Kramp-Karrenbauer, người kế thừa Merkel

“Tiểu Merkel”

Hình ảnh này nghe chừng rất quen thuộc, ngoại trừ một điều: Người phụ nữ được ca ngợi từ Liên minh Dân chủ Thiên Chúa giáo không phải là đương kim Thủ tướng Đức Angela Merkel. Nhưng bà được xem là người thừa kế được Merkel lựa chọn, Annegret Kramp-Karrenbauer.

Bà Kramp-Karrenbauer, được mệnh danh là "tiểu Merkel", được bầu làm Tổng thư ký của đảng cầm quyền, một chức vụ từng do chính bà Merkel nắm giữ, và là một bước đi tiềm năng để trở thành Thủ tướng.

Sau một thời gian dài bị chỉ trích vì không chuẩn bị người kế thừa suốt 12 năm nắm giữ quyền lực, bà Merkel dường như đã thực hiện điều này sau cuộc bầu cử, khi đảng của bà phải chia sẻ phiếu cử tri với cả đảng Tự do Dân chủ (FDP) và đảng cực hữu Giải pháp thay thế cho nước Đức.

Khi chọn bà Kramp-Karrenbauer, bà Merkel đã tìm thấy một ứng cử viên được xem là có sự pha trộn của chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa bảo thủ để hợp nhất cơ sở của đảng.

Ngay cả khi bà Thủ tướng làm việc cùng một liên minh cầm quyền khác, sự thăng tiến của những người kế vị có thể đưa ra dấu hiệu mới nhất cho thấy thời đại Merkel đang dần kết thúc. Người kế nhiệm sẽ xác định hướng đi của đảng và có thể là cả nước, cả hai đều chia rẽ sâu sắc về quyết định năm 2015 của Thủ tướng về việc mở biên giới Đức cho hàng trăm ngàn người chạy trốn chiến tranh và tình trạng lộn xộn ở Trung Đông và châu Phi.

Bà Kramp-Karrenbauer, 55 tuổi, người khá cứng rắn trong vấn đề nhập cư, đã khuấy động đảng vào ngày 26-3 với một bài phát biểu tách bạch bà khỏi người phụ nữ mà tên tuổi đã đồng nghĩa với Đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo (CDU) và nước Đức.

Toàn đảng là ngôi sao

Bà Kramp-Karrenbauer trước đó một tuần vẫn là Thống đốc của Saarland, một tiểu bang nhỏ ở miền Tây đất nước. Bà cam kết sẽ mang ánh đèn sân khấu trở lại cho đảng CDU. Nhớ lại "thời điểm yêu thích" của Thế vận hội Mùa đông, bà ca ngợi đội khúc côn cầu của Đức đã đánh bại các tay vợt Canada hùng mạnh để giành Huy chương Vàng đầu tiên của đất nước trong Đại hội thể thao năm 1976.

"Đó không phải là một nhóm các ngôi sao cá nhân, mà cả đội là ngôi sao, đó chính là điều quan trọng" - bà nói - "Ngôi sao là CDU. Không phải người trong CDU tỏa sáng, mà đảng tỏa sáng".

Bà Kramp-Karrenbauer đã kêu gọi các thành viên tập trung ít hơn vào vấn đề "bảo thủ" - một chủ đề thảo luận thường xuyên - thay vào đó tập trung hơn vào cách giải quyết nỗi sợ hãi về một tương lai toàn cầu hóa.

"Chúng tôi muốn đưa ra câu trả lời, không chỉ với tư cách là một chính phủ và một phần của Quốc hội, mà còn là một đảng", bà nói, ca ngợi cả những người chỉ trích lãnh đạo của đảng trong việc thúc đẩy các cuộc tranh luận mà bà nói là không thể tách rời đường lối của đảng trong thập kỷ tới .

Bà Kramp-Karrenbauer trở thành một trong những gương mặt mới tại trung tâm quyền lực ở Berlin. Bà Merkel, 63 tuổi, hiện vẫn giữ chức Chủ tịch đảng. Hôm 25-2 vừa qua, bà Merkel đã chọn các nhà lãnh đạo trẻ tuổi của đảng để đảm nhiệm các chức vụ bộ trưởng, trong đó có bà Jens Spahn, 37 tuổi, một trong những người chỉ trích gay gắt bà về di cư, và Julia Klöckner, 45 tuổi; cả hai đều là các nhà lập pháp bảo thủ được nhìn nhận có thể trở thành thủ tướng trong tương lai.

Nhưng bà Kramp-Karrenbauer là người được Thủ tướng Merkel yêu thích nhất. Bà đã dễ dàng chiến thắng trong cuộc tái bầu cử thống đốc bang vào tháng 3-2017, giúp củng cố cơ sở đảng của mình 6 tháng trước cuộc bầu cử liên bang.

Sự pha trộn hấp dẫn

Câu hỏi về sự kế nhiệm bà Merkel đã trở thành vấn đề cấp bách trong 5 tháng sau khi các cuộc bầu cử không kết thúc đã để lại cho vị Thủ tướng đang nỗ lực xây dựng một chính phủ mới. Sự gia tăng nhanh chóng của đảng cực hữu Giải pháp thay thế cho nước Đức, một phần do vấn đề tị nạn gây nên, đã khiến bà khó hình thành nên một liên minh cầm quyền.

Tại Saarland, bà Kramp-Karrenbauer có kinh nghiệm lãnh đạo liên minh với nhiều đảng khác nhau, từ đảng Dân chủ Tự do cho tới đảng Dân chủ Xã hội. Các chính sách và câu chuyện cuộc sống của bà Kramp-Karrenbauer cho thấy một sự pha trộn các quan điểm đầy hấp dẫn đối với những cử tri thích hình ảnh hiện đại hơn những gì bà Merkel đã thể hiện, và những người quay trở lại nguồn gốc Kitô giáo bảo thủ của mình.

Merkel và “tiểu Merkel”

Kramp-Karrenbauer là một người theo đạo Thiên Chúa giáo kết hôn ở tuổi 22, bà là người trụ cột gia đình; chồng bà đã ngừng làm việc để nuôi ba đứa con trai. Ngay cả sau khi Thủ tướng làm dịu hôn nhân đồng tính, bà Kramp-Karrenbauer đã lên tiếng phản đối các công đoàn như vậy.

Marc Debus, Giáo sư Khoa học chính trị tại Đại học Mannheim, nói: "Nhiều đảng viên đang than phiền về việc mất tính chất bảo thủ hơn trong đảng, và bà ấy có thể giành được những cử tri như vậy, những người nói rằng đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo đã trở nên quá tự do".

Bị thất bại bởi cuộc bầu cử yếu kém nhất của đảng kể từ Thế chiến II, bà Merkel thất bại trong nỗ lực đầu tiên để thành lập một liên minh với đảng Tự do và đảng Xanh. Điều đó khiến bà không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cùng nhau thống nhất với đối tác cũ của mình là đảng Xã hội Dân chủ, chính họ cũng bị thương nặng trong cuộc bầu cử.

Thỏa thuận bà Merkel đã công bố 3 tuần trước phải mang những quan điểm của đảng Xã hội Dân chủ, nên không phù hợp với đảng của bà. Ba bộ đầy quyền lực cộng với những nhượng bộ khác đã phải dành cho đảng Dân chủ Xã hội. "Chúng ta cũng có thể cho họ chức thủ tướng luôn", một nhà lập pháp bảo thủ phàn nàn.

Là Tổng thư ký, một trong những công việc đầu tiên của bà Kramp-Karrenbauer là khôi phục lại sự bình hòa và kỷ cương trong một đảng phái chia rẽ giữa những người muốn di chuyển sang cánh hữu và những người ủng hộ lập trường trung dung của bà Merkel. Bà Kramp-Karrenbauer cũng phải vạch ra chương trình mới cho đảng, vạch kế hoạch cho những người Dân chủ Thiên Chúa giáo trong nhiều năm tới.

Phiên bản Merkel Tây Đức

Bà Kramp-Karrenbauer có tên khá dài dòng khó đọc, nên thường được rút gọn thành A.K.K. trong các phương tiện truyền thông của Đức. Bà đã lọt vào mắt xanh của bà Merkel vào năm 2013, trong một cuộc đàm phán liên minh trước đó, nhưng không chỉ vì kỹ năng đàm phán của bà. Không giống như những người khác đã dành thời gian nghỉ ngơi để trò chuyện và tán gẫu, bà được cho là đã lấy sách ra để đọc.

Bà Merkel đã tự gọi mình là một "người hâm mộ" lâu dài của bà Kramp-Karrenbauer. Nhưng các nhà phân tích chính trị cho rằng bà Thủ tướng đơn giản nhìn thấy Kramp-Karrenbauer như một phiên bản Tây Đức của chính mình, người đến từ Đông Đức.

Bà Kramp-Karrenbauer đã ủng hộ quyết định của bà Merkel trong việc mở đường biên giới vào năm 2015, nhưng đã thông qua một lập trường cứng rắn hơn trong việc giải quyết khoảng 7.000 người tị nạn đến bang của bà, thu hút sự chú ý của quốc gia.

Bà đã đưa những trẻ vị thành niên không có giấy tờ xác minh độ tuổi đi xét nghiệm y tế để xác định tuổi, và vận động Berlin trục xuất những người có đơn xin tị nạn của họ đã bị từ chối. Những người tị nạn Hồi giáo nam không chịu nhận thực phẩm do tình nguyện viên nữ trao sẽ bị bỏ đói, bà nói.

Daniel Kirch, phóng viên chính trị của Saarbrücker Zeitung, người đã theo dõi sự nghiệp chính trị của bà Kramp-Karrenbauer, cho biết các vị trí của bà Kramp-Karrenbauer đã phản ánh quan điểm của 1 triệu dân trong tiểu bang của bà. "Bà ấy rất hòa hợp với tâm trạng của mọi người", Daniel Kirch nói. "Bà ấy đã nhận thấy những thay đổi trong dư luận một cách nhanh chóng".

Bà Kramp-Karrenbauer tham gia chính trị vào năm 2000 với tư cách nữ Bộ trưởng Nội vụ của tiểu bang và liên bang đầu tiên, sau đó chuyển sang Bộ Giáo dục và Bộ Lao động trước khi được bầu làm Thống đốc năm 2011. Bà thất vọng với các đối tác liên minh của mình là đảng Dân chủ Tự do, nên đã kêu gọi cuộc bầu cử sớm và chiến thắng, sau đó hợp tác với đảng Dân chủ Xã hội.

Tại Berlin, bà có các đồng minh trong Liên hiệp Phụ nữ bảo thủ và các tổ chức lao động Công giáo, nhưng thiếu mạng lưới rộng khắp như tại Saarland. Các nhà phân tích nói rằng giữ vị trí lãnh đạo trong đảng thay vì một bộ sẽ cho bà cơ hội để xây dựng một cơ sở quyền lực - ngay cả khi bà chống lại ý tưởng tiến lên sân khấu chính trị quốc gia trong nhiều năm.

Xuân Trường