Kỳ 1: Những khoản phí khó hiểu cho dự án mở đường chưa đầy nửa cây số

Chưa xong trình tự GPMB vẫn cho thi công Dự án

Tháng 10-2019, khi người dân xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng đang tất bật với công việc, chuẩn bị cho cái Tết cổ truyền cận kề thì từ hệ thống loa truyền thanh của xã phát đi thông tin về việc trên địa bàn xã có DA mở đường từ Quán Đoài Khê đến đường N12 (đường Đông Bắc) thuộc xứ đồng Hủng Đông.

DA sẽ đi ngang qua phần nghĩa trang của thôn, như vậy sẽ có mộ phải di dời. UBND xã cho biết đã xác định được mốc giới mở đường kể từ mép đường bê tông hiện trạng ra phía ngoài đất nông nghiệp đang sản xuất là 9,0m.

Từ đó, UBND xã đề nghị các hộ gia đình có phần mộ nằm trong chỉ giới nói trên tiến hành di dời để phục vụ cho DA. Bản tin này được lãnh đạo UBND xã chỉ đạo phát liên tục trong 10 ngày.

Trên thực tế, phải tới tháng 3-2020, Sở TN&MT Hà Nội mới về xã Đan Phượng tiến hành các bước định vị mốc giới phục vụ cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thực hiện DA. Các mốc giới được định vị sau đó được Sở TN&MT bàn giao cho UBND huyện Đan Phượng.

Có thể thấy, thời điểm tháng 10-2019 UBND xã Đan Phượng thông báo đã xác định được mốc giới DA là thiếu căn cứ và chưa chính xác. Hậu quả, có tới 43 ngôi mộ được người dân gấp rút chuyển đi nơi khác.

Dĩ nhiên, những gia đình này chưa hề được tham dự một cuộc họp nào do UBND xã tổ chức để được nghe về DA hay cầm trên tay các văn bản chính thống của DA về các phương án hỗ trợ, đền bù liên quan đến mộ.

Không chỉ có phần mồ mả, ngay cả trạm y tế xã Đan Phượng và trường THCS Đan Phượng liền kề đó cũng chịu chung sự tắc trách của UBND xã Đan Phượng. Chưa hề có các phương án liên quan đến GPMB, chưa có kiểm đếm, thông báo hay quyết định thu hồi đất... nhưng UBND xã vẫn tiến hành lấy của Trạm y tế 108m2 đất, lấy của trường học 139,9m2 đất. Hậu quả, hai đơn vị này phải đập tường bao xây lùi vào trong cho đơn vị thi công tiến hành các hạng mục xây dựng.

Suốt một thời gian dài, công trường xây dựng với miệng cống lộ thiên ngay cạnh cổng trường học không hề có biển cảnh báo. Ảnh: G.B

Ai được hưởng 5,4 tỷ đồng?

Các thủ tục pháp lý liên quan đến DA còn thiếu, đặc biệt văn bản cuối cùng liên quan đến DA từ phía UBND TP vẫn chưa có, bởi cho đến giờ UBND huyện, các đơn vị liên quan, trong đó có Trung tâm phát triển quỹ đất huyện vẫn chưa có hồ sơ và báo cáo gửi tới TP.

Nhẽ ra, DA này chưa thể triển khai được nhưng ngay từ đầu năm 2020 nó vẫn được UBND xã và đơn vị thi công gấp rút thực hiện. Đầu giờ chiều ngày 2-6, chúng tôi có mặt ở trường THCS Đan Phượng. Phía trước cổng trường, đơn vị thi công đang tiến hành làm hệ thống cống thoát nước. Nhẽ ra với môi trường học đường, liên quan tới các cháu nhỏ, công tác bảo đảm an toàn lao động, phòng chống rủi ro phải được hết sức chú trọng.

Nhưng không, toàn bộ chiều dài trước mặt cổng trường không có biển cảnh báo công trường, sỏi, gỗ phục vụ thi công đổ ngổn ngang. Cách đó không xa, miệng cống xây dở vẫn được để lộ thiên, không có biển cảnh báo nguy hiểm.

Phía trước mặt Trạm y tế xã kéo dài tới ngã ba có biển đề: “Di tích lịch sử quốc gia Quán Đoài Khê” cũng vậy, những đống cát lớn được đổ lộn xộn, gần chục người thợ xây dựng đang tiến hành công việc nhưng không có quần áo bảo hộ. Họ mặc những bộ đồ thường ngày, giống như thợ được một cai xây dựng nào đó mời tới. Hai đầu của tuyến đường này không hề có biển thông báo về DA.

Nhưng trong hồ sơ lại thể hiện, chịu trách nhiệm tư vấn, quản lý DA là Cty CP xây dựng Phú Gia Kiên. Tư vấn thiết kế là Cty CP tư vấn xây dựng và quản lý DA Hà Nội. Còn tư vấn giám sát là Cty CP Đầu tư xây dựng và Thương mại Đan Phượng.

Sau khi chúng tôi liên hệ công tác và trao đổi thực trạng trên của DA với bà Trịnh Thị Thu Thủy, Phó chánh Văn phòng UBND huyện Đan Phượng thì ngày hôm sau toàn bộ công trường mới được chăng dây quây quanh khu vực thi công.

Một bảng thông báo cũng được dựng lên cho thấy chủ đầu tư là UBND xã Đan Phượng. Làm việc với PV, ông Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch UBND xã Đan Phượng cũng công nhận DA được tiến hành khi chưa có đầy đủ các thủ tục về GPMB.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, ngày 1-6-2018, ông Nguyễn Thạc Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng ký Quyết định: “Phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật công trình: Mở đường từ Quán Đoài Khê đến đường N12”. Tuyến đường được xây dựng nhằm mục đích: “Hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân, đảm bảo vệ sinh môi trường, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương”. Tổng chiều dài: 472,13m. Tổng mức đầu tư: 12.974.557.000 đồng.
Ông Nguyễn Văn Thông cho biết, chi phí cho công tác GPMB là 5.371.650.000 đồng. Việc GPMB gồm hai phần, phần thuộc đất công gồm trường học, Trạm y tế không mất đồng nào về đền bù đất. Phần nữa liên quan đến 6 hộ dân (trên thực tế tài liệu của Trung tâm phát triển quỹ đất huyện chỉ thể hiện 4 hộ, với diện tích đất thu hồi 831,8m2). Điều ngạc nhiên ở chỗ, chùa Đông Khê bị lấy tới 80,3m2 nhưng lại không có tên trong phương án đền bù. Ông Thông cho biết, đất của chùa vẫn phải xác minh lại.

Khi chúng tôi đặt câu hỏi với ông Nguyễn Quý Mạnh, GĐ Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đan Phượng: “Chỉ với 6 hộ dân, liệu số tiền GPMB lên tới gần 5,4 tỷ đồng có hợp lý?”. Ông Mạnh chốt luôn: “Làm gì đến mức đó”. Sau khi kêu cấp dưới mang danh sách các hộ thuộc diện GPMB, ông Mạnh chỉ ra số tiền GPMB chỉ là 852.345.007 đồng. Nghĩa là chưa đến 1 tỷ đồng.

Vì sao có chuyện lạ đời khi số tiền GPMB do UBND huyện và UBND xã đưa ra lên tới gần 5,4 tỷ đồng, trong khi thực tế chi trả GPMB cho các hộ dân chưa đầy 1 tỷ đồng? Có nhất thiết phải mở rộng bằng được một con đường chưa đầy nửa cây số nhưng ngốn tới gần 13 tỷ đồng?

Trong khi đó con đường bê tông cũ chưa cần mở rộng vẫn đủ chắc chắn, đảm bảo cho hai xe tải tránh nhau thoải mái. Đó là chưa kể, xung quanh đó là những tuyến đường khác cũng to, rộng, đảm bảo lưu thông và chia sẻ tốt cho nhau về mật độ phương tiện.

(Còn nữa)

Gia Bảo