Ký cam kết sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn còn thấp - Vì sao?

Nông dân xã Tiền An, TX Quảng Yên sản xuất rau để bán ra thị trường.

Trên cơ sở Nghị định của Chính phủ và Thông tư hướng dẫn của Bộ NN&PTNT, tháng 6/2019, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 21/219/QĐ-UBND về việc “Phân công, phân cấp cơ quan thẩm định, chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nông lâm thủy sản và cơ quan quản lý điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản không thuộc diện cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ NN&PTNT”.

Gia đình bà Triệu Thị Hòa, thôn Bằng Anh, xã Tân Dân (TP Hạ Long) chăn nuôi lợn để bán là một trong những hộ thuộc diện cần ký cam kết sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn.

Theo đó, UBND tỉnh phân cấp UBND cấp huyện quản lý điều kiện bảo đảm ATTP đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 12m và cơ sở sản xuất kinh doanh nông - lâm - thủy sản không thuộc diện cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP thuộc phạm vi quản lý của Bộ NN&PTNT. UBND cấp huyện phải tổ chức cho các cơ sở này ký cam kết sản xuất, kinh doanh đảm bảo ATTP và kiểm tra việc thực hiện của cơ sở sau ký cam kết.

Tuy nhiên, tỷ lệ cơ sở ký cam kết sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn còn thấp. Cụ thể, theo thống kê của các địa phương, đến hết năm 2019, trong số 45.204 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc lĩnh vực nông- lâm- thủy sản không thuộc diện cấp giấy chứng nhận ATTP do cấp huyện quản lý thì chỉ 28.771 cơ sở ký cam kết, đạt tỷ lệ 64%. Các địa phương có tỷ lệ ký cam kết thấp là: Móng Cái 39%, Cô Tô 37%, Uông Bí 43%, Hải Hà 55%, Quảng Yên 57%... Đặc biệt, nhiều xã chưa kiểm tra các cơ sở thực hiện sau khi đã ký cam kết ATTP.

Tỷ lệ cơ sở ký cam kết sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn ở các địa phương (Thu Nguyệt thực hiện)

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Đầu tiên phải kể đến 96% số cơ sở SXKD thực phẩm nông - lâm - thủy sản trên địa bàn tỉnh hiện sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, phân tán ở các thôn, bản, khu dân cư với điều kiện cơ sở hạ tầng, trang thiết bị SXKD còn thô sơ, chưa đáp ứng điều kiện ATTP.

Cán bộ cấp xã phụ trách công tác ATTP chủ yếu làm kiêm nhiệm, trình độ năng lực không đồng đều, thường xuyên chuyển đổi vị trí công tác theo yêu cầu của địa phương. Việc tập huấn, phổ biến kiến thức quản lý ATTP cho đội ngũ này chưa được toàn diện: Năm 2019, mới cử được 187/558 cán bộ, công chức cấp xã có nhu cầu, đi tập huấn kiến thức quản lý ATTP.

Sản xuất rau tại phường Hà Phong, TP Hạ Long.

Ông Nguyễn Tiến Đức, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Hải Hà, cho biết: Do cập nhật kiến thức về quản lý ATTP cho đội ngũ công chức cấp xã chưa được nhiều, dẫn đến đội ngũ này còn lúng túng, chưa xác định được rõ cơ sở nào thuộc diện ký cam kết SXKD thực phẩm an toàn. Trong số 1.332 cơ sở cần ký cam kết do huyện quản lý, hiện mới ký cam kết được 739 cơ sở. Thời gian tới, huyện sẽ tập trung mạnh về vấn đề này.

Sản xuất rượu thủ công trên địa bàn thị trấn Tiên Yên, huyện Tiên Yên.

Một nguyên nhân nữa dẫn đến tỷ lệ ký cam kết thấp, là do một số địa phương chưa quan tâm, không bố trí hoặc bố trí rất ít kinh phí cho hoạt động ký cam kết sản xuất và kiểm tra sau ký cam kết. Một số địa phương có kiểm tra, nhưng khi phát hiện vi phạm chỉ dừng ở mức nhắc nhở, nên chưa đủ sức răn đe; trong khi đó nhiều người dân còn thói quen mua bán thực phẩm không quan tâm đến nhãn mác, xuất xứ.

Mong rằng, những bất cập trên sớm được các địa phương quan tâm, khắc phục để các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lĩnh vực nông- lâm- thủy sản có trách nhiệm hơn đối với sản phẩm mình sản xuất, bán ra thị trường; từ đó bảo vệ tốt cho sức khỏe cộng đồng.

Thu Nguyệt