Kỳ vọng 'sóng' đầu tư từ Mỹ đổ mạnh vào Việt Nam

Tại Hội nghị Thượng đỉnh kinh doanh Việt Nam - Hoa Kỳ diễn ra cuối tuần qua, ông Lê Văn Bàng - cựu Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, bồi hồi kể lại câu chuyện về quá trình đàm phánHiệp định thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ (Hiệp định BTA có hiệu lực từ tháng 12/2001).

Còn nhiều triển vọng hợp tác

Theo cựu Đại sứ, tháng 6/2001, khi ông gần kết thúc 9 năm nhiệm kỳ tại Hoa Kỳ mà Hiệp định BTA chưa có hiệu lực, lúc đó, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tổ chức cuộc gặp 10 Đại sứ ASEAN. Ngoại trưởngHoa Kỳkhi đó là ông Colin Luther Powell chỉ dành 30 phút tiếp các Đại sứ, mỗi người có thời gian 2 phút trao đổi riêng với Ngoại trưởng.

Doanh nghiệp Hoa Kỳ có nhiều cơ hội phát triển tại thị trường Việt Nam.

Ông Bàng chia sẻ: "Trước đó, tôi suy nghĩ nhiều ngày, đến khi gặp Ngoại trưởng đã nói 3 câu. Thứ nhất là cảm ơn Ngoại trưởng lần đầu tiên tiếp 10 Đại sứ ASEAN; thứ hai là trong cương vị đảm nhiệm Chủ tịch ASEAN, Việt Nam có cuộc họp giữa Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam và Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, vì thế mời Ngoại trưởng tham dự; và câu cuối cùng là khi sang Việt Nam mong Ngoại trưởng có quà cho nhân dân Việt Nam".

"Ngoại trưởng Powell khi đó đã mỉm cười và nói rằng: "Tôi hiểu ngài Đại sứ nói gì, BTA đang nằm ở bàn Tổng thống, chúng tôi sẽ cố gắng đưa ra Quốc hội thông qua". Tháng 8 năm đó, Ngoại trưởng Mỹ Powel sang thăm TP Hà Nội và thông báo với Việt Nam là Hiệp định BTA đã được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua", ông Bàng kể tiếp.

Để Hiệp định BTA chính thức có hiệu lực còn phải trải qua nhiều bước sau đó. Tuy gập ghềnh nhưng ngay khi Hiệp định BTA có hiệu lực,quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam - Hoa Kỳ đã phát triển vượt bậc chưa từng thấy.

"Thời gian tới đây, quan hệ thương mại, đầu tư giữa Việt Nam - Hoa Kỳ sẽ còn phát triển hơn nữa. Việt Nam đang kỳ vọng sẽ phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc. Hoa Kỳ sẽ là đối tác tin cậy để chúng tôi thực hiện được ước vọng này", cựu Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳnói.

Trong khi đó, Đại sứ Việt Nam tại Hoa KỳHà Kim Ngọc chia sẻ, ông thực sự cảm động khi vừa qua được Thứ trưởng Nông nghiệp Hoa Kỳ tặng một hộp bánh Trung thu rất ngon, được làm từ lúa mỳ, yến mạch, kem phô mai của nước này kết hợp với quả thanh long, cà phê từ Việt Nam. Đây thực sự là món quà ý nghĩa kết tinh những thành quả lao động hợp tác của người dân và doanh nghiệp hai quốc gia.

"Thời gian tới, doanh nghiệp hai nước có thể hợp tác sâu rộng, hiệu quả trên các lĩnh vực ưu tiên như phát triển kinh tế số, đầu tư hạ tầng, năng lượng bền vững, định hướng chuỗi cung ứng và sản xuất khu vực...", Đại sứ Kim Ngọc đánh giá.

Theo ông Trần Duy Đông - Thứ trưởng Bộ KH&ĐT, năm 2020 là thời điểm đánh dấu 1/4 thế kỷ kể từ khi Hoa Kỳ và Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao. Đây có thể không phải là khoảng thời gian dài, song những gì Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được thực sự rất ấn tượng.

Các doanh nghiệp Hoa Kỳ đã có mặt ở Việt Nam từ rất sớm, ngay sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ ngoại giao và đang đầu tư, kinh doanh thành công tại Việt Nam, tiêu biểu là các dự án của Cargill, Coca-Cola, PepsiCo., Intel... Đây chính là "những viên gạch" quan trọng để gắn kết mối quan hệ và đầu tư giữa Việt Nam - Hoa Kỳ, qua đó mở đường và thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai nước theo hướng bền vững.

Về đầu tư, thống kê của Bộ KH&ĐT cho thấy, Hoa Kỳ đứng thứ 11/38 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với hơn 1.000 dự án đầu tư còn hiệu lực, tổng vốn đầu tư đăng ký gần 9,4 tỷ USD. Các dự án tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực kinh doanh dịch vụ khách sạn và ăn uống, công nghiệp chế biến, chế tạo.

Tạo lập chính sách "hút" đầu tư

Trên thực tế, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT nhìn nhận, đầu tư của Hoa Kỳ tại Việt Nam còn lớn hơn nhiều, một số công ty lớn của Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam thông qua các chi nhánh, công ty con của mình đăng ký tại nước thứ ba. Ngoài ra, một số tập đoàn công nghệ lớn của Hoa Kỳ như Apple, Google, Dell... đều đầu tư vào Việt Nam thông qua các doanh nghiệp sản xuất gia công thuộc chuỗi cung ứng của mình.

Trong bối cảnh vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu có khả năng suy giảm tới 40% trong năm 2020, để đón dòng vốn đầu tư nước ngoài chất lượng cao cũng như thu hút đầu tư từ các tập đoàn lớn trên thế giới, Việt Nam đã thành lập Tổ công tác thúc đẩy đầu tư nước ngoài và đang chủ động chuẩn bị các điều kiện đầu vào cho các hoạt động đầu tư. Điển hình như: chuẩn bị hạ tầng đất đai, mặt bằng sạch, đẩy nhanh quá trình đào tạo nguồn nhân lực nhằm đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

"Việt Nam khuyến khích các tập đoàn lớn của Hoa Kỳ tiếp tục mở rộng đầu tư, đầu tư mới tại Việt Nam, hợp tác và tạo cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực có lợi thế phát triển trong điều kiện bình thường mới như kinh tế số, giao dịch thương mại điện tử, thanh toán trực tuyến, dược phẩm, thiết bị y tế", Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết.

Trong khi đó, ông John Kerry - cựu Ngoại trưởng và Thượng nghị sỹ bang Massachusetts (Hoa Kỳ),đánh giá Việt Nam đang có nhiều cơ hội trong phát triển các loại hình năng lượng tái tạo như gió, mặt trời, khai thác khí thiên nhiên... Đây là cơ hội để nhà đầu tư Hoa Kỳ tham gia.

Tuy nhiên, cựu Ngoại trưởng John Kerrycho rằng, Chính phủ Việt Nam cần phải nỗ lực hơn nữa trong việc tháo gỡ các rào cản về cơ chế chính sách để thu hút đầu tư: "Việt Nam cần tìm cách tối đa hóa các lợi ích để phát triển ngành năng lượng. Đó không phải làrào cản về công nghệ hay kỹ thuật cần tốn nhiều thời gian nghiên cứu, mà nằm ở chính sách còn vướng mắc".

"Tương lai của Việt Namkhông nằm ở số lượng sản phẩm xuất khẩu, công nghệ nào làm chủ, mà là thể chế có đảm bảo bao trùm cho Việt Nam phát triển mạnh mẽ, trở thành cường quốc giàu mạnh", Mặt khác, ông John Kerrynhấn mạnh.

Ông Adam Boehler - Giám đốc điều hành Cơ quan phát triển tài chính quốc tế Hoa Kỳ cho biết, doanh nghiệp Hoa Kỳđang nhìn thấy nhiều tiềm năng tại Việt Nam. Theo đó, các doanh nghiệp đang xem xét một số dự án trong nhiều ngành như điện khí hóa, giáo dục, ngân hàng, năng lượng, sản xuất chế biến thực phẩm... để tăng gấp đôi nguồn vốn đầu tư. Việt Nam sẽ trở thành "khuôn mẫu" thu hút đầu tư trong khu vực.

Theo Lê Thúy/Thời báo Kinh doanh