Kiến nghị tạm dừng phá dỡ nhà thờ Bùi Chu

Trong lá đơn gửi Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định, các KTS cho biết, kết quả 2 ngày khảo sát cho thấy, nhà thờ Bùi Chu (huyện Xuân Trường, Nam Định) chỉ hư hỏng nhẹ, phần mái bị thấm dột, trần mái một số chỗ bong tróc nhưng kết cấu khung chịu lực còn tốt, đảm bảo khả năng chịu lực lâu dài nếu được gia cố thêm.

Ngoài ra, chuyện tường ngoài nhà rêu mốc vì lâu năm không được tu sửa là việc có thể khắc phục đơn giản.

Qua thông báo trước đó của Linh mục Vũ Đình Hiệu, công trình nhà thờ Bùi Chu sẽ đại tu từ ngày 13/5/2019. Nhưng qua khảo sát và đọc bản vẽ, các kiến trúc sư cho rằng không phải như vậy mà đây là việc đập bỏ di sản để xây dựng công trình mới với hình thức và quy mô khác lạ di sản hiện có.

Khung gỗ và bước cột hoàn toàn khác với hiện trạng công trình. Đồng thời, các cột gỗ hoàn toàn được làm mới và đã được thi công ngay bên cạnh công trình. Tại công trường và theo bản vẽ thiết kế mới mà nhóm có được, công trình đang được thực hiện xây mới.

"Mặc dù không hiểu vì sao nhà thờ Bùi Chu, Nam Định chưa được công nhận là di sản quốc gia, nhưng theo đánh giá dựa trên các quy định về xếp hạng công trình di tích của Việt Nam thì đây là di sản văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật cấp quốc gia.

Do chưa được công nhận nhưng theo tinh thần Công ước quốc tế về bảo vệ di sản mà Việt Nam là thành viên, theo Luật Di sản văn hóa năm 2001, chỉnh sửa năm 2009 và các nghị định thông tư hướng dẫn, chúng tôi kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo tạm dừng việc phá dỡ di sản chờ đánh giá toàn diện của hội đồng di sản quốc gia, xem xét dưa công trình vào diện cần phải bảo tồn tôn tạo theo Luật Di sản văn hóa Việt Nam", báo Người lao động dẫn nội dung các KTS viết trong đơn kiến nghị.

Nhà thờ Bùi Chu. Ảnh: Hiện trạng khảo sát của nhóm kiến trúc sư, chuyên gia di sản ngày 29/4

Đồng thời, các KTS cũng "khẩn thiết trình Thủ tướng xem xét, giao Bộ VH-TT-DL cùng các chuyên gia đánh giá, nếu đủ điều kiện thì triển khai xếp hạng di sản. Và trước mắt, giao UBND tỉnh Nam Định tạm dừng việc triển khai xây dựng công trình mới, chờ quyết định chỉ đạo của Thủ tướng".

Trao đổi qua điện thoại với báo Tuổi trẻ, ông Đặng Ngọc Cường, Chủ tịch UBND huyện Xuân Trường, xác nhận nhà thờ đã khởi công làm mộc từ mấy tháng nay, kế hoạch là trong tháng 5 sẽ hạ giải nhà thờ cũ để xây nhà thờ mới trên nền cũ, cơ bản như thiết kế của nhà thờ cũ.

Theo ông Cường, từ năm 2016, các cha xứ ở tòa giám mục Bùi Chu đã làm thủ tục xin cấp phép xây dựng, nhưng do quá trình chuẩn bị chưa kịp nên chưa làm được ngay. Năm 2018, họ xin gia hạn cấp phép xây dựng và Sở Xây dựng tỉnh Nam Định đã chấp thuận.

Theo ông Cường, về mặt quản lý nhà nước thì họ đã làm đủ thủ tục.

"Nhà thờ xuống cấp nhiều lắm rồi, mái sắp sập, tường nứt, cột thì rỗng. Chủ trương xây dựng lại nhà thờ này đã có từ nhiều năm nay. Họ đã làm đúng quy định chứ không có vấn đề gì ở đây. Nhà thờ đã trên 130 năm tuổi thì làm gì có cái gì không xuống cấp nữa. Nhà thờ là nơi sinh hoạt công cộng mà mái có nguy cơ bị sập thì người ta phải làm thôi", Chủ tịch UBND huyện Xuân Trường nói.

"Người ta làm rất đàng hoàng và chính đáng. Người ta có cả hội đồng linh mục mấy trăm người bàn bạc cả mấy năm nay rồi chứ đâu phải ngày một ngày hai mà quyết định được".

Theo Chủ tịch UBND huyện Xuân Trường, giáo dân Bùi Chu đều ủng hộ quyết định xây mới nhà thờ Bùi Chu.

Nhà thờ Bùi Chu (xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định) được xây dựng vào năm 1885 với chiều dài 78m, rộng 22m, cao 15m, tháp cao 35m. Công trình 134 năm tuổi đã trải qua 2 lần tu sửa vào năm 1974 và năm 2000.

Giáo phận Bùi Chu cũng có ý nghĩa xã hội quan trọng là nơi đầu tiên được công nhận giáo phận đầu tiên ở Việt Nam (năm 1533).

Minh Thái (Tổng hợp)