Kinh tế tuần hoàn: Hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu khai mạc hội thảo

Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho hay: Kinh tế tuần hoàn (KTTH) là một mô hình kinh tế trong đó toàn bộ các hoạt động từ thiết kế, sản xuất đến cung cấp dịch vụ hướng tới tái sử dụng vật chất và loại bỏ tác động tiêu cực đến môi trường.

Đặc tính của KTTH là biến rác thải của ngành này thành nguồn tài nguyên của ngành kia, đồng thời góp phần làm giảm phát thải khí nhà kính và biến đổi khí hậu. Mô hình KTTH đưa một phần hoặc toàn bộ chất thải về vòng sản xuất cũ, cấu trúc lại và sử dụng lại, do đó, góp phần giảm tiêu thụ nguyên liệu, thu hồi chất thải cho đầu vào sản xuất, giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho hay, phát triển KTTH đang dần trở thành xu hướng của các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia phát triển có ít tài nguyên, nhất là khi nguồn tài nguyên trên thế giới đang ngày càng cạn kiệt. Việt Nam là một trong những quốc gia có nhiều nỗ lực và đã đạt được nhiều thành quả trong tiến trình phát triển bền vững. Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với lượng chất thải phát sinh ngày càng lớn trong khi nguồn nguyên liệu thô, nguyên liệu hóa thạch ngày càng cạn kiệt.

Bên cạnh đó, phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam có công nghệ lạc hậu, lỗi thời, quy mô sản xuất nhỏ lẻ và thiếu nguồn lực đầu tư cho công nghệ tái chế. Vì vậy, thực hiện mô hình KTTH sẽ giúp cho doanh nghiệp Việt Nam thực hiện được mục tiêu sản xuất và tiêu dùng bền vững.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh: “Việc chuyển đổi sang KTTH là một cơ hội lớn để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, không chỉ đạt mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, mà còn giúp đạt được các mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững".

Toàn cảnh hội thảo

Hội thảo nhằm giải quyết thách thức giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, giúp nền kinh tế tăng trưởng bền vững hơn, tạo diễn đàn trao đổi và chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm cho các doanh nghiệp trong việc triển khai các sáng kiến, các mô hình kinh doanh liên quan đến kinh tế tuần hoàn.

Tại hội thảo, các diễn giả đã trao đổi, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm cho các doanh nghiệp trong việc triển khai các sáng kiến, các mô hình kinh doanh liên quan đến kinh tế tuần hoàn như: Kinh tế tuần hoàn - Phương thức giúp doanh nghiệp phát triển bền vững; cơ hội và thách thức cho phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam; khu công nghiệp sinh thái – mô hình hiệu quả của kinh tế tuần hoàn; mô hình tuần hoàn trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiêp…

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường chia sẻ tại hội thảo

Tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) chia sẻ, Cơ hội phát triển KTTH ở VN đó là: đây là xu hướng chung của toàn cầu; chúng ta đang quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN; việc khuyến khích và tạo cơ chế cho kinh tế tư nhân phát triển; Việt Nam đã và đang hướng đến cách mạng 4.0; áp lực của thiêú́ hụt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, lượng chất thải lớn; phát triển KTTH nhận được sự đồng thuận cao và ủng hộ của xã hội.

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh cũng chỉ ra những thách thức phát triển KTTH ở Việt Nam đó là: nhận thức đúng về bản chất của kinh tế tuần hoàn; kinh tế tuần hoàn gắn với đổi mới công nghệ và thiết kế; chúng ta chưa có hành lang pháp lý, bộ tiêu chí để nhận diện đánh giá; KTTH đòi hỏi sự phối hợp chia sẻ, gắn kết các bên liên quan; đòi hỏi phải có đội ngũ chuyên gia giỏi; và KTTH đòi hỏi phải có sự phân loại, làm sạch chất thải trước khi đưa vào tái sử dụng, tái chế.

Để phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam, PGS.TS Nguyễn Thế Chinh cho rằng, cần phải có một hành lang pháp lý rõ rang; cần triển khai nghiên cứu sâu rộng; phát triển KTTH cần phải dựa trên các ngành, lĩnh vực và địa phương; tạo cơ chế để hình thành động lực thị trường; cần tăng cường trao đổi, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, gắn với công nghệ cao và cách mạng công nghiệp 4.0; cần thực hiện phát triển kinh tế tuần hoàn cần có lộ trình và ưu tiên; và cần phải giải quyết ngay đối với Việt Nam là phân loại rác tại nguồn.

Ông Nguyễn Quang Vinh Tổng Thư ký VCCI, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD) cho rằng động lực để chuyển đổi KTTH chính là các yêu cầu của phát triển bền vững (đảm bảo các nhu cầu hiện tại và tương lai); bảo tồn đa dạng sinh học; mở ra các cơ hội việc làm); và giải quyết các vấn đề về ô nhiễm và biến đổi khí hậu.

Nguyễn Hoan