Kỳ bí Am Tiên

Truyền thuyết Ngàn Nưa mây trắng

Với chiều cao hơn 500m so với mực nước biển, đỉnh Am Tiên cảm giác như chốn bồng lai thiên cảnh khi quanh chúng tôi là những mây trắng chập chừng, gió thổi lồng lộng mang theo cái se lạnh ẩm ướt linh thiêng.

Từ trên cao nhìn xuống, một vùng đồng bằng trải rộng từ huyện Nông Cống - Triệu Sơn trù mật mờ ảo ngút tầm mắt. Xa xa là dòng Lãn Giang như sợi chỉ bạc buông hờ về phía biển đông. Kia là núi Tía, núi Lễ Động, nơi gắn liền với truyền thuyết ẩn sĩ Tu Nưa nhiều pháp thuật, không chịu ra giúp triều Hồ mà ở lại gánh núi, dọn đồng giúp dân.

Theo lời kể của dân địa phương, vùng đất "địa linh nhân kiệt" này còn được lưu giữ nhiều qua sử sách. Sách (Đại nam nhất thống chí" của Quốc sử quán triều Nguyễn chép một cách chi tiết về núi Nưa. "Na San (núi đuổi ma) ở sở Tinh Mễ, xã Quần Ngọc phía Tây của huyện Nông Cống. Mạch núi vốn được bắt nguồn từ huyện Lôi Dương (nay thuộc huyện Thọ Xuân) đổ lại, từng dãy liền tiếp, dài suốt mười mấy dặm.

Tương truyền núi có nhiều ma quỷ nhưng rồi một vị sơn lăng đến đây đọc chú, dần dần quỷ biến mất đi nên có tên gọi như thế. Trên ngọn cao chót vót của dãy núi có một ngôi chùa cổ, tục gọi là Am Tiên. Phía tả có cái động, tối mà sâu, dài mà hiểm. Có hôm Hồ Hán Thương đi săn thì bắt gặp người tiều phu vừa đi vừa hát bài ca cổ. Ông cho rằng: Đây là người hiền tài mà phải ở ẩn, liền sai thị thần theo hút vào trong động. Thị thần đem lời ngọt mời ra nhưng người tiều phu không chịu.

Lần kế tiếp, Hán Thương toan dùng an xa để ép người đó về với mình. Song khi tới nơi thì cửa động đã rêu phong, gai góc đầy núi, đường về khi trước lấp mất không còn. Hán Thương tức giận vô cùng, lập tức sai đốt ngay núi thì thấy có con hạc đen bay vù lên khoảng lưng chừng trời, xênh xang lượn múa. Sử sách xưa dù ghi chép dài ngắn khác nhau nhưng tất cả đều chứa hàm nghĩa về việc có một ẩn sĩ thời Trần - Hồ đã từng dấu mình nơi rừng sâu, núi thẳm để tu tiên đắc đạo. Am Tiên - núi Nưa còn gắn liền với cuộc khởi nghĩa năm 248 của Bà Triệu chống giặc Ngô xâm lược... Chuyện xưa còn được lưu truyền cho tới tận ngày hôm nay.

Vào dãy điện thờ Bà chúa Thượng ngàn, vua Bà, đền thờ ông Tu Nưa thắp nén hương tri ân, ngưỡng vọng người thiên cổ. Trước mắt là hệ thống đền chùa dù không lớn nếu đem ra so sánh thế nhưng bất kể ai cũng cảm nhận một sự thanh tịnh không chút ồn ả. Dọc lối đi trong khuôn viên khu di tích mang đậm giá trị văn hóa tâm linh là những tán đa, bồ đề được các yếu nhân trồng đã bắt đầu cắm rễ, bung tán.

Kỳ bí… Am Tiên

Người ta bắt đầu đi lễ đền Nưa - Am Tiên từ bao giờ, chính những người cao niên trong vùng đều không rõ. Chỉ biết rằng, từ những ngày còn thơ bé, người dân trong làng cứ chân trần vượt chín ngọn núi chập trùng lau trắng, lên đỉnh cao nhất của dãy ngàn Nưa dâng hương cúng thần, lễ vua Bà vào các ngày rằm, mùng một và mỗi độ Tết đến xuân về.

Cũng theo các bậc cao niên làng Cổ Định không biết từ bao giờ, lễ hội đền Nưa - Am Tiên được bắt đầu từ ngày mùng 9 tháng Giêng hàng năm và kéo dài cho đến cuối tháng. Ngoài phần lễ cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi... còn có phần hội, tổ chức các hoạt động văn nghệ đặc sắc do các nghệ sỹ đến từ các đội văn nghệ quần chúng của địa phương, ngoài ra còn có các hoạt động giao lưu thể thao.

Theo tín ngưỡng dân gian: Huyệt đạo trên đỉnh núi này là huyệt khí thiêng. Ngày 9 tháng Giêng hàng năm là ngày mở "cổng trời". Người dân hành hương về đây cầu cho quốc thái dân an, nhà nhà hạnh phúc, người người khỏe mạnh, tài năng tiến tới, công thành danh toại.

Lên đến đỉnh Am Tiên, giữa trập trùng mây trắng, chúng tôi được người dân nơi đây kể về giếng Tiên ẩn chứa nhiều bí ẩn như: Có người cho rằng nước giếng Tiên có khả năng chữa bệnh đau đầu bằng việc lấy nước gội lên đầu lát sau thấy khỏi bệnh, hay người già trong làng khi ốm thường bảo con cháu lấy nước giếng Tiên về uống. Người dân trong vùng thường lên giếng Tiên xin nước về để thắp hương cho gia tiên. Theo lãnh đạo địa phương, không ai khẳng định được nước giếng Tiên có chữa khỏi bệnh hay không, nhưng trong tâm linh người dân nơi đây đều truyền tai nhau như vậy.

Được mệnh danh là nơi giao thoa giữa đất trời, ngày 9 tháng Giêng hàng năm là ngày mở "cổng trời" du khách đến cầu an lành, may mắn

Đi quanh giếng Tiên, chúng tôi còn được nghe người dân làng Cổ Định kể về sự tích như bàn cờ tiên, hay gặp tiên đánh cờ ở ao hóp, vườn đào tiên, động cắm cờ nơi Bà Triệu cắm cờ khởi nghĩa, chợ Bụa hay còn gọi là chợ Âm phủ trao đổi mua bán lương thực, thực phẩm (hiện nay không khôi phục lại mà chỉ còn trong truyền thuyết)…

Chùa Am Tiên ngự nơi cao nhất của dãy Ngàn Nưa, tương truyền rằng Am Tiên là một trong những huyệt đạo linh thiêng bậc nhất của nước Nam, bên cạnh Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Yên Tử (Quảng Ninh), núi Bà Đen (Tây Ninh). Huyệt đạo Am Tiên là nơi giao thoa của đất, trời và con người. Đỉnh Am Tiên trải mênh mông. Đâu là nơi nghĩa quân của vua Bà thao luyện, đâu là nơi bà Triệu uy nghi lẫm liệt cưỡi đầu voi trắng, hiệu binh xung trận? Chúng tôi cố hình dung ra khí thế xưa của người liệt nữ nước Nam nhưng tất thảy đều lướt qua mờ ảo như sương khói trong tâm trí. Chỉ có nắng, gió và mây vẫn lồng lộng, hào sảng như bay về từ ngàn năm trước.

Thúy An (t/h)