Kỳ 2: Mẹ mang yêu thương đi trước, con nối bước theo sau

Đi qua nỗi đau, mẹ gói ghém yêu thương gửi vào thế hệ đi sau

Căn nhà nhỏ của Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Xuyến (SN 1932, trú tại Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) những ngày cuối tháng 7-2020 ấm cúng và rộn rã tiếng nói cười. Vì hôm nay, mẹ Xuyến được gặp gỡ nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng khác tại Thủ đô Hà Nội trong Lễ gặp mặt đại biểu Bà mẹ Việt Nam anh hùng toàn quốc năm 2020.

Giấu sau tiếng cười của mẹ, là những lần vượt qua khoảng cách tưởng chừng bất tận về nỗi đau có hai con hy sinh tại chiến trường. Trong kháng chiến chống Mỹ, mẹ Nguyễn Thị Xuyến có 2 người con là liệt sĩ. Lúc còn minh mẫn, mẹ Xuyến vẫn thường kể cho con cháu trong nhà nghe chuyện về các anh. Sau cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mâu Thân năm 1968, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đi vào giai đoạn khốc liệt. Trong không khí sục sôi đó, người con trai lớn của mẹ Xuyến là Nguyễn Văn Vở đã giấu gia đình việc đi khám tuyển nhập ngũ. Lo không đủ cân nặng như quy định, anh Nguyễn Văn Vở còn lén bỏ thêm đá vào túi quần. Ngày được tin báo trúng tuyển, anh Vở vừa mừng vừa lo. Anh lo không biết mẹ có đồng ý không. Đắn đo mãi anh mới dám báo với mẹ.

Biết chuyện, mẹ Xuyến đã tôn trọng và ủng hộ quyết định của anh. Sự động viên, khuyến khích của người mẹ đã tiếp thêm sức mạnh và quyết tâm cho anh Vở lên đường nhập ngũ. Nhưng đến ngày 12-5-1972, mẹ Nguyễn Thị Xuyến nhận được tin anh Vở hy sinh tại chiến trường miền Đông Nam Bộ khi mới 19 tuổi. Tháng 1-1973, người con thứ hai của mẹ Xuyến là anh Nguyễn Huy Phong nhập ngũ. Mẹ lại thêm một lần nén nỗi âu lo, động viên anh vững bước lên đường. Rồi lại 2 năm sau, ngày 18-1-1975, người con trai thứ hai của mẹ Nguyễn Thị Xuyến hy sinh tại xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh trong một trận chiến ác liệt. Hai lần tiễn con đi, hai lần trở về bên mẹ chỉ là những dòng tin báo tử…

Vượt qua mất mát, mẹ Xuyến luôn cố gắng sống tốt, mẹ là tấm gương của nghị lực, sự vươn lên trong lao động sản xuất, sống có trách nhiệm với tập thể. Bà Nguyễn Thị Mùi, Bí thư chi bộ kiêm Trưởng Ban công tác Mặt trận tổ dân phố Ngọa Long 2, Minh Khai, cho biết: “Không chỉ hăng hái trong lao động sản xuất, mẹ Xuyến còn hoạt động tích cực trong các phong trào đoàn thể ở địa phương như Hội phụ nữ, Hội người cao tuổi, Hội thẩm nhân dân”.

Không chỉ làm tốt công việc, sống gương mẫu, mẹ Xuyến còn khuyến khích 4 người con còn lại trong việc tham gia vào các phong trào hoạt động của địa phương. Trong tổ dân phố, nhiều trường hợp vợ chồng có mâu thuẫn, xích mích đã được mẹ Nguyễn Thị Xuyến trực tiếp đứng ra hòa giải thành công. Có trường hợp gia đình nghèo và đông con, mẹ lại đi vận động bà con quyên góp giúp đỡ. Mẹ cũng luôn kể cho các con cháu về sự hy sinh, lòng biết ơn, sự tri ân với các thế hệ đi trước.

Với mẹ, những người đi trước phải làm gương, thì con cháu trong nhà mới theo sau mà sống tốt, lao động tốt được. Mẹ luôn nhắc nhở con cái không quên những gì đã qua của lịch sử. Bà Trịnh Thị Hằng, là con dâu của mẹ Xuyến tâm sự: “Chúng tôi lúc nào cũng noi gương mẹ để sống tốt, để không quên nhưng tri ân với các thế hệ đi trước, và để giáo dục con cháu mình học theo bà nội”.

Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Xuyến và con dâu của mẹ - bà Trịnh Thị Hằng – luôn là những người sống rất gương mẫu, tích cực với các phong trào tại địa phương. Ảnh: T.H

Việc làng nước chúng tôi đi trước, để thế hệ trẻ sống có trách nhiệm hơn

Cũng giống như mẹ Xuyến, nhiều năm qua, tổ phụ nữ khu phố 1 phường Dương Nội quận Hà Đông, TP Hà Nội lúc nào cũng làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa, tri ân người có công và giáo dục, tuyên truyền cho thế hệ trẻ trong khu chung cư về việc sống có trách nhiệm, có văn hóa cộng đồng, có văn minh ứng xử.

Bà Lưu Thị Vân, quyền Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ, tổ dân phố 1 chia sẻ: Chi hội phụ nữ có khoảng 100 thành viên, nhưng hiện tại đa phần các cháu trẻ đều sinh hoạt ở các tổ chức, đoàn thể, cơ quan. Việc của tổ dân phố đa phần là chúng tôi, những người đã về hưu đảm nhiệm. Công việc thì không kể hết được, nhiều lắm, có thể nói việc gì cũng đến tay, vì con cháu thường bận việc cơ quan, đi sớm về muộn, nên chúng tôi chia nhau để làm cả.

Tháng nào, Chi hội phụ nữ cũng cử người vào lau dọn nghĩa trang liệt sĩ của phường, mấy chị em làm, quen tay quen việc, đến mức mà cứ đến ngày, chưa kịp nhắn lịch đã thấy có người hỏi tháng này đã dọn dẹp, vệ sinh nghĩa trang chưa. Các công việc đền ơn đáp nghĩa, tri ân người có công, chúng tôi cũng phối hợp với tổ dân phố, chi bộ, Ban công tác Mặt trận… làm thường xuyên và hiệu quả. Ở chung cư hàng mấy nghìn căn hộ như thế này, chúng tôi đi đến đâu là cũng có người chào: “Các cô lại đi làm việc xã hội ạ”.

Bà Khuất Hà Ân, Chi hội phó Chi hội phụ nữ tổ dân phố 1 tâm sự: Bất cứ việc gì của khu phố, chúng tôi cũng góp tay, đến cả tuyên truyền phòng chống dịch bệnh và thực hiện các quy tắc ứng xử văn minh trong khu đô thị. Chi hội cũng có những bạn trẻ tham gia, nhưng không nhiều và chúng tôi nghĩ các bạn cũng như con cháu mình, đều rất bận công việc cơ quan nên việc phải đi lại, tốn thời gian, chúng tôi đều tự mình phân công nhau làm”.

Sự tích cực của Chi hội phụ nữ đã giúp cho nếp sống tại chung cư có nền nếp, văn minh, mọi chủ trương, chính sách được phổ biến đến tận từng hộ dân. Không chỉ vậy, chính Chi hội phụ nữ đã thành lập, xây dựng CLB thiện nguyện Cánh chim Hải âu. Hàng năm CLB đều gây dựng quỹ, thực hiện các hoạt động tri ân đến người có công, đền ơn đáp nghĩa, chia sẻ với những mảnh đời khó khăn, bất hạnh tại khu phố và tặng quà đến nhiều trung tâm bảo trợ xã hội của Hà Nội.

Sự gương mẫu đi đầu của các cô các bác trong chi hội đã khiến nhiều người trẻ tại chung cư viết thư, viết những dòng comment cảm ơn trên trang Fanpage của khu phố. Bạn Hoàng Quỳnh Hương, con gái của bà Khuất Hà Ân chia sẻ: Mẹ tôi cũng đồng thời là một cựu chiến binh, mẹ và các bác các cô luôn là những người sống rất gương mẫu, với việc làng nước, các mẹ đi trước để chúng tôi nối bước theo sau.

Trong gia đình, chính mẹ luôn dạy cho chúng tôi sự biết ơn, tri ân với các thế hệ đi trước, đối với lối xóm thì đoàn kết yêu thương. Chúng tôi và những người trẻ ở khu chung cư này luôn học tập các mẹ, các cô, các bác để sống tử tế.

(Còn nữa)

Nam Dương