Kỷ niệm 50 năm Ngày chiến thắng A Bia - A Lưới

Đông đảo các đại biểu là nhân chứng lịch sử - những người từng tham gia chỉ huy và chiến đấu trên chiến trường Trị Thiên - Huế, đặc biệt ở chiến trường A Lưới và trận A Bia đã về dự tham dự lễ kỷ niệm.

Cùng dự có các anh hùng lực lượng vũ trang, các mẹ Việt Nam anh hùng, các chuyên gia quân sự, các nhà nghiên cứu khoa học lịch sử công tác tại Viện Lịch sử Quân sự, Viện Khoa học Quân sự Việt Nam, các trường đại học và các sở, ban ngành liên quan tại Thừa Thiên - Huế cùng đông đảo các Cựu chiến binh Sư đoàn 324, Trung đoàn 3/324, Ban liên lạc Cựu chiến binh Sư đoàn 324, Ban chỉ huy Quân sự A Lưới và các đơn vị chiến đấu trên mặt trận A Bia, lãnh đạo và nguyên lãnh đạo huyện A Lưới.

Đọc diễn văn tại buổi lễ kỷ niệm, Chủ tịch UBND huyện A Lưới Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: Cách đây 50 năm, tại Đồi A Bia, xã Hồng Bắc, huyện A Lưới đã diễn ra trận đánh lịch sử giữa quân và dân ta với quân đội Mỹ, trực tiếp là Sư đoàn 324. Quân và dân A Lưới đã làm nên lịch sử bằng trận đánh Đồi A Bia, lập nên kỳ tích “Chiến thắng Đồi A Bia - rung chuyển Lầu Năm Góc” vào những ngày tháng 5 năm 1969 - một trong những “trận đánh ác liệt nhất, khủng khiếp nhất và kinh hoàng nhất” đối với quân đội Mỹ và không ai khác chính họ đã gọi tên Đồi A Bia thành Đồi Thịt băm “Hamburger Hill”.

Đối với quân đội ta, đây là trận đánh có ý nghĩa lịch sử quan trọng. Trận đánh đã tiêu diệt số lượng lớn lính Mỹ, đánh bại âm mưu của quân đội Mỹ nhằm đẩy cơ quan chỉ huy và bộ đội chủ lực của ta ra sát biên giới Việt - Lào, phá kho tàng, cắt đường vận chuyển, tiếp tế từ Bắc vào Nam qua địa bàn A Lưới.

Trong cuộc kháng chiến chống Đế quốc Mỹ, miền núi Trị Thiên là điểm đầu nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam, là hành lang trọng yếu di chuyển sức người, quân trang, quân dụng, vũ khí, khí tài và đạn dược trên tuyến đường mòn Hồ Chí Minh qua địa phận Trị Thiên. Do đó, việc ngăn chặn hệ thống đường mòn, tiến tới cắt đứt tuyến đường này trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của Đế quốc Mỹ.

Để thực hiện âm mưu này, Đế quốc Mỹ đã cho trực thăng đưa bảy tiểu đoàn của Sư đoàn dù 101 của Mỹ và năm tiểu đoàn của Sư đoàn 1 của Ngụy đổ quân xuống A Bia (xã Hồng Bắc, huyện A Lưới ngày nay) với quân số lên tới 7.000 người. Để tạo thế thắng cho Sư đoàn dù 101, Mỹ đã huy động, tung lên vùng A Bia một khối lượng khí giới khổng lồ, thực hiện 275 lần phi cơ ném xuống A Bia với 1.235 tấn bom các loại, trong đó có 125 tấn bom Napalm và bom hóa học; tổ chức 10 trận địa Pháo di động và cố định tập trung bắn vào A Bia hơn 30.000 quả đạn pháo các loại, chưa kể trực thăng vũ trang yểm trợ… Âm mưu của Đế quốc Mỹ rất rõ ràng là quét sạch dân và quân giải phóng ra khỏi A Lưới, đẩy hết sang Lào với chiến thuật “phá sạch, đốt sạch, giết sạch”.

Chiến dịch tấn công A Bia của Đế quốc Mỹ mang tên “Tuyết rơi trên đỉnh núi Apache”, đã hình thành năm tầng hỏa lực: tầng trên cao là B52 đến thả bom từng tọa độ, tầng hai là các loại phản lực bổ nhào, tầng ba là trực thăng vũ trang cơ động xăm xoi, tầng bốn là pháo binh mặt đất, tầng cuối cùng là hỏa lực bộ binh với những vũ khí hiện đại… Nhưng với sự đánh trả quyết liệt, anh dũng kiên cường của Sư đoàn 324 và quân dân A Lưới, kết cuộc quân Mỹ đã bị thương vong 1.600 tên, bị tiêu diệt 11 Đại đội, thiệt hại nặng (năm Tiểu đoàn Mỹ và hai Tiểu đoàn Ngụy), bị bắn rơi 37 máy bay, phần lớn là trực thăng chở quân đổ bộ, phá hủy 24 khẩu pháo, thu nhiều vũ khí đạn dược buộc chúng phải tháo chạy. Và, chiến dịch “Tuyết rơi trên đỉnh núi Apache” đã biến thành “Máu rơi trên đỉnh núi”. A Bia đã có một tên gọi mới do báo chí Mỹ đặt là “Đồi Thịt Băm của lính dù Mỹ” (Hamburger Hill).

Hội Cựu chiến binh huyện A Lưới biểu diễn một số tiết mục tái hiện chiến thắng oai hùng của quân và dân A Lưới cách đây 50 năm.

Đại diện Hội Cựu chiến binh Sư đoàn 324, Đại tá Hồ Hữu Lạn - người trực tiếp tham gia trận đánh A Bia nhớ lại: “Để chuẩn bị cho trận chiến đấu đánh Mỹ tấn công lên A Bia, Quân khu Trị Thiên giao nhiệm vụ cho Sư đoàn 324, trực tiếp là Trung đoàn 3 phối hợp với đồng bào các dân tộc A Lưới, huy động tối đa sức quân, sức dân, tập trung vũ khí đạn dược, lương thực chiến đấu. Trong gần 10 ngày chiến đấu, Trung đoàn 3/324 đã vận dụng chiến thuật “bám thắt lưng địch mà đánh” tạo thành một thế trận hiểm hóc, liên hoàn, vững chắc. Với mục đích giữ vững địa bàn, tiêu diệt nhiều sinh lực Mỹ ngụy, đánh bại cuộc hành quân của địch, hỗ trợ cho phong trào đồng bằng đang bị phản kích truy quét kìm kẹp tàn bạo nặng nề, tạo điều kiện khôi phục thế trận đồng bằng và rừng núi, đơn vị đã đào hầm sâu để tránh pháo, chịu đựng mọi gian khổ, ác liệt để chiến đấu.

Làm rõ thêm ý nghĩa và giá trị to lớn của trận đánh đồi A Bia, Đại tá Nguyễn Hồng Sơn, Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế nhấn mạnh: “Chiến thắng A Bia đã giúp quân và dân ta tiếp tục củng cố và giữ vững được căn cứ địa kháng chiến ở miền Tây Trị Thiên, giữ vững được tuyến chi viện chiến lược từ hậu phương lớn miền Bắc cho cách mạng miền Nam. Thế đứng chân của lực lượng vũ trang và hệ thống kho tàng, hậu cứ của ta được củng cố ngày càng vững mạnh”.

“Chiến thắng A Bia còn đánh dấu bước phát triển vượt bậc về trình độ, khả năng và nghệ thuật tác chiến của bộ đội chủ lực và sự phối hợp, hiệp đồng tác chiến có hiệu quả giữa lực lượng vũ trang ba thứ quân, gồm: bộ đội chủ lực Trung đoàn 3, Sư đoàn 324; bộ đội địa phương và dân quân du kích đồng bào các dân tộc A Lưới”, Đại tá Nguyễn Hồng Sơn khẳng định.

Một số ý kiến các nhân chứng lịch sử cũng cho rằng, chiến thắng A Bia đã góp phần chôn vùi giấc mộng chiếm đóng, làm chủ vùng đất căn cứ chiến lược này của Đế quốc Mỹ ở miền nam Việt Nam. Theo quan điểm của người Mỹ, đây là một trận chiến đấu ác liệt nhất, khủng khiếp nhất, kinh hoàng nhất trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, một cuộc chiến gây chia rẽ sâu sắc nhất trong nội bộ chính quyền Đế quốc Mỹ, làm rung động truyền thông và hàng triệu người dân Mỹ, làm dấy lên sự phản kháng dữ dội tại Thượng viện Mỹ về cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Lãnh đạo huyện A Lưới đón nhận những lẵng chúc mừng của lãnh đạo tỉnh và các cấp.

Bí thư Huyện ủy A Lưới Nguyễn Thị Sửu nhìn nhận: “Sự kiện A Bia diễn ra đã 50 năm, nhiều dấu tích trên thực địa có thể đã bị bào mòn, khỏa lấp bởi thời gian và điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt, song những cảm xúc, ký ức về một một thời máu lửa hào hùng gắn với chiến công, gắn với mảnh đất A Lưới trung dũng, kiên cường vẫn còn mãi trong tâm khảm của rất nhiều người, trong đó có các nhân chứng lịch sử và có cả những người chưa từng tham gia cuộc chiến”.

Bà Nguyễn Thị Sửu cho rằng: “Nhìn lại cuộc chiến không phải để khắc sâu thêm nỗi đau chiến tranh mà để thấy được một phần của lịch sử, đánh giá lại lịch sử một cách đầy đủ, toàn diện và khách quan, để hiểu rõ hơn về trận đánh hết sức khốc liệt nhưng ý nghĩa, tác động rất mạnh mẽ này. Để chiến thắng A Bia sẽ được trả về đúng vị trí của nó không chỉ trong sử sách, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau”.

CÔNG HẬU