì Nhậm nhiều biến động nhất. Ông trải qua các thời kỳ các Chúa Trịnh Sâm, Trịnh Cán, Trịnh Tông sau đó đến đến triều Quang Trung nối sang triều Nguyễn Ánh. Các nhân vật Trịnh Sâm, Trịnh Cán, Trịnh Tông, Ðặng Thị Huệ hiện lên rất nhanh để làm rõ cả quá trình ông Ngô Thì Nhậm đi tìm minh chủ.

Những lát cắt dù chớp nhoáng cũng góp phần làm rõ nỗ lực của một người tài, góp sức đem lại sự phồn thịnh cho triều đình. “Tuy nhiên ông chỉ là con người nhỏ bé, không hóa giải được mâu thuẫn và sai lầm từ chính các vị chúa-không phải minh chủ”, đạo diễn nói. Với mong muốn giải oan và làm rõ công trạng của Ngô Thì Nhậm, ở giai đoạn Ngô Thì Nhậm phò Tây Sơn, tác giả tập trung làm nổi bật tài năng trí tuệ của Ngô Thì Nhậm với nhiều công lao nhất là vai trò mưu sĩ cho cuộc chiến đại phá quân Thanh. Sự gắn bó với minh chủ này không được bao lâu, sau khi vua Quang Trung băng hà, Nguyễn Ánh lên ngôi dù cố gắng tìm cách lôi kéo nhưng ông từ chối và cuối cùng bị Ðặng Trần Thường hãm hại.

Cuộc đời nhiều biến động, nhiều khúc quanh của Ngô Thì Nhậm được gói gọn trong chưa đầy hai tiếng đồng hồ nên chưa tránh khỏi sự quá tải về sự kiện, tình tiết. Ðôi khi đạo diễn phải giản lược để khán giả dễ tiếp cận trong bản tổng duyệt tối 1/8. Ðạo diễn hứa hẹn tiếp tục chỉnh sửa để mang tới vở diễn hoàn thiện hơn nữa.

Nguyên Khánh