Lạm dụng thuốc 'Miên' rước bệnh vào người

Ảnh: Shutterstock

Thuốc “Miên” có “hay” như lời đồn ?

Mới đây, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM tiếp nhận một bệnh nhân nữ tên Nguyễn Thị M. (42 tuổi, ngụ An Giang) trong tình trạng ói ra máu, xuất huyết đường tiêu hóa. Qua hỏi bệnh, bác sĩ được biết, chị M. từng bị sưng khớp, đi khám và được chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp. Bác sĩ chỉ định dùng thuốc kháng viêm để điều trị. Tuy nhiên, sau một tuần dùng hết thuốc, chị M. không quay lại tái khám mà được hàng xóm mách bảo có một loại thuốc “Miên” chữa bệnh khớp rất hay. Chị M. mua về sử dụng và cảm thấy triệu chứng đau nhức giảm hẳn. Tuy nhiên, chị M. phải sử dụng thuốc này liên tục, hết thuốc triệu chứng xuất hiện trở lại. Tự chữa bằng thuốc “Miên” liên tục trong 3 tháng, chị M. bắt đầu ói ra máu, phải nhập viện cấp cứu.

Bác sĩ Cao Thanh Ngọc - phòng khám dị ứng miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết vì chị M. sử dụng loại thuốc có chứa corticoid một thời gian dài nên bị lệ thuộc thuốc, gọi là hội chứng cushing. Để giải quyết vấn đề này, các bác sĩ phải vừa điều trị bệnh viêm khớp cho chị M., vừa giúp chị “cai thuốc”. Hiện chị M. đã tạm ổn và đang được điều trị theo phác đồ của bác sĩ đưa ra.

Theo bác sĩ Ngọc, việc sử dụng thuốc giảm đau bừa bãi rất nguy hiểm, có thể sẽ bị các tác dụng phụ như xuất huyết tiêu hóa hoặc làm tăng những biến cố về bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, gây suy thận nặng hơn. Với thuốc kháng viêm có chứa corticoid, khi mới dùng, người bệnh sẽ cảm thấy “dễ chịu” - giảm đau, ăn ngon. Tuy nhiên, khi sử dụng liên tục trong một thời gian dài với liều cao sẽ dẫn đến những biến chứng như loãng xương, tăng huyết áp, tiểu đường, rạn da, dễ nhiễm trùng, đục thủy tinh thể… - những triệu chứng này gọi chung là hội chứng cushing.

Không tuân thủ điều trị

Nhiều người bệnh không tuân thủ điều trị, chỉ đi khám lần đầu thấy bệnh ổn rồi thì tự điều trị, lấy toa thuốc cũ đi mua thuốc uống tiếp, dẫn đến việc uống liều cao liên tục, từ đó gặp các tác dụng phụ. Bác sĩ Ngọc khuyến cáo, trong điều trị viêm khớp dạng thấp, việc tự ý dùng các thuốc giảm đau một cách thái quá hoặc tự ý sử dụng các chế phẩm “giả danh” thuốc nam, thuốc bắc, đông y, các bài thuốc gia truyền mà không có sự tư vấn của các nhà chuyên môn thì rất nguy hiểm. Nhiều loại thuốc này bị cho vào dexametha-sone (corticoid), có tác dụng làm giảm triệu chứng nhanh chóng nhưng để lại hậu quả về sau cực kỳ nguy hiểm như nói ở trên và điển hình là hội chứng cushing như: má đỏ do giãn tĩnh mạch, tụ mỡ ở vùng gáy (lưng trâu), da mỏng, rạn da bụng, teo cơ ở tay và chân, khó lành vết thương.

Viêm khớp dạng thấp tuy không chữa khỏi hoàn toàn nhưng nếu người bệnh đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm và được chữa đúng thì khớp sẽ hết viêm, người bệnh sẽ hết đau và tránh được biến dạng khớp - tàn phế về sau.

Về thông tin cho rằng sử dụng thuốc chữa viêm khớp thường có tác dụng phụ gây đau dạ dày, bác sĩ Ngọc cho biết tác dụng phụ thường gặp của các thuốc kháng viêm trong điều trị viêm khớp là gây ra kích ứng dạ dày, do đó những triệu chứng cồn cào nóng bụng có thể là do dạ dày bị viêm khi dùng thuốc. Người bệnh cần báo cho bác sĩ điều trị biết điều này để có điều chỉnh trong điều trị, không tự ý sử dụng thuốc, dùng lâu dài có thể gây ra loét dạ dày tá tràng dẫn đến xuất huyết tiêu hóa có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Ngoài việc dùng thuốc, tập thể dục đều đặn cũng giúp duy trì tính linh hoạt của khớp, giúp các cơ và khớp khỏe hơn. Các bài tập thể dục với động tác uyển chuyển như khiêu vũ hoặc các bài tập dẻo dai như bơi lội hoặc đạp xe đạp khá thích hợp vì vừa giúp giảm sưng các khớp, vừa giúp tim mạch khỏe, giảm cân và cải thiện chức năng toàn thân. Bất cứ bài tập nào không gây đau hay sưng khớp đều có thể thử để làm giảm triệu chứng viêm khớp. Khi vận động thấy đau nhiều hơn là do tình trạng viêm khớp chưa được cải thiện chứ không phải vận động gây ra đau khớp.

Chế độ dinh dưỡng cũng quan trọng trong điều trị chứng viêm khớp dạng thấp. Bác sĩ Ngọc cho biết, người bị viêm khớp dạng thấp nên có chế độ ăn dinh dưỡng cân đối, không cần kiêng các thực phẩm có chất tanh (cua, tôm...). Nếu đang dùng các loại thuốc có corticoid thì cần tránh các thức ăn có nhiều đường như bánh ngọt, chè...; bổ sung thực phẩm có nhiều can xi.

Cẩm Nhung