Kỷ lục buồn của Bitcoin

Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, giá Bitcoin đã đi ngang trong gần một tháng qua và chỉ dao động trong phạm vi 16.500-17.000 USD/đồng. Tính đến ngày 9/1, đồng tiền số giá trị nhất thế giới đang được giao dịch quanh mốc 16.947 USD/đồng.

So với mức đỉnh lịch sử gần 70.000 USD thiết lập vào tháng 11/2021, giá Bitcoin đã giảm khoảng 74%. Dù vẫn chiếm 39,5% tổng giá trị thị trường tiền mã hóa, vốn hóa của Bitcoin đã bị thu hẹp còn 326 tỷ USD.

Tuy vậy, kể từ thời điểm bước sang năm mới, Bitcoin vẫn giữ vững đà tăng trưởng hàng quý dương 3,85%. Đây được xem như sự khởi đầu suôn sẻ cho Bitcoin sau khi trải qua một năm bất ổn với nhiều rung lắc dữ dội.

Bitcoin đánh mất hết động lực tăng trưởng sau một năm sóng gió. Ảnh: CoinMarketCap.

Chưa từng có tiền lệ

Trên thực tế, chưa bao giờ trong lịch sử giao dịch Bitcoin chứng kiến 4 quý sụt giảm liên tiếp như năm 2022. Trong quá khứ, đồng tiền số chỉ ghi nhận 2 đợt sụt giảm với thời gian lâu nhất là 3 quý liên tiếp vào giai đoạn 2014-2015 và 2019-2020.

Năm ngoái, Bitcoin khởi động quý I với mức giảm không đáng kể 1,46%. Tuy nhiên, những áp lực từ cuộc chiến Nga - Ukraine tác động mạnh đến kênh tài sản rủi ro truyền thống và khiến dòng tiền chạy về các tài sản trú ẩn an toàn.

Bitcoin cũng đánh mất tính chất “vàng kỹ thuật số” khi diễn biến giao dịch có mối liên hệ tương quan với nhóm cổ phiếu công nghệ. Tiền mã hóa nói chung cũng ngày càng nhạy cảm với chính sách tiền tệ khắc nghiệt từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng như bối cảnh kinh tế vĩ mô.

Bitcoin có 4 quý sụt giảm liên tiếp. Ảnh: CoinGlass.

Giữa không khí căng thẳng của thị trường, sự sụp đổ của dự án Terra với token LUNA và stablecoin UST đã trở thành giọt nước tràn ly. Từng là đồng tiền số nằm trong top 10 vốn hóa lớn nhất có mức đỉnh lịch sử lên tới 119 USD, LUNA nhanh chóng biến thành token vô giá trị sau khi giảm xuống dưới 1 USD chỉ trong vài ngày.

Cuộc khủng hoảng mang tên Terra đã thổi bay 1/3 giá trị của Bitcoin và kéo theo làn sóng phá sản của một loạt công ty tiền mã hóa có liên quan như Three Arrows Capital, Celsius, Voyager Digital với tổng giá trị thiệt hại lên tới hàng tỷ USD.

Do Kwon - CEO Terraform Labs - dính hàng loạt cáo buộc, bao gồm thao túng giá, lừa đảo theo mô hình đa cấp, và bị chính phủ Hàn Quốc lẫn Interpol truy nã. Tuy nhiên, tung tích hiện tại của người đứng sau thảm họa Terra vẫn là một ẩn số.

Kết thúc quý II, Bitcoin bốc hơi 56,2% giá trị so với quý liền trước. Đây cũng là mức thiệt hại hàng quý cao nhất kể từ năm 2013, thời điểm CoinGlass cập nhật số liệu biến động của Bitcoin.

Thị trường chưa kịp ổn định đã phải hứng thêm cú sốc từ FTX. Một báo cáo được công bố trên CoinDesk vào đầu tháng 11 tiết lộ sàn giao dịch đang đối mặt nhiều vấn đề tài chính bất ổn đã kích hoạt làn sóng bán tháo FTT (token của FTX) mà một trong những người khởi xướng là Changpeng Zhao - CEO Binance.

Do Kwon và Sam Bankman-Fried trở thành hai tội đồ trong lịch sử tiền mã hóa. Ảnh: ABC News.

FTT nhanh chóng rơi vào khủng hoảng thanh khoản và tương tự LUNA, đồng tiền số từng trị giá hàng trăm USD tụt xuống còn vài USD trong thời gian ngắn. Trong khi đó, Sam Bankman-Fried thất bại hoàn toàn trong việc cứu lấy công ty.

Ngày 11/11, FTX chính thức nộp đơn phá sản và kéo theo hàng loạt công ty liên quan. Bankman-Fried bị bắt giữ vào giữa tháng 12 cùng nhiều nhà đồng sáng lập. Cựu lãnh đạo CEO nhận hàng loạt cáo buộc liên quan đến lừa đảo, gian lận, rửa tiền và có thể đối mặt với án tù hơn 100 năm.

Hàng loạt sự kiện tiêu cực tiếp theo như BlockFi phá sản hay làn sóng rút tiền đột ngột từ Binance khiến Bitcoin giảm tiếp 14,75% vào quý IV. Niềm tin của nhà đầu tư cũng vụn vỡ và nhiều thời điểm chạm đáy tột cùng sợ hãi.

Cả năm 2022, Bitcoin chứng kiến 8 tháng sụt giảm và chỉ 4 tháng tăng trưởng. Trong đó tháng 6 là giai đoạn giảm sâu nhất với 37,28%.

Giá Bitcoin đã chạm đáy?

Dù vẫn nối tiếp đà tăng trưởng từ đầu năm, hoạt động giao dịch Bitcoin trên thực tế tương đối trầm lắng. Khối lượng giao dịch chỉ dao động quanh con số 10 tỷ USD trong vòng 24h, thấp hơn 3-4 lần cùng kỳ năm ngoái.

Một số chuyên gia và tổ chức dự đoán Bitcoin có thể giảm thêm. Với tình trạng lãi suất và lạm phát vẫn ở mức cao, kênh tài sản rủi ro có thể trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư.

Tuy nhiên, xét về chu kỳ giảm phần thưởng khai thác (halving), việc Bitcoin rơi xuống 15.495 USD/đồng vào tháng 11 năm ngoái có thể coi là đáy kỹ thuật. Bitcoin halving diễn ra 4 năm/lần.

Bitcoin thường tăng mạnh sau các đợt halving. Ảnh: TradingView.

Các đợt halving thường gây ra cú sốc cho nguồn cung và được đánh giá là chất xúc tác cho quá trình tăng giá của Bitcoin trong dài hạn. Trong 4 năm đầu tiên Bitcoin hoạt động, các máy tính khai thác được 50 BTC mỗi 10 phút. Sau khi đợt halving đầu tiên diễn ra vào năm 2012, số lượng phần thưởng khai thác giảm một nửa còn còn 25 BTC/10 phút và 12,5 BTC/10 phút trong năm 2016.

Lần halving gần nhất của Bitcoin diễn ra vào tháng 5/2020 và mạng lưới trả cho thợ đào 6,25 BTC/10 phút. Theo các ước tính mới nhất, đợt halving tiếp theo sẽ diễn ra vào ngày 8/4/2024 và giảm phần thưởng khai thác xuống còn 3,125 BTC/10 phút.

Nguồn cung Bitcoin càng hạn chế trong khi nhu cầu giữ nguyên hoặc tăng lên có thể tạo ra một làn sóng tăng giá mới. Điều này đã được phản ánh trong các đợt halving trước đó.

Giai đoạn 2013-2014 sau đợt halving đầu tiên, Bitcoin tăng 9.594%. Giai đoạn 2016-2017 Bitcoin tăng 3.012% và tăng 652% trong giai đoạn 2020-2021.

Bitcoin đã đi qua 65% đợt halving thứ 3. Ảnh: @therationalroot.

Nhà phân tích chu kỳ Bitcoin và on-chain @therationalroot nổi tiếng cho biết tính đến tháng 12/2022, Bitcoin đã hoàn thành 65% đợt halving tiếp theo.

Kết luận quan trọng nhất của phân tích này là trong cả hai tình huống trước đó khi halving đạt 65%, giá Bitcoin đã ở sau đáy vĩ mô của một chu kỳ nhất định. Vào năm 2015, nó ở mức thấp nhất là 164 USD trong khi 4 năm sau ở mức 3.148 USD. Nếu bản chất chu kỳ của Bitcoin halving vẫn được giữ nguyên thì mốc 15.495 USD vào ngày 21/11/2022 sẽ là đáy của chu kỳ.

Theo BeInCrypto, điều này không có nghĩa từ nay giá Bitcoin sẽ chỉ tăng lên. Trong hai chu kỳ trước, Bitcoin tiếp tục đi ngang trong khoảng 200 ngày (2015) và 100 ngày (2019). Nếu điều này cũng diễn ra tương tự lần này thì xu hướng tăng dài hạn sẽ bắt đầu từ tháng 3-6 năm nay.

Minh Khánh